Bruto nationaal product

Wat Is Bruto nationaal product?

Bruto nationaal product (BNP), in het Engels Gross National Product (GNP), is een macro-economische indicator die de totale marktwaarde meet van alle eindgoederen en diensten die in een specifieke periode, meestal een jaar, door de ingezetenen van een land worden geproduceerd, ongeacht waar deze productie plaatsvindt. Het behoort tot de kernconcepten binnen de macro-economie. Het Bruto nationaal product omvat de inkomsten die de burgers en bedrijven van een land verdienen, zowel binnen de eigen grenzen als in het buitenland, en sluit de inkomsten uit die door buitenlandse ingezetenen binnen de landsgrenzen zijn verdiend. Het doel van Bruto nationaal product is om een uitgebreid beeld te geven van de totale economische activiteit die aan de ingezetenen van een natie kan worden toegeschreven.

Geschiedenis en Oorsprong

De moderne concepten van nationale rekeningen, waaronder het Bruto nationaal product, werden voor het eerst uitgebreid ontwikkeld door econoom Simon Kuznets voor een rapport aan het Amerikaanse Congres in 1934. Zijn baanbrekende werk legde de basis voor het systematisch meten van het nationaal inkomen en de productie van een land. In de Verenigde Staten werden de eerste Bruto nationaal product-statistieken gepresenteerd in 1942, tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de overheid een manier zocht om de nationale oorlogsgerelateerde productie te meten.¹¹ Het Bruto nationaal product bleef de primaire maatstaf voor de Amerikaanse economische output tot 1991, toen het Bureau of Economic Analysis (BEA) overschakelde op het bruto binnenlands product (BBP) als de belangrijkste indicator.¹⁰ Deze verandering weerspiegelde een wereldwijde trend, aangezien veel andere landen het BBP reeds hadden aangenomen voor internationale vergelijkbaarheid en consistentie met andere economische indicatoren.⁹

Belangrijkste Leerpunten

• Bruto nationaal product (BNP) meet de totale waarde van goederen en diensten geproduceerd door de inwoners van een land, zowel binnen als buiten de nationale grenzen.
• Het onderscheidt zich van het bruto binnenlands product (BBP) door de focus op ingezetenschap in plaats van geografische locatie.
• BNP is nuttig voor het beoordelen van het inkomen dat beschikbaar is voor de inwoners van een land, ongeacht waar dat inkomen wordt verdiend.
• De berekening van BNP omvat doorgaans consumptie, investeringen, overheidsuitgaven, netto-export en de nettokapitaalinkomsten uit het buitenland.
• Critici wijzen op beperkingen, zoals het niet volledig meenemen van de verdeling van inkomen, milieukosten en onbetaald werk.

Formule en Berekening

Het Bruto nationaal product kan op verschillende manieren worden berekend, maar de meest voorkomende methode is via de bestedingsbenadering, die begint met het Bruto binnenlands product (BBP) en vervolgens aanpassingen doet voor grensoverschrijdende inkomensstromen.

De formule voor Bruto nationaal product is:

Waar:

• ( C ) staat voor de totale [consumptie]](https://diversification.com/term/consumptie)uitgaven door huishoudens.
• ( I ) staat voor de totale bruto private investeringen (bijvoorbeeld in machines, gebouwen en inventarissen).
• ( G ) staat voor de totale overheidsuitgaven (exclusief overdrachten zoals uitkeringen).
• ( X - M ) staat voor de netto-export, waarbij ( X ) staat voor export en ( M ) voor import.
• ( NFIA ) staat voor Netto Factor Inkomen uit het Buitenland. Dit is het verschil tussen de inkomsten die door ingezetenen van een land uit productiefactoren (zoals arbeid en kapitaal) in het buitenland worden verdiend, en de inkomsten die door buitenlanders uit productiefactoren binnen het betreffende land worden verdiend.

