Cashflowoverzicht

Wat is een Cashflowoverzicht?

Een cashflowoverzicht, ook wel kasstroomoverzicht genoemd, is een van de drie primaire financiële overzichten die de Financiële Verslaglegging van een onderneming vormen. Dit overzicht geeft inzicht in alle geldstromen, zowel inkomende als uitgaande, binnen een bedrijf gedurende een specifieke periode. Het doel van een cashflowoverzicht is om te laten zien hoe liquide middelen zijn gegenereerd en besteed. In tegenstelling tot de winst- en verliesrekening, die inkomsten en uitgaven volgens het accrual-principe rapporteert, richt het cashflowoverzicht zich uitsluitend op daadwerkelijke kasbewegingen, wat cruciaal is voor het beoordelen van de financiële gezondheid en solvabiliteit van een bedrijf. Het cashflowoverzicht is gestructureerd rond drie hoofdactiviteiten: operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten.

Geschiedenis en Oorsprong

De behoefte aan een overzicht van kasstromen naast de traditionele winst- en verliesrekening en balans groeide door de jaren heen. Voor 1987 was in de Verenigde Staten het "Statement of Changes in Financial Position" (overzicht van wijzigingen in financiële positie) verplicht, dat vaak de focus legde op werkkapitaal in plaats van zuivere kasstromen. De diversiteit in rapportage en definities leidde tot ontevredenheid bij gebruikers. FASB Statement No. 95 (SFAS 95), uitgegeven in november 1987 door de Financial Accounting Standards Board (FASB), verplichtte de opname van een kasstroomoverzicht als onderdeel van een volledige set financiële overzichten in de VS. Inte²⁵, ²⁶, ²⁷rnationaal werd dit gestandaardiseerd door de International Accounting Standards Board (IASB) met IAS 7, het 'Statement of Cash Flows', dat oorspronkelijk in december 1992 werd uitgegeven en wereldwijd de norm zette voor de presentatie van kasstromen. Deze²¹, ²², ²³, ²⁴ standaarden zorgden voor een uniforme manier om de herkomst en besteding van liquide middelen te rapporteren, wat essentieel is voor beleggers en crediteuren om de kortetermijnlevensvatbaarheid en solvabiliteit van een onderneming te beoordelen.

²⁰Kernpunten

• Een cashflowoverzicht geeft inzicht in de inkomende en uitgaande geldstromen van een bedrijf over een bepaalde periode.
• ¹⁸, ¹⁹Het overzicht is opgesplitst in drie hoofdcategorieën: operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten.
• H¹⁶, ¹⁷et cashflowoverzicht vult de winst- en verliesrekening en de balans aan door te focussen op daadwerkelijke kasbewegingen, in tegenstelling tot het accrual-principe.
• P¹⁴, ¹⁵ositieve operationele kasstroom duidt op het vermogen van een bedrijf om voldoende liquide middelen te genereren uit zijn kernactiviteiten.
• Het analyseert de liquiditeit en solvabiliteit van een onderneming, wat essentieel is voor het nakomen van kortetermijnverplichtingen.

F¹², ¹³ormule en Berekening

Het cashflowoverzicht kan worden opgesteld via de directe methode of de indirecte methode. De indirecte methode is het meest gangbaar en begint met de nettowinst vanuit de winst- en verliesrekening en past deze aan voor niet-contante posten en wijzigingen in het werkkapitaal.

De formule voor kasstroom uit operationele activiteiten (indirecte methode) is als volgt:

Hierin zijn:

• Nettowinst: De winst van de onderneming na aftrek van alle kosten en belastingen, zoals gerapporteerd op de winst- en verliesrekening.
• ¹¹Afschrijvingen: Niet-contante kosten die de waardevermindering van materiële activa weerspiegelen.
• ¹⁰Amortisatie: Niet-contante kosten die de waardevermindering van immateriële activa weerspiegelen.
• T⁹oename/Afname in Vlottende Activa (excl. kas): Veranderingen in debiteuren, voorraden, etc.
• Toename/Afname in Kortlopende Passiva: Veranderingen in crediteuren, te betalen posten, etc.

Het Cashflowoverzicht interpreteren

Het interpreteren van een cashflowoverzicht is van vitaal belang om de financiële realiteit van een bedrijf te begrijpen, voorbij de nettowinst. Een positieve kasstroom uit operationele activiteiten is een sterk teken van een gezond bedrijf, omdat het aangeeft dat de kernactiviteiten voldoende liquide middelen genereren om de bedrijfsvoering te ondersteunen en zelfs uit te breiden. Een negatieve kasstroom uit operationele activiteiten kan daarentegen wijzen op liquiditeitsproblemen, zelfs als het bedrijf winstgevend is op papier.

Kasstromen uit investeringsactiviteiten tonen de aankoop of verkoop van lange-termijn activa, zoals gebouwen, machines, of investeringen in andere bedrijven. Grote negatieve kasstromen hier kunnen duiden op aanzienlijke investeringen in groei, terwijl positieve stromen kunnen wijzen op de verkoop van activa. Kasstromen uit financieringsactiviteiten weerspiegelen hoe een bedrijf kapitaal aantrekt en terugbetaalt, zoals het uitgeven van schulden of aandelenkapitaal, het aflossen van leningen, of het uitkeren van dividenden. Een evenwichtige mix van deze kasstromen is essentieel voor duurzame groei.

