Economisch evenwicht

Wat Is Economisch Evenwicht?

Economisch evenwicht is een fundamentele toestand binnen de Algemene economie waarbij alle economische krachten in balans zijn, wat betekent dat er in de afwezigheid van externe invloeden geen neiging tot verandering is in de waarden van economische variabelen zoals prijs, productie en werkgelegenheid.⁴⁴, ⁴⁵ Het is een punt waar de gevraagde hoeveelheid van een product of dienst precies gelijk is aan de aangeboden hoeveelheid, resulterend in een stabiele marktsituatie. Dit concept is cruciaal voor het begrijpen van hoe markten functioneren en hoe middelen worden toegewezen binnen een economisch systeem. Economisch evenwicht kan voorkomen op verschillende niveaus, van een specifieke markt voor één product (partieel evenwicht) tot de gehele economie (algemeen evenwicht).

History and Origin

De concepten die ten grondslag liggen aan economisch evenwicht zijn al eeuwenlang bestudeerd. Vroege ideeën over de interactie tussen vraag en aanbod en de neiging van markten om tot een evenwicht te komen, kunnen worden herleid tot denkers zoals Adam Smith. Smith introduceerde in zijn invloedrijke werk "An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations" (1776) het concept van de "onzichtbare hand". Di⁴², ⁴³t idee suggereert dat individuen die hun eigenbelang nastreven in een vrije competitieve markt, onbedoeld bijdragen aan de efficiënte allocatie van middelen en de maximalisatie van maatschappelijke welvaart, wat leidt tot een natuurlijk economisch evenwicht. De ³⁹, ⁴⁰, ⁴¹neoklassieke economie heeft deze ideeën verder ontwikkeld, met Léon Walras als pionier van de algemene evenwichtstheorie in de 19e eeuw, waarbij hij wiskundige modellen gebruikte om de interactie van vraag, aanbod en prijzen in een economie met meerdere markten te verklaren.

Key Takeaways

Economisch evenwicht is een stabiele toestand waarin economische krachten in balans zijn, zonder neiging tot verandering.
H³⁸et meest voorkomende voorbeeld is het marktevenwicht, waar de gevraagde hoeveelheid gelijk is aan de aangeboden hoeveelheid tegen een bepaalde prijs.
Dit concept is fundamenteel voor zowel de micro-economie (individuele markten) als de macro-economie (gehele economie).
In een staat van evenwicht zijn er geen overschotten of tekorten van goederen of diensten.
H³⁷et bereiken van economisch evenwicht draagt bij aan de efficiënte allocatie van middelen in een economie.

Fo³⁶rmula and Calculation

In de context van een marktevenwicht, ontstaat economisch evenwicht wanneer de gevraagde hoeveelheid (Qd) gelijk is aan de aangeboden hoeveelheid (Qs). Dit punt bepaalt de evenwichtsprijs (P*) en de evenwichtshoeveelheid (Q*).

De formule wordt vaak weergegeven als het snijpunt van de vraag- en aanbodfuncties:

Q_d(P) = Q_s(P)

Waar:

( Q_d ) = Gevraagde hoeveelheid
( Q_s ) = Aangeboden hoeveelheid
( P ) = Prijs

Om de evenwichtsprijs en -hoeveelheid te berekenen, stel je de vraagfunctie gelijk aan de aanbodfunctie en los je op voor ( P ). Vervolgens vul je de gevonden evenwichtsprijs in een van beide functies in om ( Q ) te vinden.

Stel ³⁴, ³⁵bijvoorbeeld dat de vraagfunctie voor een product ( Q_d = 100 - 2P ) is en de aanbodfunctie ( Q_s = 20 + 3P ).

Om het evenwicht te vinden:

100 - 2P = 20 + 3P

Combineer termen:

80 = 5P

Los op voor ( P ):

P = \frac{80}{5} = 16

De evenwichtsprijs is 16. Vul nu ( P=16 ) in een van de functies in om ( Q ) te vinden:

Q_d = 100 - 2(16) = 100 - 32 = 68

Q_s = 20 + 3(16) = 20 + 48 = 68

De evenwichtshoeveelheid is 68. Dit betekent dat bij een prijs van 16 eenheden er 68 eenheden van het product worden gevraagd en aangeboden.

In³³terpreting the Economisch Evenwicht

Het economisch evenwicht geeft aan dat een markt of economisch systeem een staat heeft bereikt waarin er geen prikkels zijn voor consumentengedrag of producentengedrag om de huidige situatie te veranderen. Een [p³²rijs](https://diversification.com/term/prijs) boven het evenwichtsniveau zou leiden tot een aanbodoverschot, waarbij producenten meer aanbieden dan consumenten willen kopen, wat druk uitoefent op de prijs om te dalen. Omgeke³¹erd zou een prijs onder het evenwichtsniveau leiden tot een vraagoverschot, wat de prijs omhoog stuwt.

