Kassa stromen

Wat Is Kassa stromen?

Kassa stromen, in het Nederlands ook wel 'kasstroom' genoemd, verwijst naar de totale hoeveelheid geld die in en uit een bedrijf beweegt over een bepaalde periode. Het is een essentieel onderdeel van Financiële Analyse en biedt een direct inzicht in de liquiditeit en solvabiliteit van een onderneming. De kasstroom is opgesplitst in drie hoofdcategorieën: operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. In tegenstelling tot winst, die op basis van accrual accounting wordt berekend en inkomsten en uitgaven registreert wanneer ze worden verdiend of gemaakt, richt kassa stromen zich uitsluitend op de daadwerkelijke in- en uitstroom van contant geld. Dit maakt het een cruciale maatstaf voor het beoordelen van het vermogen van een bedrijf om zijn verplichtingen na te komen, investeringen te doen en dividenden uit te keren.

History and Origin

Het concept van kassa stromen is niet nieuw, maar de formele vereiste voor een kasstroomoverzicht als een van de primaire financiële overzichten is relatief recent. Voorheen lag de nadruk meer op balansen en winst- en verliesrekeningen. In de Verenigde Staten werd de noodzaak van een gestandaardiseerd overzicht van kasstromen steeds duidelijker. Historisch gezien werden "funds statements" of overzichten van wijzigingen in financiële positie gebruikt, maar deze hadden vaak geen duidelijke definitie van "middelen", waardoor de consistentie ontbrak. In ⁷1971 verplichtte de Accounting Principles Board (APB) weliswaar een "funds statement" in jaarverslagen, maar zonder een specifiek format.

Pa⁶s in 1987 vaardigde de Financial Accounting Standards Board (FASB) Statement No. 95 (SFAS 95) uit, getiteld "Statement of Cash Flows". Deze verklaring formaliseerde de classificatie van kasontvangsten en -betalingen in de drie categorieën: operationeel, investering en financiering., SFA⁵S⁴ 95 trad in werking op 15 juli 1988 en verving eerdere richtlijnen, waardoor het kasstroomoverzicht een verplicht onderdeel werd van een volledige set financiële overzichten voor alle zakelijke ondernemingen in de Verenigde Staten., Deze ³ontwikkeling zorgde voor meer transparantie en vergelijkbaarheid in de financiële verslaggeving, doordat de focus verschoof naar de daadwerkelijke geldstromen binnen een organisatie.

Key Takeaways

• Kassa stromen meet de daadwerkelijke in- en uitstroom van contant geld binnen een bedrijf over een specifieke periode.
• Het overzicht van kasstromen is verdeeld in drie hoofdcategorieën: operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.
• Een positieve kasstroom duidt op het vermogen van een bedrijf om voldoende contant geld te genereren voor zijn activiteiten en groei, onafhankelijk van gerapporteerde winst.
• Kassa stromen is cruciaal voor het beoordelen van de liquiditeit en solvabiliteit van een bedrijf en zijn vermogen om op korte termijn aan verplichtingen te voldoen.
• Het biedt aanvullende inzichten ten opzichte van de Inkomstenverklaring en Balans door niet-contante posten uit te sluiten.

Formula and Calculation

Het kasstroomoverzicht wordt niet berekend met één enkele formule, maar is een samenstelling van inkomende en uitgaande geldstromen, geclassificeerd per activiteit. Er zijn twee belangrijke methoden om de operationele kasstroom te presenteren: de directe methode en de indirecte methode. De indirecte methode is de meest gebruikte.

1. Operationele Kasstroom (Indirecte Methode):

Waarbij:

• Netto Winst: Het resultaat uit de inkomstenverklaring.
• Niet-contante Uitgaven: Posten zoals Afschrijving en Amortisatie die de winst verlagen, maar geen kasuitstroom veroorzaken.
• Werkkapitaal Activa: Bijvoorbeeld debiteuren en voorraden. Een stijging betekent dat er minder contant geld is binnengekomen dan aan inkomsten is gerapporteerd, dus wordt het afgetrokken.
• Werkkapitaal Passiva: Bijvoorbeeld crediteuren en overlopende passiva. Een stijging betekent dat er meer uitgaven zijn gedaan dan contant geld is betaald, dus wordt het opgeteld.

