Internationale belasting

Wat is Internationale belasting?

Internationale belasting is het complexe stelsel van regels en principes dat de heffing van belastingen reguleert op grensoverschrijdende inkomsten en transacties. Het is een cruciaal onderdeel van Internationale Financiën, gericht op het voorkomen van dubbele belasting en het tegengaan van belastingontwijking door individuen en multinationale ondernemingen. Het doel van internationale belasting is ervoor te zorgen dat inkomsten op een eerlijke en efficiënte manier worden belast, ongeacht waar ze zijn gegenereerd of waar de belastingplichtige gevestigd is. Dit vakgebied omvat zowel nationale wetgeving die de buitenlandse inkomsten van ingezetenen belast, als internationale overeenkomsten, zoals belastingverdragen, die de heffingsrechten tussen landen verdelen.

Geschiedenis en Oorsprong

De geschiedenis van internationale belasting is nauw verbonden met de groei van de wereldhandel en de mondialisering van economieën. Hoewel de eerste vormen van belastingheffing al duizenden jaren geleden bestonden, b¹⁹egon de noodzaak voor internationale belastingregels pas echt te ontstaan met de opkomst van grootschalige internationale investeringen en de toename van grensoverschrijdende handel aan het einde van de 19e en begin 20e eeuw. Staten realiseerden zich dat, zonder coördinatie, inkomsten meermaals konden worden belast (dubbele belasting) of juist helemaal niet (belastingontwijking).

In de jaren 1920 nam de Volkenbond, de voorloper van de Verenigde Naties, de eerste belangrijke stappen in het ontwikkelen van modelverdragen om dubbele belasting te voorkomen. Deze vroege inspanningen vormden de basis voor de moderne belastingverdragen. Na de Tweede Wereldoorlog speelden organisaties zoals de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) een leidende rol bij het verder ontwikkelen van standaarden voor internationale belasting, waaronder het OESO-Modelverdrag. Dit model vormt de basis voor de meeste bilaterale belastingverdragen wereldwijd en heeft de internationale belastinglandschap gevormd.

Belangrijkste Punten

Internationale belasting reguleert de belastingheffing op grensoverschrijdende inkomsten en transacties.
Het primaire doel is het voorkomen van dubbele belasting en het bestrijden van belastingontwijking.
Belastingverdragen, vaak gebaseerd op het OESO-Modelverdrag, zijn centrale instrumenten in de internationale belasting.
Transfer pricing en regels voor CFC's (Controlled Foreign Corporations) zijn belangrijke concepten binnen internationale belasting om winstverschuiving tegen te gaan.
De wereldwijde inspanningen, zoals het BEPS-project van de OESO, zijn gericht op het creëren van een eerlijker en transparanter internationaal belastingstelsel.

Interpreteren van Internationale belasting

Het interpreteren van internationale belasting vereist een diepgaand begrip van zowel de nationale belastingwetgeving van de betrokken jurisdicties als de specifieke belastingverdragen die tussen landen van kracht zijn. De kern van de internationale belasting is het bepalen welke staat het heffingsrecht heeft over bepaalde inkomsten of winsten. Dit wordt vaak bepaald door principes zoals het woonplaatsbeginsel (waarbij de woonstaat van de belastingplichtige belast) en het bronstaatbeginsel (waarbij de staat waar de inkomsten zijn gegenereerd belast).

Bovendien omvat de interpretatie van internationale belasting het doorgronden van complexe regels ter voorkoming van belastingontwijking. Dit betreft bijvoorbeeld regels rondom transfer pricing, die ervoor zorgen dat transacties tussen verbonden ondernemingen binnen een multinationale groep plaatsvinden tegen marktconforme voorwaarden, om kunstmatige winstverschuiving te voorkomen. Voor¹⁸ een effectieve naleving en planning is het essentieel om te begrijpen hoe belastingautoriteiten deze regels toepassen en interpreteren.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel, "GlobalTech N.V." is een Nederlands technologiebedrijf (investeringen) dat software ontwikkelt en verkoopt. Het heeft een dochteronderneming, "GlobalTech Ltd.", in Ierland die de marketing en verkoop voor de Europese markt verzorgt.

