Nominaal inkomen

Wat is Nominaal inkomen?

Nominaal inkomen verwijst naar de totale hoeveelheid geld die een individu of entiteit ontvangt gedurende een bepaalde periode, uitgedrukt in de huidige geldeenheid, zonder correctie voor inflatie. Het is de onbewerkte inkomstensom, zoals een salaris op een loonstrookje, de huurinkomsten uit een woning of de winst van een bedrijf, vóór aanpassing voor prijsveranderingen. Dit concept is fundamenteel binnen de macro-economie en biedt een directe, onmiddellijke weergave van de geldelijke waarde van inkomsten, maar geeft geen volledig beeld van de werkelijke koopkracht van dat inkomen.

Geschiedenis en Oorsprong

Het onderscheid tussen nominale en reële waarden, inclusief nominale en reële inkomsten, is inherent aan de ontwikkeling van economisch denken, vooral met betrekking tot de analyse van inflatie en de waardevermindering van geld. Vroege economen begrepen al dat een stijging van het geldbedrag niet noodzakelijkerwijs een toename van de welvaart betekende als de prijzen van goederen en diensten ook stegen. Het formaliseren van dit onderscheid werd cruciaal naarmate economieën complexer werden en perioden van significante prijsveranderingen, zoals tijdens en na oorlogen, vaker voorkwamen.

De noodzaak om economische gegevens te corrigeren voor veranderingen in het prijspeil werd steeds duidelijker in de 20e eeuw, toen centrale banken en overheden probeerden de economische stabiliteit te beheren. De focus op het meten van prijsstabiliteit via indices zoals de Consumentenprijsindex (CPI) benadrukte de beperkingen van nominale cijfers op zichzelf. Economen en beleidsmakers begonnen te beseffen dat louter een stijging van het nominaal inkomen misleidend kon zijn voor de economische vooruitgang van huishoudens en de natie als geheel.

Belangrijkste leerpunten

Nominaal inkomen is de geldelijke waarde van inkomsten vóór correctie voor inflatie.
Het geeft de ruwe hoeveelheid verdiend geld weer, zoals lonen of huur (dit term is niet in de LINK_POOL, ik moet een andere kiezen. Laten we 'spaargeld' gebruiken als breder begrip van inkomsten gerelateerd aan vermogen, of 'rente'.) of bedrijfswinst.
Nominaal inkomen weerspiegelt niet de werkelijke koopkracht van het verdiende geld.
Om de werkelijke koopkracht te beoordelen, moet het nominaal inkomen worden vergeleken met reëel inkomen, dat is gecorrigeerd voor inflatie.
Een stijging van het nominaal inkomen betekent niet automatisch een verbetering van de levensstandaard als de inflatie even snel of sneller stijgt.

Interpretatie van Nominaal inkomen

De interpretatie van nominaal inkomen vereist context. Op zichzelf geeft het alleen de absolute geldwaarde weer die iemand heeft verdiend of ontvangen. Een hoog nominaal inkomen kan indrukwekkend lijken, maar als de inflatie in dezelfde periode aanzienlijk is gestegen, kan de werkelijke waarde – de koopkracht van dat inkomen – zelfs zijn gedaald. Economen en analisten gebruiken nominaal inkomen als een startpunt voor hun analyses, maar transformeren het vaak naar reële waarden om een nauwkeuriger beeld te krijgen van economische prestaties en individuele welvaart. Het is een belangrijke component van economische indicatoren zoals het bruto nationaal product (BNP) in nominale termen.

Hypothethisch voorbeeld

Stel dat Pieter in 2023 een jaarlijks nominaal inkomen had van €50.000. In 2024 stijgt zijn nominaal inkomen naar €52.000. Op het eerste gezicht lijkt dit een inkomenstoename van 4%.

Echter, om te bepalen of Pieter er daadwerkelijk op vooruit is gegaan wat betreft zijn koopkracht, moeten we rekening houden met de inflatie. Als de Consumentenprijsindex (CPI) in 2023 op 100 stond en in 2024 naar 105 is gestegen, betekent dit een inflatie van 5%.

Hoewel Pieters nominaal inkomen met 4% steeg, stegen de prijzen van goederen en diensten met 5%. Dit betekent dat zijn reëel inkomen is gedaald, en hij zich met zijn €52.000 in 2024 minder kan veroorloven dan met zijn €50.000 in 2023. De stijging van zijn nominaal inkomen werd dus tenietgedaan door de stijging van de levensonderhoudskosten.

Praktische toepassingen

Nominaal inkomen speelt een rol in diverse financiële en economische contexten. Op macro-economisch niveau wordt Bruto Binnenlands Product (BBP) vaak gerapporteerd in nominale termen, wat de totale geldwaarde van alle geproduceerde goederen en diensten op huidige marktprijzen weergeeft. Hoewel dit nuttig is voor internationale vergelijkingen met behulp van actuele wisselkoersen, is reëel BBP vereist om de werkelijke economische groei over tijd te beoordelen door inflatie te elimineren.

Op individueel niveau is nominaal inkomen de basis voor belastingheffing en het bepalen van het beschikbaar inkomen voordat aanpassingen voor koopkracht worden gemaakt. Ook bij het opstellen van budgetten en het plannen van spaarplannen wordt in eerste instantie uitgegaan van nominale bedragen.

