Marginaal belastingtarief

Wat is Marginaal belastingtarief?

Het marginaal belastingtarief is het belastingpercentage dat wordt toegepast op de laatst verdiende euro inkomen. Het behoort tot de bredere categorie van belastingbeleid en is een cruciaal concept binnen een progressief belastingstelsel. Dit tarief bepaalt hoeveel een individu meer of minder betaalt aan inkomstenbelasting wanneer het belastbaar inkomen verandert. In essentie is het marginaal belastingtarief de belastingdruk op de volgende euro die iemand verdient, en het is vaak hoger voor hogere inkomensschijven.

Geschiedenis en Oorsprong

De concepten van progressieve belastingheffing en daarmee samenhangende marginale belastingtarieven zijn diep geworteld in de geschiedenis van overheidsfinanciering. In de Verenigde Staten werd de eerste federale inkomstenbelasting in 1862 ingevoerd om de financiering van de Burgeroorlog te ondersteunen. Deze vroege belasting was progressief, wat betekende dat hogere inkomens tegen een hoger percentage werden belast.¹⁷ Echter, de moderne basis voor de progressieve inkomstenbelasting met marginale tarieven in de VS werd pas gelegd met het Zestiende Amendement in 1913, dat de federale overheid de bevoegdheid gaf om directe inkomstenbelastingen te heffen. Deze ontwikkeling weerspiegelde een groeiende erkenning dat belastingheffing gebaseerd moest zijn op het draagvermogen, waarbij degenen met een hoger inkomen een groter deel van hun inkomen bijdroegen. Sindsdien zijn marginale belastingtarieven een fundamenteel onderdeel geworden van de belastingstelsels in de meeste ontwikkelde landen, met aanpassingen en hervormingen door de jaren heen om economische doelen te dienen en inkomensongelijkheid aan te pakken.¹⁶

Belangrijkste Punten

Het marginaal belastingtarief is het belastingpercentage dat van toepassing is op elke extra euro inkomen die wordt verdiend.
Het staat in contrast met het gemiddeld belastingtarief, dat de totale belastingdruk als percentage van het totale inkomen weergeeft.
In een progressief belastingstelsel stijgt het marginaal belastingtarief naarmate het belastbaar inkomen toeneemt, volgens de vastgestelde belastingschijf.¹⁵
Het begrip is cruciaal voor individuele financiële planning en heeft invloed op beslissingen over werk, sparen en investeringen.
¹⁴* Overheden gebruiken marginale belastingtarieven als een instrument van fiscale politiek om inkomsten te genereren en de inkomensverdeling te beïnvloeden.

Formule en Berekening

Het marginaal belastingtarief wordt berekend door de verandering in de totale belasting te delen door de verandering in het belastbaar inkomen.

De formule is als volgt:

\text{Marginaal Belastingtarief} = \frac{\Delta \text{Totale Belasting}}{\Delta \text{Belastbaar Inkomen}}

Waarbij:

(\Delta \text{Totale Belasting}) staat voor de verandering in het totale bedrag aan betaalde belasting.
(\Delta \text{Belastbaar Inkomen}) staat voor de verandering in het totale belastbaar inkomen.

Dit tarief is van toepassing op de laatste euro die binnen een specifieke belastingschijf valt.

Interpretatie van het Marginaal Belastingtarief

Het marginaal belastingtarief is een directe indicator van hoeveel van een extra verdiende euro wordt afgedragen aan belasting. Voor individuen is het essentieel om hun marginaal belastingtarief te kennen, omdat dit direct van invloed is op het financiële voordeel van extra werk, bonussen, of andere inkomstengenererende activiteiten. Als iemand bijvoorbeeld overweegt extra uren te werken of een tweede baan aan te nemen, zal het marginaal belastingtarief bepalen hoeveel van die extra verdiensten daadwerkelijk als netto inkomen overblijft.