Activiteit: GlobalTech N.V. (Nederland) ontwikkelt software, die vervolgens via GlobalTech Ltd. (Ierland) wordt verkocht aan klanten in heel Europa.
Transactie: GlobalTech N.V. licentieert de software aan GlobalTech Ltd. voor een bepaalde vergoeding. Deze vergoeding moet worden vastgesteld op een 'zakelijke' of 'marktconforme' basis, alsof de transactie tussen twee onafhankelijke partijen plaatsvond. Dit is waar transfer pricing van toepassing is.
Winstallocatie: Als de licentievergoeding te laag is vastgesteld, zou een onevenredig groot deel van de winst toevallen aan GlobalTech Ltd. in Ierland, mogelijk met lagere belastingtarieven. De Nederlandse belastingautoriteiten zouden dit kunnen zien als kunstmatige winstverschuiving.
Internationale belastingimplicatie: Zowel Nederland als Ierland hebben via hun nationale belastingwetgeving en het bilaterale belastingverdrag het recht om belasting te heffen op de winst van de bedrijven binnen hun jurisdictie. Internationale belastingregels en de afspraken in het belastingverdrag bepalen hoe de totale winst van GlobalTech N.V. en GlobalTech Ltd. wordt toegerekend en belast in elk land, om ervoor te zorgen dat er geen dubbele belasting optreedt en dat er geen onterechte belastingontwijking plaatsvindt.

Praktische Toepassingen

Internationale belasting is van fundamenteel belang in diverse financiële en zakelijke contexten:

Grensoverschrijdende Fusies en Overnames (M&A): Bij het structureren van internationale M&A-deals zijn internationale belastingimplicaties cruciaal. Het bepalen van de meest fiscaal efficiënte structuur voor de overgenomen entiteit en de integratie ervan in de bestaande bedrijfsstructuur is essentieel.
Wereldwijde Supply Chains: Voor bedrijven met complexe, wereldwijde supply chains is internationale belasting bepalend voor de manier waarop de winsten langs de waardeketen worden verdeeld en belast. Dit omvat de toepassing van transfer pricing regels op interne transacties tussen entiteiten in verschillende landen.
Digitale Economie: De snelle groei van de digitale economie heeft nieuwe uitdagingen gecreëerd voor internationale belasting, aangezien traditionele regels voor "fysieke aanwezigheid" of vaste inrichting niet altijd van toepassing zijn op digitale diensten. De OESO heeft met haar Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) project belangrijke stappen gezet om deze uitdagingen aan te pakken. Dit project, gestart in 2013, richt zich op het voorkomen van belastingontwijking door multinationale ondernemingen. Het hee¹⁶, ¹⁷ft geleid tot een uitgebreid pakket van maatregelen en een inclusief kader waar meer dan 100 landen aan deelnemen.
I¹⁵ndividuele Belastingplanning: Voor individuen met buitenlandse inkomsten, zoals expats of beleggers met internationale portefeuilles, is internationale belasting essentieel om te begrijpen hoe hun inkomen wordt belast in verschillende jurisdicties en hoe dubbele belasting wordt voorkomen. Een voorbeeld hiervan is de Foreign Tax Credit in de Verenigde Staten, waarmee belastingplichtigen belasting betaald aan andere landen kunnen compenseren tegen hun Amerikaanse belastingplicht. De Inte¹³, ¹⁴rnational Monetary Fund (IMF) ondersteunt landen eveneens bij het versterken van hun capaciteit om internationale belastingrisico's te beheren.

Bep¹²erkingen en Kritiekpunten

Ondanks de inspanningen om een coherenter systeem te creëren, kent internationale belasting verschillende beperkingen en is het onderwerp van aanzienlijke kritiek:

