Impact investeren

What Is Impact investeren?

Impact investeren, of impact investing, is een beleggingsstrategie waarbij beleggers de intentie hebben om naast financieel rendement ook een positieve, meetbare sociale impact en/of milieu-impact te genereren. Dit type investeren valt onder de bredere categorie van duurzaam beleggen. Het onderscheidende kenmerk van impact investeren is de expliciete intentie om meetbare positieve verandering te bewerkstelligen, in tegenstelling tot alleen het vermijden van negatieve gevolgen of het toepassen van ethische screening. Het streeft ernaar om kapitaal in te zetten voor oplossingen voor maatschappelijke en ecologische vraagstukken.

History and Origin

De filosofie achter impact investeren is niet nieuw en kent wortels die teruggaan tot ethisch en religieus gemotiveerd beleggen in de 18e eeuw, waarbij bepaalde investeringen werden vermeden vanwege morele bezwaren, zoals slavenhandel¹⁸. Echter, de term "impact investing" zelf werd pas in 2007 bedacht, voortkomend uit discussies georganiseerd door de Rockefeller Foundation¹⁶, ¹⁷.

Dit nieuwe concept ontstond uit de erkenning dat filantropie alleen niet voldoende was om de wereldwijde uitdagingen aan te pakken en dat commercieel kapitaal een cruciale rol kon spelen. Vroege voorstanders zagen de mogelijkheid om financiële markten te benutten om zowel winst als positieve maatschappelijke en ecologische resultaten te behalen. De oprichting van de Global Impact Investing Network (GIIN) in 2009 speelde een belangrijke rol in het definiëren en promoten van impact investeren als een aparte en groeiende sector binnen de financiële wereld. D¹⁵e GIIN heeft sindsdien een leidende rol gespeeld in het structureren van de markt door het ontwikkelen van tools, onderzoek en standaarden, en door het wereldwijd pleiten voor deze benadering van investeren.

¹³, ¹⁴## Key Takeaways

• Impact investeren beoogt zowel financieel rendement als meetbare positieve sociale en/of milieu-impact.
• Het onderscheidt zich door de intentionaliteit van de belegger om naast financiële doelen ook maatschappelijke of ecologische doelen te realiseren.
• Investeringen kunnen plaatsvinden in diverse sectoren, waaronder hernieuwbare energie, microfinanciering, duurzame landbouw en betaalbare huisvesting.
• ¹² De focus ligt op het genereren van meetbare resultaten om de effectiviteit van de impact aan te tonen.
• De markt voor impact investeren is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid en wordt erkend als een belangrijke pijler binnen duurzaam beleggen.

#¹¹# Formula and Calculation

Impact investeren heeft geen universele "formule" in de traditionele zin zoals bij financiële waarderingen. In plaats daarvan richt het zich op het meten van zowel financiële als niet-financiële, impactgerelateerde prestaties. De "berekening" van impact is kwalitatief en kwantitatief en omvat doorgaans:

1. Vaststellen van de intentie: De belegger definieert duidelijk welke specifieke sociale of milieudoelen hij wil bereiken met de investering.
2. Selectie van impactdoelstellingen: Gebaseerd op de intentie, worden concrete, meetbare doelstellingen geformuleerd (bijv. "aantal huishoudens met toegang tot schoon water," "tonnen CO2-reductie").
3. Meten van impactstatistieken: Het verzamelen van gegevens over de voortgang ten opzichte van de vastgestelde doelstellingen. Dit kan via specifieke ESG-criteria (Environmental, Social, and Governance) of op maat gemaakte impactmetrieken.
4. Rapportage en verificatie: De impactresultaten worden gerapporteerd aan belanghebbenden, vaak met externe verificatie om de transparantie en geloofwaardigheid te waarborgen.

Hoewel er geen wiskundige formule is, is het proces van impactmeting en -management cruciaal voor impact investeren om geloofwaardig te zijn.

Interpreting the Impact investeren

Het interpreteren van impact investeren betekent het beoordelen van de dubbele doelstelling: zowel financieel rendement als positieve impact. Een succesvolle impactinvestering levert niet alleen een competitief of gepast financieel rendement op, maar demonstreert ook aantoonbare vooruitgang ten opzichte van de beoogde sociale of ecologische doelen.

