Noodherstelplan

Wat Is Noodherstelplan?

Een Noodherstelplan, ook bekend als een herstelplan of ‘living will’ in de financiële sector, is een gedetailleerd strategisch document opgesteld door financiële instellingen om te beschrijven hoe zij hun levensvatbaarheid kunnen herstellen in het geval van ernstige financiële stress of een crisis. Deze plannen zijn een cruciaal onderdeel van Financieel Risicobeheer en zijn ontworpen om de financiële stabiliteit te waarborgen en de behoefte aan belastingbetalerssteun te verminderen. Het doel van een Noodherstelplan is het identificeren van maatregelen die een instelling kan nemen om haar financiële positie te stabiliseren, haar operaties voort te zetten en haar kritieke functies te handhaven bij tegenslag.

Geschiedenis en Oorsprong

De concepten die ten grondslag liggen aan het Noodherstelplan zijn ontstaan en kregen aanzienlijke aandacht na de wereldwijde financiële crisis van 2008. De ineenstorting van grote financiële instellingen, zoals Lehman Brothers, onthulde hiaten in de bestaande regelgevende kaders voor de afwikkeling van grote, onderling verbonden bedrijven. Voormalig voorzitter van de Federal Reserve, Ben S. Bernanke, benadrukte de noodzaak van een nieuw afwikkelingsregime om te voorkomen dat beleidsmakers moeten kiezen tussen het redden van een falend systeemkritisch bedrijf of het toelaten van een wanordelijk faillissement.

In reacti⁶e op de crisis hebben internationale organen zoals de Financial Stability Board (FSB) en regelgevende instanties wereldwijd, waaronder in de Verenigde Staten de Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) en de Federal Reserve Board, de ontwikkeling van herstel- en afwikkelingsplannen verplicht gesteld voor systeemrelevante financiële instellingen (Systemically Important Financial Institutions - SIFIs). Deze planne⁵n, vaak 'living wills' genoemd, zijn bedoeld als een routekaart om een instelling te herstellen bij ernstige stress of gecontroleerd af te wikkelen in geval van falen. De Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act van 2010 vereist dat grote bankhoudstermaatschappijen en bepaalde niet-bancaire financiële bedrijven periodiek afwikkelingsplannen indienen bij de FDIC en de Federal Reserve.

Belangri⁴jkste Punten

• Een Noodherstelplan is een proactieve strategie om de levensvatbaarheid van een financiële instelling tijdens een crisis te herstellen.
• Het richt zich op het handhaven van voldoende liquiditeit en solvabiliteit onder extreme stressscenario's.
• Deze plannen worden wereldwijd vereist voor systeemrelevante financiële instellingen om de financiële stabiliteit te beschermen en de noodzaak van reddingsoperaties te minimaliseren.
• Ze omvatten maatregelen voor het behoud van kritieke bedrijfsfuncties en -diensten.

Formule en Berekening

Het Noodherstelplan is geen numerieke waarde met een specifieke formule. In plaats daarvan is het een kwalitatief en strategisch document dat scenarioanalyse en stresstesten omvat. Hoewel het geen wiskundige formule heeft, bevat het vaak drempelwaarden en triggers die kwantitatieve indicatoren gebruiken, zoals:

• Kapitaalratio's: Minimale kapitaalvereisten zoals vastgelegd in regelgeving zoals Basel III.
• Liquiditeitsratio's: Meters voor de beschikbaarheid van liquide middelen.
• Assetwaarderingen: Beoordelingen van de waarde van activa onder stress.

Deze indicatoren bepalen wanneer specifieke herstelacties moeten worden geactiveerd.