Hypothetisch voorbeeld

Stel, "TechInnovatie B.V." rapporteert de volgende gegevens voor het afgelopen jaar:

Winst- en Verliesrekening Uittreksel:

• Nettowinst: € 100.000
• Afschrijvingskosten: € 20.000

Balans Uittreksel (wijzigingen t.o.v. vorig jaar):

• Toename debiteuren: € 15.000
• Afname voorraden: € 10.000
• Toename crediteuren: € 5.000
• Aankoop nieuwe machines (vast activa): € 50.000
• Uitgifte nieuwe aandelen: € 30.000
• Aflossing lening: € 20.000

Berekening van het Cashflowoverzicht:

1. Kasstroom uit Operationele activiteiten:

   • Nettowinst: € 100.000
   • Plus Afschrijvingen (niet-contante post): +€ 20.000
   • Min Toename debiteuren (geld nog niet ontvangen): -€ 15.000
   • Plus Afname voorraden (voorraad verkocht, geld ontvangen): +€ 10.000
   • Plus Toename crediteuren (kosten gemaakt, nog niet betaald): +€ 5.000
   • Totaal Kasstroom uit Operationele Activiteiten: € 120.000

2. Kasstroom uit Investeringsactiviteiten:

   • Aankoop nieuwe machines (uitgaande kasstroom): -€ 50.000
   • Totaal Kasstroom uit Investeringsactiviteiten: -€ 50.000

3. Kasstroom uit Financieringsactiviteiten:

   • Uitgifte nieuwe aandelen (inkomende kasstroom): +€ 30.000
   • Aflossing lening (uitgaande kasstroom): -€ 20.000
   • Totaal Kasstroom uit Financieringsactiviteiten: € 10.000

Netto Toename/Afname in Kas:

• € 120.000 (Operationeel) - € 50.000 (Investerings) + € 10.000 (Financierings) = € 80.000

In dit voorbeeld is de netto kasstroom van TechInnovatie B.V. € 80.000, wat betekent dat de totale liquide middelen met dit bedrag zijn toegenomen.

Praktische Toepassingen

Het cashflowoverzicht is een onmisbaar instrument voor diverse belanghebbenden en toepassingen:

• Beleggingsanalyse: Beleggers gebruiken het cashflowoverzicht om de capaciteit van een bedrijf te beoordelen om dividenden uit te keren, schulden af te lossen en toekomstige groei te financieren. Een consistente positieve kasstroom uit operationele activiteiten wordt vaak gezien als een teken van financiële stabiliteit. Analisten kunnen de kasstroom gebruiken om de kwaliteit van de winst te beoordelen; winst die gepaard gaat met sterke kasstromen is doorgaans van hogere kwaliteit dan winst die voornamelijk voortkomt uit niet-contante boekhoudkundige aanpassingen.
• Kredietanalyse: Banken en crediteuren analyseren de kasstromen van een bedrijf om de terugbetalingscapaciteit van leningen te bepalen. Voldoende kasstroom is een cruciaal criterium voor het verstrekken van krediet.
• Bedrijfsbeheer: Management gebruikt het cashflowoverzicht voor liquiditeitsbeheer en strategische planning. Het helpt bij het identificeren van knelpunten in de kasstroom en bij het nemen van beslissingen over investeringen (investeringsactiviteiten) en financiering (financieringsactiviteiten).
• Financiële rapportage en regelgeving: Bedrijven zijn wettelijk verplicht om een cashflowoverzicht op te stellen als onderdeel van hun jaarrekening. Dit zorgt voor transparantie en vergelijkbaarheid tussen ondernemingen. Grote beursgenoteerde bedrijven in de VS moeten bijvoorbeeld gedetailleerde kasstroomoverzichten indienen bij de Securities and Exchange Commission (SEC), zoals te zien is in de jaarverslagen van bedrijven die beschikbaar zijn in de SEC EDGAR database.
• Werkkapitaalbeheer: Het cashflowoverzicht biedt in⁸zicht in de efficiëntie van het werkkapitaal beheer van een bedrijf, door de verschuivingen in operationele activa en passiva weer te geven.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel het cashflowoverzicht een waardevol inzicht biedt in de financiële gezondheid van een onderneming, kent het ook bepaalde beperkingen:

• Historisch perspectief: Het overzicht toont kasstromen uit het verleden en geeft geen garantie voor toekomstige kasstromen. Toekomstige gebeurtenissen, marktomstandigheden of strategische wijzigingen kunnen de kasstromen aanzienlijk beïnvloeden.
• Focus op contant geld: Het cashflowoverzicht negeert niet-contante transacties, zoals aandelenruil voor activa of de conversie van schulden in aandelenkapitaal. Hoewel deze transacties geen directe kasstroom veroorzaken, kunnen ze wel een aanzienlijke impact hebben op de financiële positie van een bedrijf.
• Afhankelijkheid van accrual-boekhouding voor indirecte methode: De meest gebruikte indirecte methode van het kasstroomoverzicht begint met de nettowinst, die is gebaseerd op het accrual-principe. Dit betekent dat de aanpassingen voor niet-contante posten zoals afschrijvingen en amortisatie, hoewel noodzakelijk, de directheid van de kasstromen kunnen vertroebelen en een diepgaande analyse kunnen vereisen.
• Subjectiviteit bij classificatie: Hoewel er richtlijnen zijn, kan er enige subjectiviteit bestaan bij de classificatie van bepaalde transacties als operationele, investerings- of financieringsactiviteiten. Dit kan de vergelijkbaarheid tussen bedrijven beïnvloeden. Critici stellen soms dat de manier waarop het kasstroomoverzicht is opgesteld, met name de indirecte methode, de gebruiker kan misleiden over de werkelijke kasgenererende capaciteit van een onderneming. Een artikel in de Journal of Accountancy bespreekt bijvoorbeeld de nuances en potentieel misleidende aspecten van de kasstroomanalyse.

Cashflowoverzicht versus Winst- en Verliesrekening

Het cas⁷hflowoverzicht en de winst- en verliesrekening zijn beide cruciale onderdelen van de financiële verslaglegging van een onderneming, maar ze dienen verschillende doelen en presenteren informatie op fundamenteel verschillende wijzen. De winst- en verliesrekening (ook wel resultatenrekening genoemd) rapporteert de financiële prestaties van een bedrijf over een periode door inkomsten en uitgaven te matchen volgens het accrual-principe. Dit betekent dat inkomsten worden erkend wanneer ze worden verdiend en uitgaven wanneer ze worden gemaakt, ongeacht wanneer het geld daadwerkelijk van eigenaar wisselt. Het eindresultaat is de nettowinst of -verlies van een bedrijf.

Het cashflowoverzicht daarentegen richt zich uitsluitend op de daadwerkelijke in- en uitstroom van contant geld. Het negeert niet-contante posten zoals afschrijvingen en amortisatie, en corrigeert voor wijzigingen in het werkkapitaal. Een bedrijf kan op papier zeer winstgevend zijn volgens de winst- en verliesrekening, maar tegelijkertijd kampen met liquiditeitsproblemen als klanten hun facturen laat betalen, wat resulteert in een zwakke cashflow. Het cashflowoverzicht biedt dus een directere blik op de liquiditeit en de mogelijkheid van een bedrijf om zijn verplichtingen na te komen, terwijl de winst- en verliesrekening de winstgevendheid op de langere termijn meet. Beide overzichten zijn essentieel voor een volledig beeld van de financiële status van een bedrijf.

Veelgestelde Vragen

Wat is het primaire doel van een cashflowoverzicht?

Het primaire doel van een cashflowoverzicht is om gebruikers, zoals investeerders en crediteuren, inzicht te geven in hoe een bedrijf liquide middelen genereert en gebruikt gedurende een specifieke periode. Het helpt bij het beoordelen van de liquiditeit en solvabiliteit van de onderneming.

Wat zijn de drie hoofdsecties van een cashflowoverzicht?

De d⁵, ⁶rie hoofdsecties zijn: kasstromen uit operationele activiteiten (dagelijkse bedrijfsvoering), kasstromen uit investeringsactiviteiten (aankoop/verkoop van lange-termijn activa) en kasstromen uit financieringsactiviteiten (krijgen en terugbetalen van kapitaal van eigenaren en crediteuren).

Waarom is een cashflowoverzicht belangrijker dan een winst- e³, ⁴n verliesrekening voor het beoordelen van liquiditeit?

Een cashflowoverzicht geeft de daadwerkelijke in- en uitstroom van contant geld weer, terwijl de winst- en verliesrekening inkomsten en uitgaven boekt op het moment dat ze worden verdiend of gemaakt (accrual-boekhouding), zelfs als er nog geen contant geld is ontvangen of betaald. Hierdoor biedt het cashflowoverzicht een directer beeld van de beschikbare liquide middelen van een bedrijf om rekeningen te betalen.

Kan een winstgevend bedrijf een negatieve kasstroom hebben?

J²a, een bedrijf kan een positieve winst rapporteren op de winst- en verliesrekening, maar tegelijkertijd een negatieve kasstroom hebben. Dit kan gebeuren als de winst voornamelijk bestaat uit niet-contante inkomsten (bijvoorbeeld verkopen op krediet die nog niet zijn betaald) of als er grote investeringen zijn gedaan, wat leidt tot aanzienlijke kasuitstromen die de inkomsten overtreffen.

Welke methoden zijn er voor het opstellen van een cashflowoverzicht?

Er zijn twee methoden: de directe methode en de indirecte methode. De directe methode toont de belangrijkste categorieën van bruto kasontvangsten en -betalingen. De indirecte methode, die vaker wordt gebruikt, begint met de nettowinst en past deze aan voor niet-contante posten en wijzigingen in het balans rekeningen om de kasstroom uit operationele activiteiten te berekenen.¹