2. Investeringskasstroom:
De investeringskasstroom weerspiegelt geldstromen gerelateerd aan de aankoop of verkoop van lange-termijn activa en investeringen.

3. Financieringskasstroom:
De financieringskasstroom toont geldstromen gerelateerd aan schulden en eigen vermogen, inclusief het uitgeven of terugkopen van aandelen en het opnemen of aflossen van leningen en dividenden.

Totaal Kassa Stromen:
De totale netto kasstroom voor een periode is de som van deze drie categorieën:

Dit netto kasstroombedrag, opgeteld bij het beginsaldo van contanten en kasequivalenten, geeft het eindsaldo van contanten weer.

Interpreting the Kassa stromen

De interpretatie van kassa stromen is cruciaal voor het beoordelen van de financiële gezondheid van een bedrijf. Een consistente positieve operationele kasstroom is doorgaans een sterk teken dat een bedrijf efficiënt is in het genereren van contant geld uit zijn kernactiviteiten. Dit betekent dat het bedrijf in staat is zijn bedrijfskosten te dekken zonder afhankelijk te zijn van externe financiering.

Een positieve operationele kasstroom in combinatie met een negatieve investeringskasstroom (wat duidt op de aankoop van activa) kan een teken zijn van een groeiend bedrijf dat investeert in zijn toekomst. Een negatieve operationele kasstroom is echter een waarschuwingssignaal, tenzij het een tijdelijk fenomeen is, zoals bij een start-up die zwaar investeert.

De financieringskasstroom geeft inzicht in hoe een bedrijf zichzelf financiert. Een bedrijf dat veel geld ophaalt via leningen of de uitgifte van aandelen, kan dit doen om groei te financieren (wat positief kan zijn), maar het kan ook een teken zijn van financiële problemen als de operationele kasstroom ontoereikend is. Omgekeerd kan het aflossen van passiva of het uitkeren van dividenden leiden tot een negatieve financieringskasstroom, wat duidt op financiële kracht en rendement voor aandeelhouders. Analisten kijken vaak naar de vrije kasstroom – het geld dat overblijft na operationele activiteiten en kapitaaluitgaven – als een indicator van het vermogen van een bedrijf om schulden af te betalen, acquisities te doen of aandelen terug te kopen.

Hypothetical Example

Stel, "Duurzame Energie B.V." rapporteert de volgende gegevens voor het afgelopen jaar:

Inkomstenverklaring Uittreksels:

• Netto Winst: € 500.000
• Afschrijvingen: € 150.000

Balans Uittreksels (Wijzigingen t.o.v. vorig jaar):

• Stijging Debiteuren: € 50.000
• Daling Voorraden: € 20.000
• Stijging Crediteuren: € 30.000
• Aankoop Machines: € 300.000
• Verkoop Oude Apparatuur: € 40.000
• Opname Nieuwe Lening: € 100.000
• Aflossing Oude Lening: € 50.000
• Betaalde Dividenden: € 80.000

Stap 1: Bereken Operationele Kasstroom (Indirecte Methode)

• Begin met Netto Winst: € 500.000
• Tel Afschrijvingen op (niet-contante uitgave): + € 150.000
• Trek Stijging Debiteuren af (contant geld nog niet ontvangen): - € 50.000
• Tel Daling Voorraden op (contant geld ontvangen door verkoop): + € 20.000
• Tel Stijging Crediteuren op (uitgaven nog niet betaald met contant geld): + € 30.000

Operationele Kasstroom = € 500.000 + € 150.000 - € 50.000 + € 20.000 + € 30.000 = € 650.000

Stap 2: Bereken Investeringskasstroom

• Aankoop Machines: - € 300.000
• Verkoop Oude Apparatuur: + € 40.000

Investeringskasstroom = - € 300.000 + € 40.000 = - € 260.000 (negatief, wat duidt op investeringen)

Stap 3: Bereken Financieringskasstroom

• Opname Nieuwe Lening: + € 100.000
• Aflossing Oude Lening: - € 50.000
• Betaalde Dividenden: - € 80.000

Financieringskasstroom = + € 100.000 - € 50.000 - € 80.000 = - € 30.000 (negatief, door aflossing en dividenden)

Stap 4: Bereken Netto Kasstroom
Netto Kasstroom = Operationele Kasstroom + Investeringskasstroom + Financieringskasstroom
Netto Kasstroom = € 650.000 - € 260.000 - € 30.000 = € 360.000

Duurzame Energie B.V. had het afgelopen jaar een positieve netto kasstroom van € 360.000. Dit betekent dat het bedrijf per saldo € 360.000 meer contant geld heeft binnengekregen dan uitgegeven, ondanks significante investeringen in machines en het uitkeren van dividenden.