Complexiteit en Naleving: De veelheid aan nationale wetten, bilaterale belastingverdragen en multilaterale initiatieven maakt internationale belasting buitengewoon complex. Dit leidt tot hoge belastingcompliance kosten voor bedrijven en kan de naleving bemoeilijken voor belastingautoriteiten.
Be¹¹lastingontwijking: Ondanks maatregelen zoals het BEPS-project, blijven mogelijkheden voor belastingontwijking bestaan. Multinationale ondernemingen kunnen gebruikmaken van mazen in de wetgeving en verschillen tussen systemen om hun belastinggrondslag te eroderen en winsten te verschuiven naar laagbelastende jurisdicties. Dit leidt tot aanzienlijke inkomstenderving voor veel landen, met name ontwikkelingslanden.
In¹⁰clusiviteit: De kritiek is dat de huidige internationale belastingregels historisch gezien sterk zijn beïnvloed door ontwikkelde landen, waardoor de behoeften en capaciteiten van ontwikkelingslanden minder aandacht kregen. Er zijn echter initiatieven om de internationale belastingcoöperatie inclusiever te maken, zoals het werk van de Verenigde Naties aan een kaderverdrag voor internationale belastingcoöperatie, gericht op het aanpakken van lacunes in bestaande systemen.
Concu⁸, ⁹rrentie en Wedloop naar de Bodem: De concurrentie tussen landen om buitenlandse investeringen aan te trekken kan leiden tot een "race naar de bodem" in belastingtarieven, wat de totale wereldwijde belastinginkomsten kan verminderen.

Internationale belasting vs. Dubbele belasting

Internationale belasting is het overkoepelende veld van belastingrecht dat zich bezighoudt met de heffing van belastingen in een grensoverschrijdende context, inclusief nationale wetten, belastingverdragen en internationale standaarden. Het omvat alle regels die bepalen waar en hoe inkomsten van een belastingplichtige met grensoverschrijdende activiteiten worden belast.

Dubbele belasting, aan de andere kant, is een specifiek probleem dat zich kan voordoen binnen de internationale belasting, waarbij hetzelfde inkomen of vermogen meer dan eens wordt belast door verschillende jurisdicties. Internationale belasting heeft als een van zijn belangrijkste doelen het voorkomen en verlichten van dubbele belasting. Dit wordt vaak bereikt door middel van belastingverdragen die methoden voorschrijven om de heffingsrechten tussen landen te verdelen en om crediteringen of vrijstellingen te verlenen voor reeds betaalde buitenlandse belastingen. Zonder het kader van internationale belasting, zou dubbele belasting een veel grotere belemmering vormen voor internationale handel en kapitaalstromen.

Veelgestelde Vragen (FAQs)

Wat is het belangrijkste doel van internationale belasting?

Het belangrijkste doel van internationale belasting is het voorkomen van dubbele belasting op grensoverschrijdende inkomsten en het tegengaan van belastingontwijking, om zo een eerlijke en efficiënte belastingheffing wereldwijd te waarborgen.

Hoe worden belastingverdragen gebruikt in internationale belasting?

Belastingverdragen zijn overeenkomsten tussen twee of meer landen die de heffingsrechten over verschillende inkomstensoorten verdelen en methoden vaststellen om dubbele belasting te voorkomen. Ze bieden juridische zekerheid voor belastingplichtigen die grensoverschrijdend actief zijn.

Wat is ⁶, ⁷het BEPS-project?

BEPS staat voor Base Erosion and Profit Shifting (grondslagerosie en winstverschuiving). Het BEPS-project van de OESO en G20 is een wereldwijd initiatief om belastingontwijking door multinationale ondernemingen aan te pakken. Het heeft geleid tot maatregelen tegen het kunstmatig verschuiven van winsten naar landen met lage belastingen en bevordert fiscale transparantie.

Welke r⁵ol speelt de International Monetary Fund (IMF) in internationale belasting?

De IMF biedt beleidsadvies en technische bijstand aan haar lidstaten om hun belastingstelsels te versterken en uitdagingen op het gebied van internationale belasting aan te pakken. De IMF richt zich op het verbeteren van de effectiviteit van belastingautoriteiten en het beheer van internationale belastingrisico's.

Wat zij³, ⁴n de uitdagingen van internationale belasting voor ontwikkelingslanden?

Ontwikkelingslanden staan voor specifieke uitdagingen in internationale belasting, waaronder het aantrekken van voldoende buitenlandse inkomsten en het tegengaan van winstverschuiving door multinationale ondernemingen. Er zijn internationale inspanningen gaande, vaak onder leiding van de Verenigde Naties, om de internationale belastingcoöperatie inclusiever en effectiever te maken voor deze landen.¹, ²