Standaardrisico

What Is Standaardrisico?

Standaardrisico verwijst in de financiële wereld naar de mate van variabiliteit of volatiliteit van de rendementen van een belegging of portefeuille. Het is een statistische maatstaf, vaak gelijk aan de standaardafwijking, die aangeeft hoeveel de historische rendementen van een belegging afwijken van het gemiddelde rendement over een bepaalde periode. Dit concept is fundamenteel binnen de bredere categorie van Investment Risk, aangezien het beleggers helpt de potentiële schommelingen in de waarde van hun activa te kwantificeren. Een hogere standaardafwijking (standaardrisico) duidt op een grotere spreiding van de rendementen en daarmee op een hoger risico, terwijl een lagere standaardafwijking een stabieler rendement suggereert.

History and Origin

De toepassing van standaardafwijking als een primaire maatstaf voor beleggingsrisico heeft zijn wortels in de ontwikkeling van de moderne portefeuilletheorie (MPT). Deze baanbrekende theorie werd in 1952 geïntroduceerd door econoom Harry Markowitz in zijn paper "Portfolio Selection", gepubliceerd in The Journal of Finance. Markowitz stelde een wiskundig raamwerk voor om beleggingsportefeuilles samen te stellen die een maximaal verwacht rendement opleveren voor een gegeven risiconiveau, of een minimaal risico voor een gegeven verwacht rendement. Hij definieerde risico specifiek als de variantie (de kwadraat van de standaardafwijking) van de beleggingsrendementen. Deze formalisering was een belangrijke stap voorwaarts, omdat beleggers voorheen voornamelijk intuïtief diversifieerden zonder een kwantitatieve methode om de afweging tussen risico en rendement te optimaliseren. Moderne portefeuilletheorie heeft sindsdien een diepgaande invloed gehad op beleggingsstrategieën en asset allocatie.

⁵Key Takeaways

• Standaardrisico kwantificeert de volatiliteit van beleggingsrendementen, meestal gemeten als de standaardafwijking.
• Een hogere standaardafwijking wijst op grotere prijsschommelingen en daarmee een hoger risico.
• Het is een cruciaal hulpmiddel in portfoliomanagement om de spreiding van potentiële uitkomsten te begrijpen.
• Standaardrisico vormt de basis voor het beoordelen van het risico-rendementprofiel van individuele activa en portefeuilles.
• Hoewel veelgebruikt, heeft het beperkingen, zoals de aanname van een normale verdeling van rendementen en het niet onderscheiden van opwaartse en neerwaartse variatie.

Formula and Calculation

Het standaardrisico van een reeks rendementen, (R), wordt berekend als de standaardafwijking, (\sigma), van die rendementen. Voor een steekproef van rendementen wordt de formule als volgt weergegeven:

$\sigma = \sqrt{\frac{\sum_{i=1}^{n} (R_i - \bar{R})^2}{n-1}}$

Waarbij:

• (\sigma) = Standaardafwijking (Standaardrisico)
• (R_i) = Individueel rendement in de reeks
• (\bar{R}) = Gemiddeld (verwacht) rendement van de reeks
• (n) = Aantal waarnemingen in de reeks
• (\Sigma) = Sommatie

Deze formule meet de gemiddelde afwijking van elk datapunt (individueel rendement) ten opzichte van het gemiddelde rendement van de dataset. Het resultaat geeft een indicatie van de verwachte spreiding van toekomstige rendementen rondom het gemiddelde.

Interpreting the Standaardrisico

Het interpreteren van het standaardrisico is essentieel voor het nemen van geïnformeerde beleggingsbeslissingen. Een hoger standaardrisico betekent dat de rendementen van een belegging in het verleden aanzienlijk meer hebben geschommeld dan een belegging met een lager standaardrisico. Dit impliceert een grotere onzekerheid over de toekomstige rendementen. Beleggers die risicoavers zijn, geven doorgaans de voorkeur aan beleggingen met een lager standaardrisico, omdat deze voorspelbaarder zijn. Beleggingen met een hoog standaardrisico, zoals aandelen van jonge, snelgroeiende bedrijven, kunnen weliswaar hogere potentiële rendementen bieden, maar brengen ook een groter risico op aanzienlijke verliezen met zich mee. Het is belangrijk om het standaardrisico altijd te evalueren in verhouding tot de beleggingsdoelstellingen van een individu en de bijbehorende rendementsverwachtingen.