Het Bruto nationaal product Interpreteren

Het Bruto nationaal product is een belangrijke indicator voor het inkomensniveau van de inwoners van een land. Een stijging van het Bruto nationaal product kan duiden op economische groei en een toename van de welvaart van de bevolking, aangezien het de inkomens meet die beschikbaar zijn voor consumptie en besparingen door de ingezetenen. Het kan nuttig zijn om te zien hoeveel de burgers van een land bijdragen aan de wereldeconomie, ongeacht waar ze fysiek produceren.⁸ Dit maakt het bijzonder relevant voor landen met veel burgers die in het buitenland werken en geld naar huis sturen, of landen met grote internationale bedrijven die aanzienlijke winsten in het buitenland genereren.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel, het land "Economia" heeft de volgende economische gegevens voor een bepaald jaar:

• Consumptie (( C )): €100 miljard
• Investeringen (( I )): €30 miljard
• Overheidsuitgaven (( G )): €40 miljard
• Export (( X )): €50 miljard
• Import (( M )): €45 miljard

Het Bruto binnenlands product (BBP) van Economia zou dan zijn:
( BBP = C + I + G + (X - M) = 100 + 30 + 40 + (50 - 45) = 175 ) miljard euro.

Daarnaast verdient Economia's Netto Factor Inkomen uit het Buitenland (( NFIA )) €5 miljard (bijvoorbeeld, Economiaanse burgers verdienen €10 miljard in het buitenland en buitenlanders verdienen €5 miljard in Economia, dus ( 10 - 5 = 5 ) miljard).

Het Bruto nationaal product van Economia is dan:
( BNP = BBP + NFIA = 175 + 5 = 180 ) miljard euro.

Dit hypothetische voorbeeld toont aan hoe de inkomsten uit het buitenland die door de ingezetenen van Economia zijn verdiend, bijdragen aan het totale nationaal inkomen zoals gemeten door het Bruto nationaal product.

Praktische Toepassingen

Hoewel het bruto binnenlands product (BBP) wereldwijd de meest gebruikte maatstaf is voor de economische omvang van een land, blijft het Bruto nationaal product (of het latere bruto nationaal inkomen, BNI) relevant voor specifieke analyses. Overheden en internationale organisaties zoals de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gebruiken BNP/BNI-gegevens om te begrijpen welke inkomsten aan de ingezetenen van een land toekomen, inclusief inkomsten uit internationale activa en arbeidsinkomen van burgers die in het buitenland wonen. Het is bijvoorb⁷eeld belangrijk voor het beoordelen van de economische impact van globalisering en de rol van wisselkoersen op de koopkracht van een natie. De Federal Reserve Bank van St. Louis (FRED) biedt historische gegevens voor het bruto nationaal inkomen (voorheen bruto nationaal product) van OESO-lidstaten, wat de voortdurende relevantie voor economische analyse onderstreept. Daarnaast kan h⁶et nuttig zijn voor analyses van lange termijn economische groei en de veerkracht van een economie tegenover externe schokken.

Beperkingen en Kritiek

Ondanks zijn nut als indicator van nationaal inkomen, kent het Bruto nationaal product verschillende beperkingen en heeft het door de jaren heen kritiek ontvangen. Een van de belangrijkste kritiekpunten is dat het Bruto nationaal product, net als het BBP, geen rekening houdt met de verdeling van inkomen binnen een land. Een hoog Bruto nationaal product betekent niet noodzakelijk dat de gemiddelde burger welvarend is, omdat een groot deel van het inkomen geconcentreerd kan zijn bij een kleine elite.

Bovendien houdt het Bruto nationaal product geen rekening met:

• Onbetaald werk: Activiteiten zoals vrijwilligerswerk, huishoudelijk werk en zorgtaken, hoewel ze aanzienlijk bijdragen aan de samenleving en het welzijn, worden niet opgenomen in de berekening van het Bruto nationaal product omdat er geen markttransactie plaatsvindt.
• Milieukosten: De negatieve externe effecten van economische activiteit, zoals vervuiling en uitputting van natuurlijke hulpbronnen, worden niet afgetrokken van het Bruto nationaal product. Sterker nog, uitgaven om milieuschade te herstellen kunnen het Bruto nationaal product zelfs verhogen, wat een vertekend beeld geeft van de werkelijke welvaart.
• Kwaliteit van leven en welzijn: Het Bruto nationaal product meet kwantitatieve economische output, maar geeft geen inzicht in de kwaliteit van leven, zoals onderwijsniveau, gezondheidszorg, vrije tijd, sociale gelijkheid of geluk van de bevolking. Een land kan een groeiend Bruto nationaal product hebben, terwijl de sociale en milieuomstandigheden verslechteren. Dit heeft geleid tot debatten over alternatieve welzijnsindicatoren die verder gaan dan puur economische output.