In de context van vermogensplanning kan het marginaal belastingtarief ook invloed hebben op beslissingen over pensioenbijdragen, omdat deze bijdragen vaak aftrekbaar zijn van het belastbaar inkomen in de hoogste belastingschijf, wat resulteert in belastingvoordelen tegen het marginale tarief. Ook kan het van belang zijn bij het beoordelen van de effectiviteit van belastingaftrek en belastingkrediet.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel dat de belastingtarieven in een fictief land zijn als volgt:

0% over inkomen tot €20.000
15% over inkomen van €20.001 tot €50.000
30% over inkomen boven €50.000

Een persoon, Anna, heeft een belastbaar inkomen van €45.000. Haar belastingberekening is dan:

Over de eerste €20.000: (€20.000 \times 0% = €0)
Over het deel tussen €20.001 en €45.000 (€25.000): (€25.000 \times 15% = €3.750)
Haar totale belasting is €3.750. Haar marginale belastingtarief is 15%, aangezien de laatste euro die ze verdiende in de 15%-schijf viel.

Als Anna een bonus van €10.000 ontvangt, waardoor haar inkomen stijgt naar €55.000:

Over de eerste €20.000: (€0)
Over het deel van €20.001 tot €50.000 (€30.000): (€30.000 \times 15% = €4.500)
Over het deel boven €50.000 (€5.000): (€5.000 \times 30% = €1.500)
Haar nieuwe totale belasting is €4.500 + €1.500 = €6.000.
De extra €10.000 inkomen heeft haar belasting doen stijgen van €3.750 naar €6.000, een toename van €2.250.
Haar marginale belastingtarief op de bonus is deels 15% (voor de eerste €5.000 van de bonus die de 15%-schijf aanvulde tot €50.000) en deels 30% (voor de laatste €5.000 van de bonus die in de 30%-schijf viel). De laatste euro die ze verdiende, werd belast tegen 30%. Haar marginale belastingtarief is dus nu 30%, wat betekent dat elke toekomstige extra euro boven de €50.000 tegen 30% wordt belast.

Praktische Toepassingen

Het marginaal belastingtarief is van belang in diverse financiële en economische contexten:

Individuele Financiën en Loononderhandelingen: Werknemers die onderhandelen over een salarisverhoging of een bonus moeten rekening houden met hun marginale belastingtarief om het netto financiële voordeel te bepalen. Een verhoging kan een deel van hun inkomen in een hogere belastingschijf duwen, wat invloed heeft op het extra netto inkomen.
Overheidsbeleid en Economie: Overheden gebruiken het marginaal belastingt¹³arief als een instrument om de economische groei te stimuleren of de belastinggrondslag te verbreden. Door marginale tarieven aan te passen, kunnen ze het gedrag van consumenten en bedrijven beïnvloeden, bijvoorbeeld door sparen of investeren aan te moedigen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) publiceert reg¹²elmatig rapporten over belastingbeleid en -hervormingen in verschillende landen, die de impact van dergelijke aanpassingen analyseren.
Bedrijfsvoering en Investeringsbeslissingen: Voor bedrijven beïnvloedt het¹¹ marginaal belastingtarief op bedrijfswinsten de netto winst na belasting en daarmee de aantrekkelijkheid van nieuwe kapitaalinvesteringen. Hogere marginale tarieven kunnen de prikkel om te investeren verminderen.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel het marginaal belastingtarief een essentieel concept is, kent het ook beperkingen en is het onderwerp van kritiek:

Gedragsprikkels: Hoge marginale belastingtarieven kunnen een ontmoedigend effect hebben op werk en sparen. De theorie suggereert dat naarmate het belastingtarief op extra inkomen toeneemt, de prikkel om meer te werken of te investeren afneemt, omdat een groter deel van de extra verdiensten naar de overheid gaat. Dit kan leiden tot een zogenaamde "deadweight loss" in de economie, waarbij potentiële economische activiteit niet plaatsvindt vanwege de belastingdruk.
Complexiteit: Een progressief belastingstelsel met meerdere belastingschijve⁹n en variërende marginale tarieven kan complex zijn voor belastingbetalers om te begrijpen. Dit kan leiden tot verwarring en het onvermogen om optimale financiële beslissingen te nemen.
Inkomenseffecten vs. Substitutie-effecten: Economen debatteren over de precieze impact van marginale tarieven. Terwijl hogere tarieven het 'na-belasting' rendement op werk en investeringen verminderen (substitutie-effect), kunnen ze ook leiden tot meer werken om een bepaald inkomensniveau te behouden (inkomenseffect). De netto-impact is vaak complex en afhankelijk van individuele omstandigheden. Een studie van de Federal Reserve Bank of San Francisco bespreekt bijvoorbeeld de marginale belastingvoet op nieuwe investeringen en de mogelijke effecten daarvan.
Verstoorde inkomensverdeling: Hoewel progressieve belastingheffing inkomensong⁸elijkheid kan verminderen, kan te veel progressiviteit tot onbedoelde gevolgen leiden. Kritiek richt zich soms op het idee dat extreem hoge marginale tarieven talent en kapitaal kunnen wegjagen, of de groei van de belastinggrondslag kunnen beperken, wat uiteindelijk de overheidsuitgaven kan beïnvloeden.