Hypothetical Example

Stel een belegger overweegt twee fictieve beleggingsfondsen: Fonds A en Fonds B. Beide fondsen hadden over de afgelopen vijf jaar een gemiddeld jaarlijks rendement van 8%. Bij nadere analyse blijkt echter dat de jaarlijkse rendementen van Fonds A de volgende waren: 12%, 10%, 8%, 6%, 4%. De rendementen van Fonds B waren: 20%, -5%, 15%, 3%, 5%.

Om het standaardrisico te berekenen, wordt eerst het gemiddelde rendement voor elk fonds bepaald (beide 8%). Vervolgens wordt de standaardafwijking berekend:

• Fonds A: De rendementen liggen relatief dicht bij het gemiddelde. De berekening van de standaardafwijking zou een relatief laag standaardrisico opleveren (bijvoorbeeld ongeveer 3,16%). Dit betekent dat de rendementen van Fonds A vrij stabiel waren.
• Fonds B: De rendementen variëren veel sterker van het gemiddelde. De berekening van de standaardafwijking zou een aanzienlijk hoger standaardrisico opleveren (bijvoorbeeld ongeveer 9,67%). Dit duidt op aanzienlijke marktvolatiliteit in de prestaties van Fonds B.

Hoewel beide fondsen hetzelfde gemiddelde rendement behaalden, laat dit voorbeeld duidelijk zien dat Fonds B een veel hoger standaardrisico heeft dan Fonds A. Een belegger die stabiliteit waardeert, zou eerder voor Fonds A kiezen, terwijl iemand met een hogere risicotolerantie die bereid is grotere schommelingen te accepteren, Fonds B zou kunnen overwegen.

Practical Applications

Standaardrisico wordt breed toegepast in diverse facetten van de financiële sector, van individueel portefeuillebeheer tot regelgevende kaders.

1. Portfoliomanagement: Beleggingsbeheerders gebruiken standaardrisico om portefeuilles te optimaliseren. Door de standaardafwijking van individuele activa en hun correlaties te analyseren, kunnen zij portefeuilles samenstellen die het gewenste risico-rendementprofiel bieden, vaak gericht op diversificatie om het totale risico te verminderen.
2. Prestatiemeting: Analisten gebruiken standaardrisico in combinatie met rendement om risicogecorrigeerde prestatiemaatstaven zoals de Sharpe Ratio te berekenen. Dit helpt om te bepalen of het behaalde rendement de genomen risico's rechtvaardigt.
3. Risicobeheer en Compliance: Financiële instellingen gebruiken standaardrisico als onderdeel van hun interne risicobeheer systemen om de blootstelling aan marktvolatiliteit te monitoren en te beheersen. Regelgevers, zoals de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC), verwachten dat bedrijven duidelijke risicodisclosures doen die rekening houden met extreme prijsvolatiliteit, waarbij standaardafwijking vaak een onderliggende maatstaf is voor deze volatiliteit.
4. Fond⁴senbeoordelingen: Onafhankelijke ratingbureaus zoals Morningstar, gebruiken standaardafwijking, vaak in combinatie met downside deviation (neerwaartse afwijking), om beleggingsfondsen te beoordelen en beleggers een gestandaardiseerde maatstaf voor risico te bieden.

Limita³tions and Criticisms

Hoewel standaardrisico een veelgebruikte maatstaf is voor beleggingsrisico, kent het ook belangrijke beperkingen en kritiekpunten. Ten eerste gaat het uit van een normale verdeling van de rendementen. In werkelijkheid vertonen financiële markten vaak "vette staarten" (hogere frequentie van extreme gebeurtenissen) en asymmetrie (skewness), wat betekent dat grote koersbewegingen vaker voorkomen dan een normale verdeling zou voorspellen. Hierdoor kan het standaardrisico het werkelijke risico op extreme verliezen onderschatten.