Beleidsmakers, zoals centrale banken die zich richten op monetair beleid, kunnen overwegen om "nominaal inkomenstargeting" te implementeren. Dit is een strategie waarbij de centrale bank streeft naar een specifieke groeipercentage van het nominaal inkomen (BBP), als middel om zowel inflatie als economische activiteit te stabiliseren. Dit kan een alternatief⁴ zijn voor traditionele inflatietargeting.

Beperkingen en kritiek

De belangrijkste beperking van nominaal inkomen is dat het geen rekening houdt met de effecten van inflatie of deflatie. Dit betekent dat een stijging van het nominaal inkomen niet noodzakelijk een toename van de levensstandaard impliceert, vooral niet in tijden van hoge inflatie. Als de prijzen van goederen en diensten sneller stijgen dan het nominaal inkomen, neemt de werkelijke koopkracht af. Dit is een veelvoorkomende kritiek, aangezien mensen zich "rijker" kunnen voelen door een hoger salaris, terwijl hun vermogen om goederen en diensten te kopen in werkelijkheid is verminderd.

Een andere kritiek richt zich op "nominale loonstarheid" (nominal wage rigidity). Dit fenomeen treedt op wanneer nominale lonen, met name neerwaarts, langzaam reageren op veranderingen in de economie, zelfs tijdens perioden van economische neergang (dit begrip is niet in de LINK_POOL, ik moet een andere kiezen, bijvoorbeeld 'werkloosheid'). In plaats van te dalen, blijven nominale lonen vaak stabiel of stijgen ze minimaal, zelfs als de economische omstandigheden een daling van de reële lonen zouden rechtvaardigen. Dit kan leiden tot verhoogde werkloosheid omdat bedrijven, in plaats van de lonen te verlagen, personeel ontslaan om kosten te besparen. Dit gebrek aan flexibili³teit in nominale lonen kan het aanpassingsvermogen van de arbeidsmarkt belemmeren en de effectiviteit van monetair beleid verminderen.

Nominaal inkomen versus Reëel inkomen

Het onderscheid tussen nominaal inkomen en reëel inkomen is cruciaal voor een goed begrip van iemands financiële welzijn en de algehele economische gezondheid. Nominaal inkomen is simpelweg de geldelijke hoeveelheid die wordt ontvangen, zonder correctie voor veranderingen in het prijspeil. Het is het bedrag dat op een loonstrookje staat, of de som van de verdiensten uit diverse bronnen zoals lonen, huur of investeringen, uitgedrukt in dollars, euro's of andere valuta van dat moment.

Reëel inkomen daarentegen ²meet de koopkracht van dat nominale inkomen. Het wordt berekend door het nominaal inkomen aan te passen voor inflatie. Dit betekent dat reëel inkomen aangeeft hoeveel goederen en diensten men daadwerkelijk kan kopen met het ontvangen geld. Als bijvoorbeeld iemands nominaal inkomen stijgt met 3%, maar de inflatie 5% bedraagt, dan is het reëel inkomen met 2% gedaald. Kortom, nominaal inkomen vertelt u hoeveel geld u heeft, terwijl reëel inkomen u vertelt wat u met dat geld kunt kopen.

Veelgestelde vragen

Wa¹arom is Nominaal inkomen belangrijk als het niet de koopkracht weergeeft?

Nominaal inkomen is belangrijk omdat het de basis vormt voor alle financiële transacties en boekhouding. Het is het bedrag waarop belastingen worden berekend en de directe maatstaf voor iemands bruto-inkomsten. Hoewel het geen rekening houdt met inflatie, is het het startpunt voor het berekenen van het reëel inkomen, dat de koopkracht wel weergeeft.

Hoe beïnvloedt inflatie mijn Nominaal inkomen?

Inflatie heeft geen directe invloed op de hoogte van uw nominaal inkomen; uw nominaal inkomen is het bedrag dat u ontvangt. Het beïnvloedt echter wel de koopkracht van dat nominaal inkomen. Als de inflatie hoog is en uw nominaal inkomen niet evenredig meestijgt, kunt u met hetzelfde nominale bedrag minder goederen en diensten kopen, waardoor uw reële inkomen daalt.

Kan mijn Nominaal inkomen stijgen, terwijl mijn levensstandaard daalt?

Ja, dit is mogelijk. Als uw nominaal inkomen weliswaar stijgt, maar de inflatie sneller stijgt dan die inkomensstijging, dan daalt uw reëel inkomen. Een dalend reëel inkomen betekent dat u zich minder kunt veroorloven dan voorheen, wat resulteert in een daling van uw levensstandaard.

Is Nominaal inkomen relevant voor beleggers?

Voor beleggers is nominaal inkomen relevant als de primaire bron van hun beleggingskapitaal. Echter, bij het evalueren van de opbrengsten van beleggingen is het reëel rendement – het nominale rendement gecorrigeerd voor inflatie – veel belangrijker om de werkelijke vermogensgroei en koopkracht over tijd te beoordelen. Een hoog nominaal rendement kan misleidend zijn als de inflatie even hoog of hoger is.