De interpretatie vereist een diepgaand begrip van de context waarin de investering plaatsvindt, de specifieke uitdagingen die worden aangepakt, en de methodologie die wordt gebruikt om de impact te meten. Beleggers kijken naar:

• Intentionaliteit: Is de intentie om impact te maken expliciet en integraal voor de investeringsbeslissing?
• Additioneelheid: Zou de positieve impact ook hebben plaatsgevonden zonder deze specifieke investering?
• Meetbaarheid: Zijn de impactdoelen duidelijk gedefinieerd en wordt de voortgang nauwkeurig gevolgd met behulp van relevante meetbare resultaten?

Een effectieve interpretatie gaat verder dan alleen de cijfers; het omvat een kwalitatieve beoordeling van de bredere verandering die de investering teweegbrengt.

Hypothetical Example

Stel, een impact investeerder besluit om te investeren in een startup die betaalbare, energiezuinige waterfilters produceert voor gemeenschappen in ontwikkelingslanden.

1. Investering: De investeerder verstrekt €500.000 aan kapitaal aan de startup via een private equity constructie.
2. Financiële doelstelling: De investeerder verwacht binnen vijf jaar een jaarlijks rendement van 10% op zijn investering, door de verkoop van de waterfilters.
3. Impactdoelstelling: De investeerder stelt als primair impactdoel dat de investering moet leiden tot het verschaffen van toegang tot schoon drinkwater voor 100.000 mensen in gemeenschappen die voorheen geen toegang hadden tot veilig water. Secundair wil de investeerder 5.000 ton CO2-uitstoot verminderen door het vervangen van water koken op fossiele brandstoffen.
4. Meetbaarheid: De startup rapporteert elk kwartaal het aantal verkochte waterfilters en de geschatte aantal begunstigden, evenals de vermeden CO2-uitstoot. Onafhankelijke audits verifiëren deze cijfers.
5. Resultaat: Na vijf jaar heeft de investering niet alleen een rendement van 12% per jaar opgeleverd, maar is er ook daadwerkelijk toegang tot schoon water verschaft aan 110.000 mensen en is de CO2-uitstoot met 6.000 ton verminderd, wat de initiële financiële en impactdoelen overtreft.

Dit voorbeeld illustreert hoe impact investeren financiële en sociale/milieu doelen simultaan nastreeft en meet.

Practical Applications

Impact investeren wordt toegepast in diverse sectoren en via verschillende beleggingsstrategieën. Enkele praktische toepassingen omvatten:

• Hernieuwbare Energie: Investeringen in projecten voor zonne-, wind- of geothermische energie om de overgang naar een koolstofarme economie te versnellen. De International Finance Corporation (IFC), onderdeel van de Wereldbank Groep, richt zich op het mobiliseren van kapitaal voor de particuliere sector in opkomende markten, onder meer voor duurzame energie.
• Microfin⁹, ¹⁰anciering: Verstrekken van kleine leningen aan ondernemers in ontwikkelingslanden die geen toegang hebben tot traditionele financiële diensten, om armoedebestrijding en economische empowerment te bevorderen.
• Betaalbare Huisvesting: Financiering van projecten die gericht zijn op het creëren van betaalbare en duurzame huisvestingsoplossingen voor lage-inkomensgroepen.
• Duurzame Landbouw: Investeringen in landbouwbedrijven die ecologisch verantwoorde praktijken toepassen, zoals biologische landbouw of waterbesparende irrigatie, om voedselzekerheid en milieu-impact te verbeteren.
• Gezondheidszorg en Onderwijs: Financiering van bedrijven die toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg of onderwijs verbeteren, vooral in achtergestelde gebieden.
• Infrastructuur: Ontwikkeling van duurzame infrastructuur, zoals waterzuiveringsinstallaties of efficiënte transportsystemen.

De wereldwijde markt voor impact investeren blijft groeien. In 2024 beheerde meer dan 3.907 organisaties wereldwijd $1,571 biljoen aan impact beleggingsactiva, wat een samengestelde jaarlijkse groei van 21% vertegenwoordigt sinds 2019. Dit toont de toen⁸emende adoptie van impact investeren als een levensvatbare benadering om positieve verandering te stimuleren.