Deze beperkingen waren medeverantwoordelijk voor de geleidelijke verschuiving van het Bruto nationaal product naar het bruto binnenlands product als de primaire economische maatstaf in veel landen, inclusief de Verenigde Staten, met ingang van 1991.

Bruto natio⁵naal product vs. Bruto binnenlands product

Het Bruto nationaal product (BNP) en het bruto binnenlands product (BBP) zijn beide essentiële macro-economische indicatoren, maar ze verschillen fundamenteel in hun focus. Het kernverschil ligt in het geografische criterium versus het ingezetenschapscriterium.

De verwarring tussen de twee termen ontstaat vaak omdat beide de totale economische activiteit meten, maar hun perspectieven verschillen. Het BNP geeft een beter beeld van het totale inkomen dat de inwoners van een land genereren en tot hun beschikking hebben, wat relevanter kan zijn voor het meten van de levensstandaard. Het BBP daarente⁴gen is geschikter voor het analyseren van de economische activiteit en de productiecapaciteit binnen de fysieke grenzen van een land, wat cruciaal is voor beleidsmakers die zich richten op binnenlandse productie en werkgelegenheid. Sinds 1991 hebben de Verenigde Staten, net als veel andere landen, het BBP als de primaire indicator aangenomen, vooral vanwege het gemak van internationale vergelijkingen.

FAQs

Wa³t is het verschil tussen Bruto nationaal product en Bruto nationaal inkomen?

Het Bruto nationaal product (BNP) en het Bruto nationaal inkomen (BNI) zijn in wezen hetzelfde concept, waarbij BNI de modernere term is die wordt gebruikt door internationale organisaties zoals de OESO en de Wereldbank. De term "BNI" benadrukt dat het gaat om een inkomensconcept, terwijl "BNP" de focus legt op productie. Beide meten de totale inkomsten die de ingezetenen van een land ontvangen, ongeacht waar die inkomsten zijn verdiend.

Waarom is h²et Bruto nationaal product belangrijk?

Het Bruto nationaal product is belangrijk omdat het een uitgebreide maatstaf biedt voor de economische output die direct kan worden toegeschreven aan de inwoners van een land. Het helpt beleidsmakers en economen te begrijpen hoeveel inkomen aan de burgers van een land toevalt, wat een indicator kan zijn van de economische welvaart en het vermogen van een natie om te investeren en te consumeren. Het is met name relevant voor landen die aanzienlijke inkomsten genereren uit buitenlandse investeringen of via arbeid in het buitenland.

Wordt Bruto nationaal product nog steeds gebruikt?

Ja, hoewel het bruto binnenlands product (BBP) in veel landen de primaire maatstaf voor economische activiteit is geworden, wordt het Bruto nationaal product (vaak aangeduid als Bruto nationaal inkomen of BNI) nog steeds gebruikt door economen en internationale organisaties voor specifieke analyses. Het is vooral nuttig voor het vergelijken van het inkomensniveau van de inwoners van verschillende landen en het beoordelen van de impact van globalisering op een nationale economie. Gegevens over BNI (voormalig BNP) worden nog steeds verzameld en gepubliceerd door instanties zoals de OESO en de Federal Reserve.

Welke facto¹ren kunnen de hoogte van het Bruto nationaal product beïnvloeden?

Diverse factoren kunnen de hoogte van het Bruto nationaal product beïnvloeden, waaronder:

• Productiviteit: Verhogingen in de productie door efficiëntieverbeteringen.
• Consumptie en Investeringen: Stijgingen in de uitgaven van huishoudens en bedrijven.
• Overheidsbeleid: Fiscale en monetaire beleidsmaatregelen die de economische activiteit stimuleren.
• Internationale handel en factorinkomsten: Een positief saldo van export minus import, en vooral een positief nettokapitaalinkomen uit het buitenland (dat wil zeggen, de inkomsten die de inwoners van een land verdienen uit het buitenland zijn hoger dan wat buitenlanders in het binnenland verdienen), zullen het Bruto nationaal product doen stijgen.
• Inflatie en wisselkoersen: Deze kunnen de nominale waarde van het BNP beïnvloeden en de internationale vergelijkbaarheid ervan.
• Structurele veranderingen: De opkomst van nieuwe sectoren, zoals de dienstensector, kan de samenstelling en de groei van het BNP beïnvloeden.