Practical Applications

Kassa stromen en het bijbehorende kasstroomoverzicht zijn van vitaal belang in diverse financiële en bedrijfskundige contexten.

• Beleggingsanalyse: Beleggers gebruiken kassa stromen om de vrije kasstroom van een bedrijf te beoordelen, wat een indicator is van het vermogen om dividenden uit te keren, schulden af te lossen of aandelen terug te kopen. Het helpt ook bij het evalueren van de kwaliteit van de winst, aangezien een bedrijf winst kan rapporteren zonder voldoende contant geld te genereren.
• Kredietbeoordeling: Schuldeisers en banken analyseren kassa stromen om het vermogen van een bedrijf om zijn schulden te voldoen, te bepalen. Een sterke operationele kasstroom is een positief teken voor kredietwaardigheid.
• Bedrijfsbeheer: Management gebruikt kasstroomoverzichten voor budgettering, forecasting en strategische beslissingen over kapitaaluitgaven en financiering. Het helpt bij het identificeren van perioden van kasoverschot of -tekort.
• Regelgeving en Compliance: De Securities and Exchange Commission (SEC) in de Verenigde Staten benadrukt het belang van accurate classificatie en presentatie van kasstroominformatie. De SEC publiceert richtlijnen en stelt hoge eisen aan de transparantie van kasstroomoverzichten, en controleert of elementen correct worden gepresenteerd binnen de operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.
• Fusies en Overnames: Bij de waardering van potentiële overnamedoelen speelt de kasstroom ²een centrale rol, vaak via de Discounted Cash Flow (DCF) analyse, die toekomstige kasstromen contant maakt.

Limitations and Criticisms

Hoewel kassa stromen een onmisbaar instrument is voor financiële analyse, heeft het ook beperkingen en kent het kritiekpunten.

Ten eerste biedt een kasstroomoverzicht op zichzelf geen volledig beeld van de financiële positie van een bedrijf. Het moet altijd in combinatie met de Inkomstenverklaring en de Balans worden geanalyseerd. Bijvoorbeeld, een bedrijf kan een sterke positieve kasstroom hebben in een bepaalde periode door de verkoop van activa (investeringsactiviteiten) of het opnemen van grote leningen (financieringsactiviteiten), terwijl de operationele activiteiten zwak zijn. Omgekeerd kan een bedrijf met een negatieve kasstroom toch winstgevend zijn op basis van het accrual accounting principe, bijvoorbeeld door aanzienlijke investeringen in groei die pas op lange termijn cash genereren.

Ten tweede is het kasstroomoverzicht gebaseerd op historische gegevens en geeft het niet direct een¹ voorspelling van toekomstige kasstromen, wat de nauwkeurigheid van lange-termijnramingen kan beïnvloeden. Daarnaast kan de classificatie van bepaalde transacties in de drie kasstroomcategorieën subjectief zijn en interpretatieverschillen opleveren. De SEC heeft bijvoorbeeld opgemerkt dat het bepalen van de juiste classificatie van kasstromen aanzienlijke professionele oordeelsvorming kan vereisen.

Een berucht voorbeeld van misbruik van kasstroominformatie is de Enron-scandale. Enron manipuleerde zijn winst- en verliesrekening en gebruikte complexe boekhoudkundige constructies, waaronder 'mark-to-market' accounting en special purpose entities (SPE's), om schulden buiten de balans te houden en een opgeblazen beeld van kassa stromen en winst te presenteren. Dit toonde aan dat zelfs ogenschijnlijk gezonde kasstromen misleidend kunnen zijn als de onderliggende transacties niet transparant zijn of frauduleus worden gerapporteerd.

Kassa stromen vs. Winst

Hoewel kassa stromen en winst beide fundamentele maatstaven zijn voor de financiële prestaties van een bedrijf, vertegenwoordigen ze fundamenteel verschillende aspecten van de financiële gezondheid. De belangrijkste verwarring ontstaat omdat beide begrippen betrekking hebben op de financiële resultaten van een onderneming.

