Beleggingsverzekering

Wat is een Beleggingsverzekering?

Een beleggingsverzekering is een hybride financieel product dat een verzekeringscomponent combineert met de opbouw van vermogen via beleggingen. Het behoort tot de bredere categorie van beleggingsproducten. De door de verzekeringnemer betaalde premie wordt deels gebruikt om het verzekeringsrisico af te dekken en deels om te beleggen in beleggingsfondsen of andere financiële instrumenten. Het uiteindelijke rendement en de uitkering van de beleggingsverzekering zijn afhankelijk van de prestaties van de onderliggende beleggingen en de in rekening gebrachte kosten.

Geschiedenis en Oorsprong

De beleggingsverzekering, zoals we die in Nederland kennen, kwam eind jaren tachtig van de vorige eeuw op de markt. Verzekeraars boden consumenten de mogelijkheid om een combinatie van verzekeren en vermogensopbouw te realiseren. Deze producten werden vaak gekoppeld aan hypotheken of pensioenopbouw. Vanaf 2006 kwam de beleggingsverzekering in Nederland echter volop in de schijnwerpers te staan door de zogeheten "woekerpolisaffaire". Dit betrof een grote ophef rond beleggingsverzekeringen waarbij bleek dat verzekeraars op grote schaal te hoge, vaak verborgen, kosten in rekening brachten bij miljoenen polishouders, wat leidde tot aanzienlijk lagere opbrengsten dan verwacht.⁹ Dit maatschappelijk probleem zorgde voor brede discussie en heeft geleid tot diverse schikkingen en juridische procedures tussen consumentenorganisaties en verzekeraars.⁸

Key Takeaways

Een beleggingsverzekering combineert een verzekeringsdekking met een beleggingscomponent.
De waarde en uitkering zijn afhankelijk van de prestaties van de onderliggende beleggingen en de afgetrokken kosten.
In Nederland is de beleggingsverzekering bekend geworden door de "woekerpolisaffaire", waarbij te hoge kosten werden geïnd.
Deze producten werden vaak gebruikt voor het aflossen van een hypotheek of als aanvulling op pensioen.
Er is geen garantie op rendement; risico op verlies van inleg is aanwezig.

Interpreteren van de Beleggingsverzekering

Het interpreteren van een beleggingsverzekering vereist inzicht in zowel de verzekeringsdekking als de beleggingscomponent. De uiteindelijke waarde van de beleggingsverzekering wordt beïnvloed door de gekozen beleggingsprofielen, de looptijd, de hoogte van de ingelegde premies en vooral de poliskosten die de verzekeraar in rekening brengt. Consumenten moeten goed begrijpen welke risico's verbonden zijn aan dit product en welke beleggingsstrategie wordt gevolgd. E⁷en beleggingsverzekering kan potentieel leiden tot vermogensgroei wanneer de beleggingen goed presteren, maar kan ook tegenvallen door tegenvallende marktomstandigheden of hoge kosten.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel, Jan sluit een beleggingsverzekering af om over 20 jaar zijn hypotheek af te lossen. Hij betaalt maandelijks €150 premie. Van deze €150 wordt een deel gebruikt voor de overlijdensrisicodekking en administratieve kosten, bijvoorbeeld €15. De resterende €135 wordt belegd in een mix van aandelenfondsen en obligatiefondsen.

Als de gekozen fondsen gemiddeld een jaarlijks rendement van 5% behalen en de kosten redelijk zijn, kan Jans inleg over 20 jaar aanzienlijk zijn gegroeid. Echter, als de beurs slecht presteert of de in rekening gebrachte kosten hoog blijken te zijn, kan het opgebouwde kapitaal aan het einde van de looptijd lager uitvallen dan verwacht, mogelijk onvoldoende om de hypotheek volledig af te lossen. Dit maakt de beleggingsverzekering een product met onzekere uitkomsten, in tegenstelling tot traditionele spaarproducten.

Praktische Toepassingen

Beleggingsverzekeringen werden in het verleden veel gebruikt voor diverse financiële doelen, waaronder:

Hypotheek aflossing: Vaak afgesloten als onderdeel van een hypotheek om aan het einde van de looptijd in één keer een groot deel of de gehele schuld af te lossen.
Pensioenaanvulling: Ingemaakt om aanvullend pensioen op te bouwen, naast het pensioen uit dienstverband of AOW.
Sparen voor specifieke doelen: Zoals de studie van kinderen, een wereldreis of de aankoop van een tweede woning.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt toezicht op financiële producten, waaronder verzekeringen met een beleggingscomponent, om de transparantie te bevorderen en consumenten te beschermen.

Beperkinge⁶n en Kritiek

De grootste beperking en het belangrijkste kritiekpunt op de beleggingsverzekering betreft de transparantie en de hoogte van de kosten. Historisch gezien zijn veel beleggingsverzekeringen verkocht met verborgen of onduidelijke kostenstructuren, zoals aan- en verkoopkosten, beheerkosten, advieskosten en overlijdensrisicopremies, die het uiteindelijke rendement sterk negatief beïnvloedden. Dit heeft ertoe⁵ geleid dat veel polishouders aan het einde van de looptijd met een teleurstellend resultaat werden geconfronteerd. Bovendien kan het beleggingsrisico, inclusief marktschommelingen en inflatie, leiden tot een lager opgebouwd vermogen dan geprojecteerd. Dit benadrukt het belang van volledige openheid over alle kosten en risico's voorafgaand aan het afsluiten van een dergelijk product.

Beleggingsverzekering vs. Levensverzekering

Hoewel een beleggingsverzekering een vorm van levensverzekering is, is er een belangrijk onderscheid. Een traditionele levensverzekering, zoals een zuivere overlijdensrisicoverzekering, keert alleen uit bij het overlijden van de verzekerde, zonder een beleggingscomponent voor vermogensopbouw. De premie dient puur voor risicodekking. Een beleggingsverzekering daarentegen, combineert deze risicodekking met een beleggingsdeel, waarbij het doel is om over een bepaalde periode kapitaal op te bouwen. De uitkering bij leven is afhankelijk van de beleggingsprestaties, terwijl dit bij een zuivere levensverzekering niet het geval is.

FAQs

Wat is een woekerpolis?

Een woekerpolis is een (voormalige) beleggingsverzekering waarbij de in rekening gebrachte poliskosten door de verzekeraar onevenredig hoog waren in verhouding tot het ingelegde bedrag en het verwachte rendement, waardoor de opbrengst voor de consument aanzienlijk lager uitviel dan verwacht.

Kan ik mij⁴n beleggingsverzekering nog aanpassen?

In veel gevallen is het mogelijk om een beleggingsverzekering aan te passen. Dit kan variëren van het wijzigen van de beleggingsfondsen tot het aanpassen van de premie of zelfs het stopzetten van de polis (afkopen). Het is raadzaam om advies in te winnen van een financieel adviseur om de beste opties voor uw specifieke situatie te beoordelen, gezien de complexiteit en mogelijke financiële gevolgen.

Is een beleggingsverzekering nog steeds een gangbaar product?

Na de "woekerpolisaffaire" is de verkoop van nieuwe beleggingsverzekeringen in Nederland aanzienlijk afgenomen. Bestaande polissen lopen vaak nog door, maar de focus in de markt is verschoven naar producten met meer transparantie en duidelijkheid over kosten en risico's, zoals directe beleggingen in indexfondsen of beleggingsfondsen zonder een gekoppelde verzekeringsmantel. Nieuwe regelgeving zorgt bovendien voor strengere eisen aan informatievoorziening.,,¹