Financiele inclusie

Wat is Financiële Inclusie?

Financiële inclusie is de beschikbaarheid en toegankelijkheid van betaalbare, nuttige en verantwoorde financiële producten en diensten voor individuen en bedrijven, in het bijzonder voor degenen die traditioneel worden uitgesloten van het formele financiële systeem. Deze producten omvatten een spaarrekening, lening, verzekeringen en digitale betalingen. Als een cruciaal onderdeel van economische ontwikkeling, stelt financiële inclusie mensen in staat om geld te beheren, te sparen voor de toekomst, te investeren in hun ondernemerschap en veerkracht op te bouwen tegen economische schokken.

Geschiedenis en Oorsprong

De wortels van financiële inclusie liggen in de late 20e eeuw, voortkomend uit de microfinanciering beweging die zich richtte op het verstrekken van kleine leningen aan kansarme individuen om zelfvoorzienend te worden. Organisaties zoals de Consultative Group to Assist the Poor (CGAP), opgericht in 1995, speelden een sleutelrol in het ontwikkelen en promoten van dit concept. CGAP werd opgericht met de focus op het ondersteunen van microfinancieringsinstellingen en heeft sindsdien bijgedragen aan de evolutie van microkrediet naar het bredere concept van financiële inclusie en digitale financiën.

In de⁹ vroege jaren 2000 begon de term "financiële inclusie" breder gebruikt te worden, waarbij de nadruk verschoof van enkel krediet naar een reeks financiële diensten. Belangrijke mijlpalen omvatten de erkenning van financiële inclusie als een drijvende kracht achter de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de Verenigde Naties. Sinds 2009 pleit Hare Majesteit Koningin Máxima der Nederlanden als Speciale Pleitbezorger van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties voor Inclusieve Financiering voor Ontwikkeling (UNSGSA) voor wereldwijde toegang tot en verantwoord gebruik van betaalbare, effectieve en veilige financiële diensten.

Belangr⁷, ⁸ijkste Leerpunten

• Financiële inclusie stelt individuen en bedrijven in staat om toegang te krijgen tot en gebruik te maken van passende, betaalbare financiële diensten.
• Het omvat producten zoals spaarrekeningen, leningen, verzekeringen en betalingsdiensten.
• Financiële inclusie is cruciaal voor armoedebestrijding, het bevorderen van economische groei en het opbouwen van veerkracht tegen financiële schokken.
• Internationale organisaties zoals de Wereldbank en de Verenigde Naties meten en bevorderen financiële inclusie wereldwijd.

Interpreteren van Financiële Inclusie

Het concept van financiële inclusie wordt geïnterpreteerd door de mate waarin bevolkingsgroepen toegang hebben tot en gebruik maken van formele financiële diensten. Indicatoren voor financiële inclusie omvatten het percentage volwassenen met een bankrekening, het gebruik van digitale betalingen, en de toegang tot krediet en verzekeringen. Wereldwijde databases, zoals de Global Findex Database van de Wereldbank, verzamelen uitgebreide gegevens over deze indicatoren.

Een hogere mate van ⁵, ⁶financiële inclusie wordt doorgaans geassocieerd met een vermindering van armoede en ongelijkheid, en een stimulans voor economische groei. Het stelt huishoudens in staat om inkomen te beheren, te investeren in onderwijs en gezondheid, en zich te beschermen tegen onverwachte uitgaven. Voor kleine bedrijven kan toegang tot financiering expansie en het creëren van banen vergemakkelijken.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel je voor dat Maria een kleine textielonderneming heeft in een afgelegen dorp. Zonder financiële inclusie zou ze haar inkomsten contant bewaren, wat risicovol is en het moeilijk maakt om te sparen. Om materialen te kopen of te investeren in een nieuwe machine, zou ze afhankelijk zijn van informele geldschieters met hoge rentetarieven of familieleden.

Dankzij initiatieven voor financiële inclusie kan Maria nu een mobiele spaarrekening openen. Ze kan direct betalingen van klanten ontvangen via mobiel geld, haar winst veilig opslaan en kleine bedragen sparen voor toekomstige uitgaven. Met een opgebouwde kredietgeschiedenis via haar mobiele rekening, kan ze nu een microkrediet aanvragen bij een formele financiële instelling om een modernere weefmachine aan te schaffen. Dit stelt haar in staat haar productie te verhogen en haar bedrijf uit te breiden, wat leidt tot meer inkomen en werkgelegenheid in haar gemeenschap.

