Liquiditeitspools

Wat zijn Liquiditeitspools?

Liquiditeitspools zijn verzamelingen van cryptovaluta's of tokens die zijn vergrendeld in een slim contract om liquiditeit te faciliteren voor gedecentraliseerde uitwisselingen (DEX's) en andere gedecentraliseerde financiën (DeFi)-protocollen. In plaats van te vertrouwen op traditionele orderboeken met kopers en verkopers, stellen liquiditeitspools gebruikers in staat om tokens direct met het pool te verhandelen, waarbij de prijzen algoritmisch worden bepaald. Deze pools vormen de ruggengraat van Automated Market Makers (AMM's), een fundamenteel onderdeel van de hedendaagse DeFi-ecosystemen.

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van geautomatiseerde marktmakers (AMMs), waar liquiditeitspools centraal staan, werd voor het eerst in 2016 geschetst door Vitalik Buterin, medeoprichter van Ethereum. Dit idee leidde tot de ontwikkeling van de eerste operationele AMM, Bancor, in 2017. De echte doorbraak voor liquiditeitspools kwam echter met de lancering van Uniswap v1 in november 2018 door Hayden Adams. Geïnspireerd door Buterins ideeën, creëerde Adams een protocol dat de basis legde voor hoe de meeste moderne liquiditeitspools functioneren. Di⁵t innovatieve systeem maakte het mogelijk voor iedereen om token swaps uit te voeren zonder tussenpersonen, wat een revolutie teweegbracht in de manier waarop cryptocurrency werd verhandeld en de weg vrijmaakte voor de explosieve groei van DeFi.

Belangrijkste Punten

Liquiditeitspools zijn essentieel voor de werking van gedecentraliseerde beurzen (DEX's) en andere DeFi-applicaties.
Gebruikers, bekend als liquiditeitsverschaffers (LP's), storten activa in deze pools om handelsvolume en ruiltransacties mogelijk te maken.
Als beloning voor het verschaffen van liquiditeit ontvangen LP's een deel van de transactiekosten die door de handelaren worden betaald.
Liquiditeitspools elimineren de noodzaak voor traditionele kopers en verkopersparen door een constante beschikbaarheid van activa te bieden.
Een belangrijk risico voor liquiditeitsverschaffers is impermanent loss, een tijdelijk verlies van waarde door prijsschommelingen.

Formule en Berekening

De meest voorkomende formule die wordt gebruikt door liquiditeitspools, met name die van Uniswap v1 en v2, is de "constante product marktmaker" (Constant Product Market Maker - CPMM) formule:

$x * y = k$

Waar:

(x) is de hoeveelheid van het ene activum (bijv. ETH) in de pool.
(y) is de hoeveelheid van het andere activum (bijv. DAI) in de pool.
(k) is een constante waarde, die de totale liquiditeit van de pool vertegenwoordigt.

Deze formule zorgt ervoor dat het product van de hoeveelheden van de twee activa altijd gelijk blijft aan de constante (k), zelfs naarmate de hoeveelheden van de individuele activa veranderen door transacties. Wa⁴nneer handelaren tokens ruilen, past het algoritme van de pool de prijs aan om de (k)-waarde te handhaven, wat resulteert in een slippage die toeneemt naarmate de handelsgrootte toeneemt ten opzichte van de poolgrootte.

Interpreteren van Liquiditeitspools

Liquiditeitspools zijn cruciaal voor de functionaliteit van de DeFi-ruimte. Voor handelaren betekenen ze dat transacties direct kunnen plaatsvinden zonder te hoeven wachten op een overeenkomende koper of verkoper, wat de snelheid en efficiëntie van de handel verhoogt. Voor liquiditeitsverschaffers bieden liquiditeitspools een manier om passief inkomen te genereren door het leveren van activa aan het netwerk. De spread tussen de koop- en verkoopprijzen, die wordt bepaald door de poolformule, is dynamisch en past zich aan de poolgrootte en het handelsvolume aan. Een grotere liquiditeitspool betekent doorgaans minder volatiliteit en kleinere prijsonderbrekingen voor grote transacties.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel, een liquiditeitspool voor ETH/USDC begint met 100 ETH en 300.000 USDC. De constante (k) is dan (100 * 300.000 = 30.000.000). De initiële prijs van 1 ETH is 3.000 USDC.

Een handelaar wil 1 ETH kopen. Om de constante (k) te behouden, moet de pool na de transactie (99) ETH en (30.000.000 / 99 \approx 303.030,30) USDC bevatten. De handelaar ontvangt 1 ETH door (3.030,30) USDC aan de pool toe te voegen. De effectieve prijs die de handelaar betaalde voor die 1 ETH is (3.030,30) USDC.

Omgekeerd, als een handelaar 1 ETH verkoopt aan de pool, stijgt het ETH-saldo en daalt het USDC-saldo, waardoor de prijs van ETH ten opzichte van USDC binnen de pool daalt. De kleine verschillen die hieruit voortvloeien, worden arbitragekansen, waardoor externe arbitrage handelaren de poolprijzen in lijn brengen met externe marktprijzen.