Marginaal belastingtarief vs. Gemiddeld belastingtarief

Het marginaal belastingtarief en het gemiddeld belastingtarief zijn twee belangrijke, maar vaak verwarde, concepten in belastingheffing.

Kenmerk	Marginaal belastingtarief	Gemiddeld belastingtarief
Definitie	Het percentage belasting dat wordt geheven op de laatst verdiende euro inkomen.	De totale belasting die betaald is, gedeeld door het totale belastbaar inkomen.
Focus	De belasting op extra inkomen of de volgende ver⁷diende euro.	De effectieve belastingdruk over het gehele inkomen.
Berekening	(\frac{\Delta \text{Totale Belasting}}{\Delta \text{Belastbaar Inkomen}})	(\frac{\text{Totale Betaalde Belasting}}{\text{Totale Belastbaar Inkomen}})
Toepassing	Relevant voor beslissingen over extra werk, investeringen, en fiscale planning.	Geeft een algemeen beeld van de belastingdruk voor een individu of huishouden. ⁶
In een progressief stelsel	Stijgt naarmate het inkomen een hogere belastingschijf bereikt.	Stijgt naarmate het inkomen stijgt, maar is altijd lager dan of gel⁵ijk aan het marginale tarief (behalve in een vlak tariefstelsel).

Het belangrijkste verschil is dat het marginaal belastingtarief een "incrementeel" tarief is, dat de belasting op de volgende euro van inkomen aangeeft, terwijl het gemiddeld belastingtarief de algehele belastingdruk over het gehele inkomen weergeeft. In een progressief systeem, zoals dat van de Verenigde Staten, zal het gemiddeld belastingtarief van een individu doorgaans lager zijn dan het marginale belastingtarief. De IRS biedt gedetailleerde informatie over hoe belastingtarieven en -schijven werken in het Amerikaanse systeem.

Veelgestelde Vragen

1. Waarom is het marginaal belastingtarief belangrijk voor⁴ mij?

Het marginaal belastingtarief is belangrijk omdat het direct bepaalt hoeveel netto inkomen u overhoudt van elke extra euro die u verdient. Dit is van invloed op beslissingen over salarisverhogingen, bonussen, extra werk of investeringsopbrengsten. Het helpt u te begrijpen wat het werkelijke financiële voordeel is van het verdienen va³n meer geld.

2. Is mijn marginaal belastingtarief hetzelfde als mijn gemiddeld belastingtarief?

Nee, in een progressief belastingstelsel zijn ze zelden hetzelfde. Het marginaal belastingtarief is het percentage dat u betaalt over de laatste euro die u verdient, terwijl het gemiddeld belastingtarief de totale belasting is die u betaalt gedeeld door uw totale belastbaar inkomen. Het gemiddelde tarief is meestal lager dan het marginale tarief, omdat de eerste delen van uw inkomen tegen lagere percentages worden belast.

3. Hoe kan ik mijn marginaal belastingtarief verlagen?

Het verlagen van uw marginaa²l belastingtarief is vaak niet direct mogelijk, omdat dit afhangt van de belastingwetten en -schijven. U kunt echter wel uw effectieve belastingdruk verlagen of uw belastingplicht verminderen door gebruik te maken van belastingaftrek, belastingkrediet, of belastinguitgestelde rekeningen, waardoor uw belastbaar inkomen daalt en mogelijk een deel ervan in een lagere belastingschijf valt.

4. Waarom hebben landen verschillende marginale belastingtarieven?

Landen stellen verschillende marginale belastingtarieven in op basis van hun fiscale politiek, economische doelen en gewenste inkomensverdeling. Hogere marginale tarieven in de hogere schijven worden vaak gebruikt om inkomensongelijkheid te verminderen en overheidsuitgaven te financieren, terwijl lagere tarieven economische activiteit en investeringen kunnen stimuleren.¹