In ee³⁰n toestand van economisch evenwicht wordt de efficiëntie van de markt gemaximaliseerd, omdat middelen effectief worden toegewezen aan de behoeften van de samenleving. Het duid²⁹t op een punt van stabiliteit waar de plannen van kopers en verkopers overeenkomen, en er geen onverkochte voorraden of onvervulde vraag zijn.

Hypo²⁸thetical Example

Stel, een lokale bakkerij produceert ambachtelijk brood. De vraag naar dit brood hangt af van de prijs, en het aanbod van de bakkerij hangt af van de kosten en de prijs die zij kan vragen.

Als de bakkerij de prijs van een brood te hoog maakt, bijvoorbeeld €5, zullen veel klanten elders goedkoper brood kopen, waardoor de bakkerij met een overschot aan onverkocht brood zit. Dit is geen economisch evenwicht, omdat er een onbalans is. De bakkerij zal gedwongen zijn de prijs te verlagen om hun aanbod kwijt te raken.

Als de bakkerij de prijs te laag maakt, bijvoorbeeld €2, zal de vraag enorm toenemen en zullen de broden snel uitverkocht zijn, met lange rijen en ontevreden klanten die geen brood kunnen krijgen. Dit is ook geen evenwicht, omdat de vraag groter is dan het aanbod. De bakkerij zou de prijs kunnen verhogen om aan de hoge vraag te voldoen en de winst te maximaliseren.

Het economisch evenwicht voor de bakkerij zou het punt zijn waarop de prijs zodanig is dat precies het aantal broden dat de bakkerij produceert, wordt verkocht. Stel dit is bij een prijs van €3,50 per brood, en de bakkerij verkoopt dan 100 broden per dag. Bij deze prijs en hoeveelheid zijn er geen overschotten of tekorten, en zowel kopers als verkopers zijn tevreden met de transactie. Dit is de evenwichtsprijs en -hoeveelheid voor dit specifieke product in deze markt.

Practical Applications

Economisch evenwicht is een centraal concept met brede toepassingen in verschillende aspecten van economie en financiën.

Beleidsvorming: Overheden en centrale banken gebruiken het concept van evenwicht om beleid te sturen dat economische stabiliteit bevordert, zoals het beheersen van inflatie of werkloosheid om een macro-economisch evenwicht te bereiken. De Federal Reserve Bank van San Francisco publiceert bijvoorbeeld regelmatig analyses over de neutrale rentetarieven, een concept dat nauw verbonden is met het idee van een evenwichtige economie waar de economische activiteit noch wordt gestimuleerd noch afgeremd door het monetaire beleid.
Marktanaly²⁷se: Analisten gebruiken evenwichtsmodellen om prijstrends te voorspellen en de dynamiek van vraag en aanbod in specifieke sectoren te begrijpen. Dit helpt bij in²⁶vesteringsbeslissingen en het evalueren van concurrentielandschappen.
Bedrijfsstrategie: Bedrijven streven ernaar hun productie en prijsen af te stemmen op het marktevenwicht om optimale winstgevendheid en minimalisering van kosten te garanderen.
Internatio²⁵nale Handel: In de internationale economie wordt het concept gebruikt om handelsbalansen en wisselkoersevenwichten te analyseren. De IMF World Economic Outlook rapporteert over mondiale economische balansen en verstoringen die van invloed kunnen zijn op wereldwijde stabiliteit. IMF World Economic Outlook
Aanbestedingsrecht: In het aanbestedingsrecht kan een wijziging van een overheidsopdracht als "wezenlijk" worden beschouwd als deze het economisch evenwicht van de overeenkomst wijzigt ten gunste van de opdrachtnemer op een wijze die niet door de voorwaarden van de oorspronkelijke opdracht was bedoeld. Dit voorkomt dat¹⁸, ¹⁹, ²⁰, ²¹, ²², ²³, ²⁴ overeenkomsten achteraf zodanig worden aangepast dat de concurrentie wordt verstoord.

Limitations and Criticisms

Hoewel het concept van economisch evenwicht een krachtig analytisch hulpmiddel is, kent het ook beperkingen en kritiekpunten.