Praktische Toepassingen

Financiële inclusie vindt zijn toepassing in diverse sectoren:

• Beleid en Regelgeving: Regeringen en centrale banken implementeren beleid om de toegankelijkheid van financiële diensten te vergroten, zoals het subsidiëren van lagekostenbankrekeningen of het bevorderen van digitale betalingssystemen. De Federal Reserve van de Verenigde Staten erkent financiële inclusie als essentieel voor haar missie om een gezonde economie en een stabiel financieel systeem te bevorderen.
• Technologie: Fintech-i⁴nnovaties, zoals mobiel bankieren, digitale portemonnees en biometrische identificatie, spelen een cruciale rol bij het bereiken van voorheen uitgesloten bevolkingsgroepen, met name in ontwikkelingslanden.
• Internationale Ontwikkeling: Organisaties zoals de Wereldbank en de Verenigde Naties zien financiële inclusie als een belangrijke factor voor armoedevermindering en het bereiken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen. De Global Findex Database van de Wereldbank, die om de drie jaar wordt gepubliceerd, is de meest uitgebreide dataset over hoe volwassenen wereldwijd sparen, lenen, betalen en risico's beheren, en benadrukt de vooruitgang in digitale financiële diensten.
• Maatschappelijk Verantwoor², ³d Ondernemen (MVO): Financiële instellingen ontwikkelen producten en diensten die specifiek gericht zijn op achtergestelde gemeenschappen, erkennen het belang van diversificatie van hun klantenbestand en het vervullen van een sociale rol.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel financiële inclusie algemeen wordt erkend als een positieve kracht, zijn er ook beperkingen en kritiekpunten:

• Kwaliteit boven Kwantiteit: De nadruk op het aantal mensen met toegang tot een rekening kan de kwaliteit van de diensten overschaduwen. Een rekening bezitten betekent niet noodzakelijkerwijs dat deze actief wordt gebruikt, betaalbaar is, of voldoet aan de behoeften van de gebruiker. Er is een verschuiving naar "financiële gezondheid" die verder gaat dan enkel inclusie.
• Overschuldingsrisico: Gemak¹kelijke toegang tot leningen zonder voldoende financiële geletterdheid of beschermende regelgeving kan leiden tot overschuldheid bij kwetsbare huishoudens.
• Digitale Kloof: Hoewel digitale diensten de toegankelijkheid verbeteren, kunnen ze ook de digitale kloof vergroten voor degenen zonder toegang tot technologie, internet of voldoende vaardigheden.
• Kosten en Rentetarieven: Hoewel "betaalbaar" een kenmerk van financiële inclusie is, kunnen de kosten van diensten, met name voor kleine transacties of leningen in afgelegen gebieden, relatief hoog zijn en de voordelen voor de armsten tenietdoen.

Financiële Inclusie vs. Microfinanciering

Financiële inclusie en microfinanciering zijn gerelateerde maar niet identieke concepten. Microfinanciering, als een onderdeel van financiële inclusie, richt zich specifiek op het verstrekken van kleine financiële diensten, voornamelijk krediet, aan individuen en kleine ondernemerschap die geen toegang hebben tot traditionele bankdiensten. Het ontstond uit de overtuiging dat toegang tot kleine hoeveelheden kapitaal de armen kan helpen hun economische situatie te verbeteren.

Financiële inclusie daarentegen is een veel breder concept. Het omvat niet alleen microfinanciering, maar ook een uitgebreid scala aan financiële producten en diensten zoals spaarrekeningen, verzekeringen, pensioenen, en betalingssystemen, en is gericht op alle segmenten van de bevolking, inclusief kleine en middelgrote bedrijven, en niet alleen de allerarmsten. De focus ligt op het creëren van een compleet financieel ecosysteem waarin iedereen effectief kan participeren.

Veelgestelde Vragen

Wat is het primaire doel van financiële inclusie?

Het primaire doel van financiële inclusie is ervoor te zorgen dat alle individuen en bedrijven toegang hebben tot en effectief gebruik kunnen maken van een reeks betaalbare, nuttige en verantwoorde financiële producten en diensten, om zo hun welzijn te verbeteren en economische kansen te creëren.

Wie profiteert het meest van financiële inclusie?

De grootste begunstigden van financiële inclusie zijn vaak de kwetsbare en achtergestelde bevolkingsgroepen, zoals mensen met een laag inkomen, vrouwen, kleine boeren, en micro- en kleine ondernemingen. Toegang tot financiële diensten kan hen helpen hun geld beter te beheren, te sparen voor noodsituaties en te investeren in hun toekomst.

Hoe meten we de vooruitgang van financiële inclusie?

De vooruitgang van financiële inclusie wordt vaak gemeten aan de hand van indicatoren zoals het percentage volwassenen met een formele financiële rekening, het gebruik van digitale betalingen, en de toegang tot krediet en verzekeringen. De Wereldbank publiceert regelmatig de Global Findex Database, een belangrijke bron voor deze gegevens.

Welke rol speelt technologie in financiële inclusie?

Technologie, in het bijzonder mobiel bankieren en digitale betalingssystemen, heeft een revolutionaire impact gehad op financiële inclusie. Het verlaagt de kosten van dienstverlening, vergroot de toegankelijkheid in afgelegen gebieden en maakt financiële transacties sneller en efficiënter.

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor het bereiken van volledige financiële inclusie?

Belangrijke uitdagingen omvatten het gebrek aan financiële geletterdheid bij een deel van de bevolking, onvoldoende infrastructuur in afgelegen gebieden, hoge kosten voor het verlenen van diensten aan kleine [kapitaal]hoeveelheden, en het ontbreken van robuuste regelgeving om consumenten te beschermen tegen misbruik.