Wat is Dubbele belasting?
Dubbele belasting is de heffing van vergelijkbare belastingen in twee of meer verschillende landen op hetzelfde inkomen, vermogen of een transactie van dezelfde belastingplichtige gedurende dezelfde periode. Dit concept valt binnen de bredere categorie van Internationale belasting. Dubbele belasting ontstaat vaak wanneer een persoon of bedrijf inkomsten genereert in één jurisdictie, maar fiscaal resident is in een andere, of wanneer een bedrijf winst maakt die zowel in het land van herkomst als in het land van de uiteindelijke eigenaar wordt belast. Het kan van invloed zijn op zowel particulieren als ondernemingen, met name bij grensoverschrijdende activiteiten en buitenlandse inkomsten. Veelvoorkomende vormen van dubbele belasting zijn de dubbele heffing van vennootschapsbelasting op bedrijfswinsten en vervolgens inkomstenbelasting of dividendbelasting op dezelfde winst wanneer deze als dividend wordt uitgekeerd, of belasting op inkomsten die in het buitenland zijn verdiend terwijl de belastingplichtige zijn fiscale residentie elders heeft.
Geschiedenis en Oorsprong
De problematiek van dubbele belasting kwam sterk naar voren met de groei van de internationale handel en investeringen aan het einde van de 19e en begin 20e eeuw. Naarmate bedrijven en particulieren actiever werden over landsgrenzen heen, werd duidelijk dat overlappende belastingheffing een aanzienlijk obstakel vormde voor economische ontwikkeling en grensoverschrijdende kapitaalstromen. Staten begonnen bilaterale overeenkomsten te sluiten om deze belemmering weg te nemen. Een belangrijke stap in de standaardisering van internationale belastingregels was de ontwikkeling van het Modelverdrag van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Dit model, voor het eerst gepubliceerd in 1963, dient als blauwdruk voor bilaterale belastingverdragen tussen landen wereldwijd, met als doel juridische dubbele belasting te voorkomen en administratieve samenwerking tussen belastingautoriteiten te bevorderen.,,8
7
6## Key Takeaways
- Dubbele belasting treedt op wanneer hetzelfde inkomen, vermogen of dezelfde transactie door meerdere landen wordt belast.
- Het vormt een belemmering voor buitenlandse investeringen en internationale handel door de effectieve belastingdruk te verhogen.
- Belastingverdragen tussen landen zijn het primaire instrument om dubbele belasting te voorkomen of te verminderen.
- Methoden om dubbele belasting te verlichten zijn onder meer de vrijstellingsmethode, de verrekeningsmethode en de aftrek van kapitaalwinstbelasting.
- Inkomsten die onderworpen zijn aan dubbele belasting omvatten vaak buitenlandse inkomsten uit dividenden, rente, royalty's en bedrijfswinsten.
Interpreteren van Dubbele belasting
Het begrijpen van dubbele belasting is cruciaal voor internationale beleggers en bedrijven die grensoverschrijdend opereren. Wanneer winsten of inkomsten in meer dan één jurisdictie worden belast, kan dit de nettowinst aanzienlijk verminderen en de aantrekkelijkheid van buitenlandse investeringen ondermijnen. Het is essentieel om te bepalen welke belastingautoriteit het primaire heffingsrecht heeft en in welke mate een belastingplichtige in aanmerking komt voor verlichting, bijvoorbeeld via een belastingverdrag. Veel landen, waaronder de Verenigde Staten, bieden een buitenlandse belastingkredietregeling om dubbele belasting te verlichten, waardoor belastingplichtigen belasting die aan een vreemd land is betaald kunnen verrekenen met hun binnenlandse belastingplicht op hetzelfde inkomen.,,, 5D4it3 krediet zorgt ervoor dat het belastingtarief van de fiscaal fiscale residentie in feite het maximale belastingtarief wordt op het buitenlandse inkomen. Zonder dergelijke mechanismen zou de cumulatieve belastingdruk oneconomisch hoog kunnen zijn.
Hypothetisch voorbeeld
Stel dat een Nederlandse investeerder aandelen bezit in een Amerikaans bedrijf en een dividenduitkering van €1.000 ontvangt. In de Verenigde Staten wordt over dit dividend 15% bronbelasting ingehouden, wat neerkomt op €150. De netto-uitkering aan de investeerder is dan €850.
De Nederlandse investeerder is echter ook in Nederland belastingplichtig voor zijn wereldinkomen, inclusief deze buitenlandse inkomsten. Zonder maatregelen ter voorkoming van dubbele belasting zou de investeerder over de oorspronkelijke €1.000 dividend ook inkomstenbelasting moeten betalen in Nederland, bijvoorbeeld tegen een tarief van 30%, wat neerkomt op nog eens €300. Dit zou een totale belastingdruk van €450 (€150 + €300) betekenen, of 45%, op een dividend van €1.000, een duidelijk geval van dubbele belasting.
Dankzij het belastingverdrag tussen Nederland en de VS kan de Nederlandse belastingdienst echter de reeds betaalde Amerikaanse bronbelasting verrekenen met de in Nederland verschuldigde dividendbelasting. Als de Nederlandse inkomstenbelasting over dit dividend €300 bedraagt, mag de investeerder de betaalde €150 Amerikaanse belasting hierop in mindering brengen. De uiteindelijk in Nederland te betalen belasting is dan €150 (€300 - €150), wat de totale belastingdruk op €300 (€150 in de VS + €150 in Nederland) brengt. Dit illustreert hoe mechanismen voor de voorkoming van dubbele belasting de totale belastinglast aanzienlijk kunnen verlagen.