Limitations a⁷nd Criticisms

Hoewel impact investeren aanzienlijk potentieel heeft, kent het ook beperkingen en wordt het geconfronteerd met kritiek. Een van de grootste uitdagingen is het risico van 'greenwashing' of 'impact washing', waarbij investeringen als impactvol worden gepresenteerd terwijl de daadwerkelijke sociale of ecologische voordelen beperkt of onbewezen zijn. Dit kan leiden to⁵, ⁶t een gebrek aan vertrouwen bij beleggers en ondermijnt de integriteit van de sector. De New York Times heeft bijvoorbeeld gewezen op zorgen over greenwashing binnen impact investeren, waarbij bedrijven claimen duurzaam te zijn zonder substantiële bewijzen.

Andere kritiekpun⁴ten zijn:

• Meetbaarheid en Standaardisatie: Het gebrek aan universele standaarden voor impactmeting kan het moeilijk maken om de effectiviteit van verschillende impact investeringen te vergelijken en transparantie te waarborgen. De complexiteit va³n het kwantificeren van sociale en ecologische resultaten kan leiden tot inconsistenties en subjectiviteit.
• Financieel Rendement: Hoewel veel impact investeringen marktconform rendement nastreven, bestaat de perceptie dat impact prioriteit geven ten koste kan gaan van financiële opbrengsten, wat beleggers met een strikte focus op winst kan afschrikken.
• Schaalbaarhei²d: Het vinden van voldoende schaalbare impact investeringsmogelijkheden die aan zowel de financiële als de impactcriteria voldoen, kan een uitdaging zijn. Veel impactgerichte ondernemingen zijn relatief klein of bevinden zich in vroege groeifasen, wat hogere risicobeheer vraagstukken kan opleveren.
• Additioneelheid: Het is soms moeilijk aan te tonen dat de beoogde impact niet zou hebben plaatsgevonden zonder de specifieke impactinvestering. Dit vraagstuk van "additioneelheid" is cruciaal voor de legitimiteit van impact investeren.

Impact investeren vs. Maatschappelijk verantwoord beleggen

Impact investeren en maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB), ook wel bekend als ESG-beleggen (Environmental, Social, Governance), zijn beide vormen van duurzaamheid gerelateerde beleggingsstrategieën, maar ze verschillen in hun primaire intentie en benadering.

Het belangrijkste onderscheid is de intentionaliteit: impact investeren zoekt actief naar het creëren van specifieke, meetbare positieve verandering, terwijl MVB/ESG meer gericht is op het integreren van duurzaamheidsfactoren om de beleggingsbeslissing te informeren en te optimaliseren, vaak door het vermijden van "slechte" actoren of het kiezen van "goede" actoren binnen de reguliere markt. Beleggingen in aandelen of obligaties kunnen beide vormen aannemen.

FAQs

1. Wat is het verschil tussen impact investeren en filantropie?

Filantropie is gericht op het schenken van geld zonder de verwachting van financieel rendement, uitsluitend voor sociale of ecologische doeleinden. Impact investeren daarentegen combineert de intentie om positieve impact te genereren met de verwachting van een financieel rendement, variërend van onder de markt tot marktconform. Het is een vorm van kapitaal inzetten die verder gaat dan louter liefdadigheid.

2. Kan impact investeren concurreren met traditionele beleggingen qua rendement?

Ja, veel impact investeringen streven naar marktconforme of zelfs bovengemiddelde financiële rendementen, naast hun impactdoelen. Hoewel sommigen concessionele rendementen accepteren voor hogere impact, toont de groeiende markt aan dat het mogelijk is om zowel financieel succes als positieve maatschappelijke of ecologische verandering te bereiken. Net als bij traditionele beleggingsstrategieën is het risicobeheer en de due diligence van cruciaal belang.

3. Hoe weet ik of een investering daadwerkelijk impact heeft?

Effectieve impact investeringen kenmerken zich door intentionaliteit, het gebruik van bewijs en data in hun investeringsontwerp, en het nauwkeurig meten en rapporteren van sociale en ecologische resultaten. Beleggers moeten zoeken naar duidelijke impactdoelstellingen, robuuste meetmethoden, en transparantie in de rapportage. Organisaties zoals de GIIN bevorderen standaarden en raamwerken, zoals IRIS+, om de meetbaarheid en vergelijkbaarheid van impact te verbeteren.¹