Praktische Toepassingen

Liquiditeitspools zijn de basis geworden van diverse DeFi-toepassingen:

Gedecentraliseerde Beurzen (DEX's): De primaire toepassing, waardoor gebruikers tokens kunnen ruilen zonder tussenpersoon. Uniswap, SushiSwap en PancakeSwap zijn prominente voorbeelden van DEX's die afhankelijk zijn van liquiditeitspools.
³Opbrengstlandbouw (Yield Farming): Een strategie waarbij gebruikers activa in liquiditeitspools storten om liquiditeit te verschaffen en beloningen te verdienen, vaak in de vorm van extra tokens.
Leen- en Uitleenprotocollen: Sommige protocollen gebruiken liquiditeitspools om leningen te verstrekken of op te nemen, waarbij activa in de pool dienen als onderpand of als leenbare fondsen.
Synthetische Activa: Protocollen die synthetische versies van activa creëren, kunnen liquiditeitspools gebruiken om de handel en prijsontdekking van deze derivaten te ondersteunen.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel liquiditeitspools veel voordelen bieden, zijn er ook beperkingen en kritiekpunten:

Impermanent Loss: Dit is een van de grootste risico's voor liquiditeitsverschaffers. Het treedt op wanneer de prijsverhouding van de activa in de pool verandert ten opzichte van het moment van storten. Als de LP de activa opneemt terwijl de prijzen significant zijn afgeweken, kan de waarde van de activa minder zijn dan wanneer ze simpelweg waren aangehouden buiten de pool. Dit v²erlies wordt "impermanent" genoemd omdat het potentieel kan worden hersteld als de prijzen terugkeren naar hun oorspronkelijke verhouding, maar het wordt permanent zodra de liquiditeit wordt opgenomen.
Slimme Contractrisico's: Liquiditeitspools functioneren via slimme contracten. Kwetsbaarheden of bugs in de code kunnen leiden tot verlies van fondsen, zoals is gebleken bij diverse hacks in de DeFi-ruimte.
Slippage en Hoge Gasvergoedingen: Vooral bij netwerken als Ethereum kunnen transactiekosten hoog zijn, wat kleine transacties in liquiditeitspools minder rendabel maakt. Grote transacties kunnen ook aanzienlijke slippage veroorzaken als de pool niet voldoende diep is, wat betekent dat de uitvoeringsprijs afwijkt van de verwachte prijs.
Risicobeheer: Het monitoren van impermanent loss en het beheren van blootstelling aan volatiliteit vereist actief beheer en inzicht in de dynamiek van de onderliggende activa.

Liquiditeitspools versus Geautomatiseerde Marktmaker (AMM)

Vaak worden de termen liquiditeitspool en Automated Market Maker (AMM) door elkaar gebruikt, maar ze verwijzen naar verschillende, hoewel nauw verwante, concepten.

Een liquiditeitspool is de activaverzameling zelf – de pool van tokens die door liquiditeitsverschaffers (LP's) wordt aangeleverd en in een slim contract wordt vergrendeld. Het is de feitelijke bron van liquiditeit.

Een Automated Market Maker (AMM) is het protocol of algoritme dat deze liquiditeitspools gebruikt om de handel te faciliteren en prijzen te bepalen. De AMM is het onderliggende systeem dat de regels definieert voor hoe tokens binnen de pool worden geruild, hoe de prijzen worden aangepast en hoe vergoedingen worden verdeeld. Het is het "brein" dat de liquiditeitspool "gebruikt" om markten te creëren. Zonder een AMM zou een liquiditeitspool gewoon een verzameling inactieve tokens zijn. De AMM geeft de pool zijn functionaliteit en stelt handelaren in staat om ermee te interageren. Het is de Geautomatiseerde Marktmaker die de wiskundige formule (zoals (x * y = k)) implementeert die de liquiditeitspool dynamisch en efficiënt maakt.

Veelgestelde Vragen

Wat is een liquiditeitsverschaffer (LP)?

Een liquiditeitsverschaffer is een gebruiker die een gelijkwaardig paar activa (bijvoorbeeld ETH en DAI) in een liquiditeitspool stort om liquiditeit te verschaffen. In ruil hiervoor ontvangen ze een deel van de transactiekosten die door de pool worden gegenereerd en soms extra beloningen.

Hoe ¹verdienen liquiditeitsverschaffers geld?

LP's verdienen geld door een percentage van de handelskosten te ontvangen die door handelaren worden betaald wanneer ze tokens ruilen binnen de pool. Dit percentage is evenredig aan hun bijdrage aan de totale liquiditeit van de pool. Bovendien kunnen sommige protocollen extra beloningen in de vorm van governance-tokens aanbieden als stimulans voor het verschaffen van liquiditeit, een proces dat bekend staat als liquiditeitsmining.

Wat is het verschil tussen een gecentraliseerde en een gedecentraliseerde beurs met betrekking tot liquiditeit?

Een gecentraliseerde beurs (CEX) vertrouwt op een orderboekmodel, waarbij de beurs zelf fungeert als centrale entiteit die vraag en aanbod matcht. Liquiditeit komt hier van professionele marktmakers en gebruikers die limietorders plaatsen. Een gedecentraliseerde beurs (DEX) daarentegen, maakt gebruik van liquiditeitspools en Automated Market Makers (AMM's) op een blockchain. Liquiditeit wordt hier verstrekt door een netwerk van LP's, waardoor handel mogelijk is zonder tussenkomst van een centrale autoriteit.

Zijn liquiditeitspools veilig?

Hoewel liquiditeitspools een fundamenteel onderdeel zijn van DeFi, brengen ze risico's met zich mee. Het meest prominente risico is impermanent loss. Andere risico's omvatten bugs of exploits in de slimme contractcode van de pool, of het risico van "rug pulls" bij minder gerenommeerde projecten. Grondig onderzoek en due diligence zijn essentieel voordat men liquiditeit verschaft aan een pool.