Praktische Toepassingen
Dubbele belasting is een centraal thema in fiscale planning voor multinationals en individuele beleggers. Het speelt een rol bij:
- Internationale Bedrijfsvoering: Bedrijven die dochterondernemingen in het buitenland hebben, zoals een holdingmaatschappij, moeten rekening houden met de vennootschapsbelasting in zowel het land waar de winst wordt gemaakt als het land van de moedermaatschappij. Effectieve planning via belastingverdragen is essentieel om te voorkomen dat winsten onnodig zwaar worden belast.
- Grensoverschrijdende Investeringen: Particulieren die beleggen in buitenlandse effecten of onroerend goed, staan voor de uitdaging van dubbele heffing op dividenden, rente of huurinkomsten. De mogelijkheid om buitenlandse belasting te verrekenen of vrij te stellen is van groot belang voor het rendement op buitenlandse investeringen.
- Regelgeving en Beleid: Overheden sluiten bilaterale belastingverdragen om dubbele belasting te voorkomen en de internationale handel en investeringen te stimuleren. Nederland heeft bijvoorbeeld met een groot aantal landen dergelijke verdragen gesloten om te voorkomen dat belastingplichtigen twee keer belasting betalen over hetzelfde inkomen of vermogen. Deze verdragen zijn cruciaal voor het2 creëren van een stabiel en voorspelbaar fiscaal klimaat voor grensoverschrijdende activiteiten.
Beperkingen en Kritiek
Hoewel belastingverdragen bedoeld zijn om dubbele belasting te voorkomen, zijn er ook beperkingen en kritiekpunten. Niet alle landen hebben met elkaar een verdrag gesloten, wat kan leiden tot aanhoudende dubbele belasting in specifieke gevallen. Bovendien kunnen de complexe regels en interpretaties van verdragen leiden tot onbedoelde mazen in de wet, die soms worden misbruikt voor agressieve fiscale planning of belastingontwijking door multinationale ondernemingen. De International Monetary Fund (IMF) heeft bijvoorbeeld kritiek geuit op de complexiteit van het internationale belastingstelsel, wat het moeilijk maakt voor belastingautoriteiten, vooral in ontwikkelingslanden, om belastingontwijking tegen te gaan. De effectiviteit van verdragen is ook 1afhankelijk van de interne wetgeving van elke jurisdictie en de manier waarop deze de verdragsbepalingen implementeert. Sommige critici stellen dat de voordelen van belastingverdragen, met name voor ontwikkelingslanden, niet altijd opwegen tegen de kosten van verloren belastinginkomsten als gevolg van 'treaty shopping' of andere ontwijkingsconstructies.
Dubbele belasting vs. Belastingverdrag
De termen "dubbele belasting" en "belastingverdrag" zijn nauw met elkaar verbonden, maar verwijzen naar verschillende concepten. Dubbele belasting beschrijft het probleem waarbij hetzelfde inkomen of vermogen in twee (of meer) landen wordt belast. Het is een ongewenste situatie die de internationale economische activiteit kan belemmeren. Een belastingverdrag, daarentegen, is de oplossing voor dit probleem. Het is een bilaterale overeenkomst tussen twee landen die specifieke regels vaststelt om te bepalen welk land het heffingsrecht heeft over bepaalde inkomsten, en hoe dubbele heffing wordt voorkomen, bijvoorbeeld door middel van vrijstelling of verrekening van belasting. Waar dubbele belasting een last is voor belastingplichtigen, dient een belastingverdrag als een instrument om die last te verlichten en een voorspelbaarder fiscaal klimaat te creëren voor grensoverschrijdende activiteiten.
FAQs
Waarom is dubbele belasting een probleem?
Dubbele belasting is een probleem omdat het de totale belastingdruk op inkomsten of vermogen aanzienlijk verhoogt, waardoor internationale investeringen en internationale handel minder aantrekkelijk worden. Dit kan de economische groei belemmeren en kapitaalstromen afremmen.
Hoe wordt dubbele belasting voorkomen?
Dubbele belasting wordt voornamelijk voorkomen door middel van belastingverdragen tussen landen. Deze verdragen bevatten regels over welk land het heffingsrecht heeft en methoden om dubbele heffing te elimineren, zoals de vrijstellingsmethode of de verrekeningsmethode. Daarnaast kunnen landen ook eenzijdig maatregelen treffen, zoals een bronbelasting of een buitenlandse belastingkredietregeling.
Geldt dubbele belasting alleen voor bedrijven?
Nee, dubbele belasting geldt zowel voor bedrijven die vennootschapsbelasting betalen over hun winst als voor individuen die inkomstenbelasting betalen over bijvoorbeeld dividendbelasting of andere buitenlandse inkomsten.
Wat is het verschil tussen vrijstelling en verrekening bij dubbele belasting?
Bij de vrijstellingsmethode wordt het in het buitenland behaalde inkomen in de woonstaat vrijgesteld van belasting, vaak met progressievoorbehoud. Bij de verrekeningsmethode mag de in het buitenland betaalde belasting worden afgetrokken van de in de woonstaat verschuldigde belasting over hetzelfde inkomen, tot maximaal de belasting die in de woonstaat over dat inkomen verschuldigd zou zijn.