Ten tweede² behandelt standaardafwijking zowel opwaartse als neerwaartse schommelingen gelijkelijk als "risico". Voor veel beleggers zijn positieve afwijkingen van het gemiddelde echter geen risico, maar juist wenselijk. Dit kan leiden tot een minder intuïtieve risicomaatstaf voor risicoaverse beleggers die zich voornamelijk zorgen maken over het verlies van kapitaal. Bovendien is¹ standaardrisico gebaseerd op historische gegevens, en de prestaties uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige resultaten, vooral niet in snel veranderende marktomstandigheden. Alternatieve risicomaatstaven, zoals Value-at-Risk (VaR) of Conditional Value-at-Risk (CVaR), proberen deze beperkingen te omzeilen door zich meer te richten op uitsluitend neerwaartse risico's of extreme verliezen.

Standaardrisico vs. Systematisch risico

Hoewel beide termen "risico" bevatten, meten standaardrisico en systematisch risico verschillende aspecten van beleggingsonzekerheid.

• Standaardrisico (standaardafwijking) meet het totale risico van een individuele belegging of portefeuille. Het omvat zowel het marktrisico (niet-diversifieerbaar) als het specifieke risico (diversifieerbaar). Het geeft de totale variabiliteit van rendementen weer.
• Systematisch risico, ook bekend als marktrisico, verwijst naar het deel van het risico dat inherent is aan de totale markt of een specifieke marktsector, en dat niet kan worden geëlimineerd door diversificatie. Dit risico wordt vaak gemeten met bèta, dat de gevoeligheid van een belegging voor algemene marktbewegingen aangeeft.

Het belangrijkste verschil is dat standaardrisico een absolute maatstaf is voor de totale prijsschommelingen, terwijl systematisch risico een relatieve maatstaf is voor het onvermijdelijke marktrisico dat overblijft na diversificatie. Een goed gediversifieerde portefeuille kan het specifieke risico minimaliseren, maar zal altijd blootgesteld blijven aan systematisch risico, en dit resterende risico draagt bij aan de totale standaardafwijking van de portefeuille.

FAQs

Wat is het verschil tussen standaardrisico en volatiliteit?

De termen "standaardrisico" en "volatiliteit" worden in de financiële wereld vaak door elkaar gebruikt, waarbij standaardafwijking de meest voorkomende kwantitatieve maatstaf voor volatiliteit is. Volatiliteit beschrijft de mate van prijsschommelingen van een activa over een bepaalde periode, en standaardafwijking is de statistische methode om deze volatiliteit te berekenen.

Hoe kan standaardrisico worden verminderd?

Het standaardrisico van een portefeuille kan worden verminderd door diversificatie. Door te beleggen in verschillende soorten activa (zoals aandelen, obligaties en andere instrumenten) met lage of negatieve correlaties, kunnen de schommelingen van individuele activa elkaar compenseren, waardoor het totale risico van de portefeuille wordt afgevlakt.

Is een hoog standaardrisico altijd slecht?

Niet per se. Een hoog standaardrisico betekent een grotere potentiële spreiding van rendementen, wat zowel grotere verliezen als grotere winsten kan inhouden. Voor beleggers met een hoge risicotolerantie en een lange beleggingshorizon kan een hoog standaardrisico aanvaardbaar zijn in ruil voor het potentieel voor hogere rendementen. Het is altijd een afweging tussen risico en het verwachte rendement.

Hoe wordt standaardrisico in de praktijk berekend?

In de praktijk wordt standaardrisico meestal berekend met behulp van softwareprogramma's en financiële rekenmachines die historische prijsgegevens verwerken. Deze tools voeren de complexe wiskundige berekening van de standaardafwijking automatisch uit, vaak op basis van dagelijkse, wekelijkse of maandelijkse rendementen over een periode van 3, 5 of 10 jaar.