Interpretatie van het Noodherstelplan

Het Noodherstelplan wordt geïnterpreteerd als een bewijs van de paraatheid van een financiële instelling om financiële tegenslagen het hoofd te bieden. Een robuust Noodherstelplan toont aan dat een instelling heeft nagedacht over potentiële risico's en concrete stappen heeft gedefinieerd om deze risico's te beperken en de continuïteit te waarborgen. De effectiviteit van een Noodherstelplan wordt beoordeeld op basis van de geloofwaardigheid, uitvoerbaarheid en de mate waarin het de operationele risico's en financiële impact van een crisis kan minimaliseren. Regulatoren beoordelen deze plannen om te bepalen of een bedrijf geordend kan worden afgewikkeld zonder systeemverstoring of publieke financiering. Een slechte beoordeling kan leiden tot eisen voor structurele veranderingen of hogere kapitaalbuffereisen.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel, een grote internationale bank, "GlobalConnect Bank," heeft een gedetailleerd Noodherstelplan. Een van de scenario's die in het plan worden overwogen, is een plotselinge en ernstige verstoring van de interbancaire financieringsmarkten.

Stap 1: Triggers identificeren.
Het plan van GlobalConnect Bank specificeert dat als de liquiditeitsdekkingsratio (LCR) onder een bepaalde drempel zakt en de kosten van kortetermijnfinanciering een kritiek niveau bereiken, het Noodherstelplan wordt geactiveerd.

Stap 2: Herstelmaatregelen.
Zodra de triggers worden geactiveerd, schrijft het plan van GlobalConnect Bank de volgende acties voor:

• Activering van een intern crisismanagementteam: Dit team coördineert alle herstelinspanningen en communiceert met het bestuur en toezichthouders.
• Toegang tot noodliquiditeitslijnen: De bank activeert vooraf afgesproken noodfinancieringsfaciliteiten met centrale banken of andere instellingen.
• Beperking van discretionaire uitgaven: Een onmiddellijke bevriezing van niet-essentiële uitgaven wordt ingevoerd.
• Gedeeltelijke verkoop van liquide activa: Specifieke, gemakkelijk te liquideren activa in de vermogensbeheer-portefeuille worden geïdentificeerd voor snelle verkoop om contanten te genereren.

Stap 3: Monitoring en Rapportage.
Het team monitort continu de LCR en andere financiële indicatoren. Er wordt regelmatig gerapporteerd aan de toezichthoudende autoriteiten over de status van de uitvoering van het Noodherstelplan en de effectiviteit van de genomen maatregelen. Door deze stappen uit te voeren, tracht GlobalConnect Bank de crisis te doorstaan en haar financiële gezondheid te herstellen zonder dat een externe reddingsoperatie nodig is.

Praktische Toepassingen

Noodherstelplannen zijn van fundamenteel belang in de financiële sector, met name voor grote, onderling verbonden financiële instellingen.

• Regulatie en Toezicht: Toezichthoudende instanties, zoals de Federal Reserve en de FDIC in de VS, vereisen de indiening en regelmatige herziening van deze plannen. Dit draagt bij aan het verminderen van het systeemrisico binnen het financiële systeem.
• Corporate Governance:³ Het opstellen van een Noodherstelplan is een belangrijke taak voor het management en de raad van bestuur van een instelling, als onderdeel van hun corporate governance verplichtingen. Het toont verantwoordelijkheid en proactieve risicobeoordeling.
• Financiële Markt Infrastructuur (FMI's): Ook kritieke financiële marktinfrastructuren (zoals clearinginstellingen) zijn verplicht om herstel- en afwikkelingsplannen te ontwikkelen om de continuïteit van essentiële diensten te waarborgen in geval van verstoring. Dit is van cruciaal belang om erv²oor te zorgen dat markten blijven functioneren, zelfs onder extreme omstandigheden.
• Kredietwaardigheid: Het bestaan en de kwaliteit van een Noodherstelplan kunnen van invloed zijn op de kredietbeoordeling van een instelling, aangezien het de waargenomen veerkracht en het vermogen om met stress om te gaan, beïnvloedt.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel Noodherstelplannen een essentieel instrument zijn voor crisisbeheer, zijn er beperkingen en punten van kritiek:

• Complexiteit en Omvang: De plannen kunnen extreem complex zijn, vooral voor grote, multinationale financiële conglomeraten met diverse bedrijfsactiviteiten en juridische entiteiten. Het coördineren van herstelmaatregelen over verschillende jurisdicties heen kan een uitdaging zijn, en dit verhoogt de moeilijkheid van naleving van regelgeving.
• Uitvoerbaarheid in Echte Stress: De effectiviteit van een Noodherstelplan hangt af van de aannames die eraan ten grondslag liggen. In een werkelijke, ongekende financiële crisis kunnen de omstandigheden afwijken van de geplande scenario's, wat de uitvoerbaarheid van de gedefinieerde maatregelen bemoeilijkt. De ondergang van Lehman Brothers in 2008 wordt vaak genoemd als een voorbeeld van een situatie waarin de bestaande mechanismen tekortschoten, wat de roep om robuustere plannen aanwakkerde. De Federal Reserve Bank of New York heeft de afwikkeling van Lehman Brothers geanalyseerd om de complexiteit en de lessen die daaruit getrokken konden worden te verhelderen.
• Moreel Risico: Sommige critic¹i beweren dat het concept van herstelplannen, hoewel gericht op het verminderen van reddingsoperaties, een impliciete garantie kan creëren dat de overheid in geval van uiterste nood zal ingrijpen, wat het moreel risico kan verhogen.
• Vereist Gedrag: Het succes van een Noodherstelplan vereist disciplinair gedrag van het management en werknemers om de vooraf bepaalde triggers en acties strikt te volgen, zelfs onder intense druk.

Noodherstelplan vs. Bedrijfscontinuïteitsplan

Hoewel zowel een Noodherstelplan als een Bedrijfscontinuïteitsplan gericht zijn op veerkracht, verschillen ze in reikwijdte en doel.

Kortom, een Noodherstelplan is een gespecialiseerd type van noodplanning dat zich specifiek richt op het financiële herstel van een onderneming, terwijl een Bedrijfscontinuïteitsplan een bredere aanpak heeft voor het handhaven van dagelijkse operaties bij diverse verstoringen.

Veelgestelde Vragen

Welke soorten bedrijven moeten een Noodherstelplan hebben?

Vooral grote, systeemrelevante financiële instellingen (SIFI's), zoals de grootste banken, verzekeraars en bepaalde financiële marktinfrastructuren, moeten verplicht een Noodherstelplan hebben als onderdeel van financiële regelgeving.

Wat is het verschil tussen een herstelplan en een afwikkelingsplan?

Een herstelplan ("Noodherstelplan") beschrijft hoe een bedrijf zichzelf kan redden van een crisis. Een afwikkelingsplan beschrijft hoe autoriteiten een bedrijf geordend kunnen ontmantelen en afwikkelen als het herstelplan mislukt, om zo besmettingsgevaar voor het bredere financiële systeem te voorkomen.

Wie keurt een Noodherstelplan goed?

Noodherstelplannen worden ingediend bij en beoordeeld door relevante toezichthoudende instanties, zoals de centrale bank en de depositoverzekeraar in het betreffende land. Zij controleren de geloofwaardigheid en uitvoerbaarheid van het plan.

Hoe vaak wordt een Noodherstelplan herzien?

De frequentie van herziening varieert per jurisdictie, maar doorgaans moeten Noodherstelplannen periodiek (bijvoorbeeld tweejaarlijks of driejaarlijks) worden bijgewerkt en ingediend bij de toezichthouders, of vaker als er significante veranderingen zijn in de bedrijfsstructuur of -strategie van de instelling, of in de marktomstandigheden.

Wat zijn de gevolgen als een Noodherstelplan als onvoldoende wordt beoordeeld?

Als een Noodherstelplan als onvoldoende wordt beoordeeld, kunnen de toezichthouders de instelling verplichten om haar plan aan te passen, boetes op te leggen, of zelfs eisen dat de instelling haar bedrijfsstructuur aanpast om de afwikkelbaarheid te verbeteren. Dit kan leiden tot verplichte schuldherstructurering of de verkoop van bepaalde activa.