Kassa stromen (Cash Flow) richt zich op de daadwerkelijke in- en uitstroom van contant geld. Het wordt vastgelegd wanneer geld fysiek van eigenaar wisselt. Dit is belangrijk voor het beoordelen van de liquiditeit van een bedrijf, oftewel het vermogen om op korte termijn aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Een bedrijf kan bijvoorbeeld activa verkopen of leningen afsluiten om een positieve kasstroom te genereren, zelfs als het geen winst maakt.

Winst (Profit), daarentegen, wordt berekend op basis van het accrual accounting principe, wat betekent dat inkomsten worden erkend wanneer ze zijn verdiend (ongeacht of het geld is ontvangen) en uitgaven wanneer ze zijn gemaakt (ongeacht of ze zijn betaald). Winst is de omzet min de kosten en geeft de rentabiliteit van een bedrijf weer over een periode. Niet-contante posten zoals afschrijving en amortisatie worden hierbij in mindering gebracht op de inkomsten, hoewel ze geen directe kasuitstroom vertegenwoordigen.

Het cruciale verschil is dat winst een indicatie geeft van de financiële prestaties en rentabiliteit op de lange termijn, terwijl kassa stromen een momentopname biedt van de kaspositie en de operationele levensvatbaarheid op korte termijn. Een bedrijf kan winstgevend zijn, maar tegelijkertijd een tekort aan liquide middelen hebben als klanten langzaam betalen of als er zwaar wordt geïnvesteerd. Omgekeerd kan een bedrijf verlies lijden, maar toch een positieve kasstroom hebben door bijvoorbeeld de verkoop van activa. Beide metingen zijn essentieel en vullen elkaar aan voor een compleet beeld van de financiële situatie van een onderneming.

FAQs

Wat is het verschil tussen kassa stromen en winst?

Kassa stromen (kasstroom) meet de daadwerkelijke in- en uitstroom van contant geld in een bedrijf, terwijl winst een boekhoudkundige maatstaf is die inkomsten en uitgaven registreert wanneer ze worden verdiend of gemaakt, ongeacht wanneer het geld daadwerkelijk van eigenaar wisselt. Een bedrijf kan winstgevend zijn maar weinig liquiditeit hebben, en vice versa.

Waarom is kassa stromen belangrijk voor beleggers?

Voor beleggers is kassa stromen belangrijk omdat het een duidelijker beeld geeft van het vermogen van een bedrijf om dividenden uit te keren, schulden af te betalen en nieuwe investeringen te doen zonder afhankelijk te zijn van externe financiering. Een sterke operationele kasstroom is een teken van een gezond, zelfvoorzienend bedrijf.

Wat zijn de drie hoofdtypen kassa stromen?

De drie hoofdtypen kassa stromen zijn:

1. Operationele activiteiten: Geld dat wordt gegenereerd of gebruikt door de reguliere bedrijfsactiviteiten.
2. Investeringsactiviteiten: Geld dat wordt gebruikt of ontvangen uit de aankoop of verkoop van lange-termijn activa (zoals gebouwen, machines) of investeringen.
3. Financieringsactiviteiten: Geld dat wordt gebruikt of ontvangen uit schulden en eigen vermogen, zoals het opnemen van leningen, uitgifte van aandelen of het betalen van dividenden.

Kan een bedrijf winstgevend zijn met een negatieve kassa stromen?

Ja, absoluut. Een bedrijf kan winst rapporteren in zijn Inkomstenverklaring, maar toch een negatieve kasstroom hebben. Dit kan gebeuren als het bedrijf bijvoorbeeld grote investeringen doet in nieuwe activa (wat leidt tot een negatieve investeringskasstroom), of als veel van zijn verkopen op krediet zijn gedaan en het geld nog niet is ontvangen (wat de operationele kasstroom beïnvloedt).

Hoe verschilt het kasstroomoverzicht van de balans?

De Balans geeft een momentopname van de financiële positie van een bedrijf op een specifiek tijdstip (activa, passiva en eigen vermogen), terwijl het kasstroomoverzicht de beweging van contant geld over een bepaalde periode (meestal een kwartaal of een jaar) laat zien. Ze bieden elk unieke en complementaire inzichten in de financiële status van een onderneming.