Statisch Karakter: De traditionele evenwichtstheorie wordt vaak bekritiseerd als statisch. Het beschrijft e¹⁷en eindtoestand, maar minder het dynamische proces van hoe een economie zich naar dat evenwicht beweegt of hoe het zich aanpast aan voortdurende veranderingen. Real-world markt¹⁶en zijn zelden in perfect evenwicht, maar zijn voortdurend in beweging door schokken en aanpassingen.
Aannames: Evenwichtsmodellen rusten op sterke aannames, zoals perfecte informatie, rationeel consumentengedrag en producentengedrag, en de afwezigheid van externe effecten (externaliteiten) of marktfalen. In de werkelijkh¹⁵eid zijn deze aannames vaak niet volledig van toepassing, wat de nauwkeurigheid van voorspellingen op basis van zuivere evenwichtsmodellen kan beperken.
Relevantie¹⁴ van de "Onzichtbare Hand": Sommige economen, zoals Joseph Stiglitz, hebben betoogd dat de "onzichtbare hand" van Adam Smith, die markten naar efficiëntie en evenwicht zou leiden, niet altijd aanwezig is, vooral niet in het licht van marktmisvormingen, informatie-asymmetrieën en machtsconcentraties. Critici wijzen erop¹³ dat in dergelijke situaties interventie nodig kan zijn om het economisch evenwicht te herstellen of te verbeteren. Stanford Encyclopedia of Philosophy
Onvolledige Markten: Recenter werk in de algemene evenwichtstheorie onderzoekt de gevolgen van onvolledige markten, waarbij blijkt dat hoewel een evenwicht nog steeds kan bestaan, de uitkomst niet noodzakelijkerwijs Pareto-efficiënt is, wat betekent dat het niet mogelijk is om iemand beter af te maken zonder iemand anders slechter af te maken. Dit benadrukt de kloof tussen theoretisch evenwicht en optimale welvaart.

Economisch Evenwicht vs. Vraag- en aanbod Evenwicht

Hoewel de termen vaak door elkaar worden gebruikt, is "Vraag- en aanbod evenwicht" een specifiek type economisch evenwicht, terwijl "economisch evenwicht" een breder concept is.

Kenmerk	Economisch Evenwicht	Vraag- en aanbod evenwicht
Definitie	Een algemene toestand van balans waarin economische krachten elkaar opheffen en er geen neiging tot verandering is.	Een specifiek marktevenwicht waar de gevraagde hoeveelheid van een goed of dienst gelijk is aan de aangeboden hoeveelheid.
Toepassingsgebied	Kan van toepassing zijn op individuele markten (partieel evenwicht), de gehele economie (algemeen evenwicht, zoals evenwicht in de bbp of werkgelegenheid), of zelfs in bredere sociale of politieke contexten.	Specifiek van toep¹¹, ¹²assing op de prijs en hoeveelheid in een individuele markt.
Focus ¹⁰	Bredere stabiliteit van economische variabelen, inclusief prijs, productie, inkomen en werkgelegenheid.	Specifiek gericht ⁹op de interactie van vraag en aanbod voor een bepaald product of dienst.

Het [vraag- en aa⁸nbod](https://diversification.com/term/vraag-en-aanbod) evenwicht is het meest direct waarneembare en eenvoudig te begrijpen voorbeeld van economisch evenwicht, dat de basis vormt voor veel andere evenwichtsconcepten in de economie.

FAQs

Wat ge⁶, ⁷beurt er als een economie niet in evenwicht is?

Als een economie niet in economisch evenwicht is, betekent dit dat er een overschot of een tekort is aan goederen, diensten of middelen. Dit leidt tot een aa⁵npassing van prijsen en hoeveelheden totdat een nieuw evenwicht is bereikt, of totdat externe factoren de situatie verder beïnvloeden. Een overschot (meer aanbod dan vraag) zal bijvoorbeeld leiden tot dalende prijsen, terwijl een tekort (meer vraag dan aanbod) de prijsen zal doen stijgen.

Is economisch ev⁴enwicht altijd wenselijk?

Hoewel economisch evenwicht duidt op een staat van stabiliteit en efficiëntie in de allocatie van middelen, is het niet altijd synoniem met een optimale of rechtvaardige uitkomst. Een evenwicht kan bijvoorbeeld optreden bij een hoge werkloosheid of een ongelijke inkomensverdeling. Bovendien zijn de aanna³mes voor perfect evenwicht in de praktijk zelden volledig aanwezig, wat kan leiden tot suboptimale uitkomsten.

Hoe beïnvloedt overheidsingrijpen het economisch evenwicht?

Overheidsingrijpen, zoals belastingen, subsidies, prijscontroles of monetair beleid, kan het economisch evenwicht beïnvloeden door de vraag- en aanbodcurven te verschuiven. Dit kan leiden tot een ni²euw evenwicht met andere prijsen en hoeveelheden, of zelfs tot verstoringen als het ingrijpen de marktmechanismen belemmert. Het doel van dergelijk ingrijpen is vaak om een meer wenselijk evenwicht te bereiken, bijvoorbeeld een met minder werkloosheid of meer welvaart.¹