Niet systeemrisico

Wat Is Niet systeemrisico?

Niet systeemrisico, ook bekend als idiosynactisch risico of bedrijfsspecifiek risico, verwijst naar het deel van het totale beleggingsrisico dat uniek is voor een specifiek bedrijf, activum of sector. Het is de onzekerheid die voortkomt uit factoren die specifiek zijn voor een individuele belegging en geen correlatie vertonen met de bredere kapitaalmarkt. Dit type risico is een cruciaal concept binnen risicobeheer en de portefeuille theorie omdat het, in tegenstelling tot systeemrisico, kan worden verminderd of zelfs geëlimineerd door diversificatie. ⁴⁴, ⁴⁵Niet systeemrisico omvat gebeurtenissen zoals een staking bij een bedrijf, een mislukte productlancering, een managementwisseling, een juridische procedure, of een plotselinge verandering in de vraag naar een specifiek product.
⁴², ⁴³

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van het scheiden van risico in diversifieerbare en niet-diversifieerbare componenten werd geformaliseerd door econoom Harry Markowitz in zijn baanbrekende artikel "Portfolio Selection," gepubliceerd in The Journal of Finance in 1952. ⁴⁰, ⁴¹Markowitz's werk legde de basis voor de moderne portefeuille theorie (MPT), waarvoor hij later de Nobelprijs ontving. ³⁷, ³⁸, ³⁹Voorafgaand aan Markowitz's theorie concentreerden beleggingsprocessen zich vaak op individuele activa en hun verwachte rendement. Markowitz introduceerde echter het idee dat de combinatie van activa binnen een portefeuille net zo belangrijk is als de individuele activa zelf, en dat beleggers hun blootstelling aan unieke risico's kunnen verminderen door een gediversifieerde portefeuille aan te houden.

Kernpunten

Niet systeemrisico is specifiek voor een individueel bedrijf, activum of sector.
³⁵, ³⁶* Het staat ook bekend als specifiek risico of niet-systematisch risico.
³³, ³⁴* Dit type risico kan worden verminderd of geëlimineerd door middel van diversificatie van beleggingen.
*³² Voorbeelden zijn interne bedrijfsproblemen, productdefecten of managementbeslissingen.
*³⁰, ³¹ Niet systeemrisico wordt niet vergoed door hogere verwachte rendementen, in tegenstelling tot systeemrisico.

²⁹## Formule en Berekening

Hoewel niet systeemrisico geen op zichzelf staande formule heeft die een enkele waarde oplevert, wordt het conceptueel begrepen als het deel van de totale volatiliteit van een activum dat niet wordt verklaard door de marktvolatiliteit. In de context van de moderne portefeuille theorie kan de totale variantie (risico) van een belegging worden opgesplitst in twee componenten: systematisch risico en niet systeemrisico.

De formule voor de totale variantie van een activum of portefeuille kan worden weergegeven als:

$\sigma^2_{totaal} = \beta^2 \sigma^2_{markt} + \sigma^2_{niet\_systeem}$

Waar:

( \sigma^2_{totaal} ) = Totale variantie van de belegging (meet het totale risico of volatiliteit).
( \beta ) (bèta) = De bèta van de belegging, die de gevoeligheid voor marktrisico meet.
²⁸ ( \sigma^2_{markt} ) = Variantie van de marktportefeuille (meet het marktrisico).
( \sigma^2_{niet_systeem} ) = Variantie van het niet systeemrisico (het unieke, diversifieerbare risico).

Deze formule illustreert dat het niet systeemrisico de variantie is die overblijft nadat het systematische deel is verwijderd.

Interpretatie van Niet systeemrisico

De interpretatie van niet systeemrisico is direct gekoppeld aan het concept van diversificatie. Beleggers begrijpen dat hoewel ze het risico van de algehele markt (systeemrisico) niet kunnen vermijden, ze wel hun blootstelling aan de specifieke risico's van een individueel belegging kunnen verminderen. Een hoge mate van niet systeemrisico in een belegging betekent dat de rendementen van dat activum sterk afhankelijk zijn van unieke, interne factoren.

Vo²⁷or een goed gediversifieerde portefeuille zou het niet systeemrisico van de individuele bedrijfsaandelen of bedrijfsobligaties elkaar grotendeels opheffen, waardoor het totale portefeuillerisico voornamelijk wordt bepaald door het onvermijdelijke systeemrisico. Een belegger die een portefeuille aanlegt met een laag niet systeemrisico heeft zijn of haar middelen effectief gespreid over verschillende activa.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel een belegger, Lisa, bezit uitsluitend aandelen van één technologiebedrijf, TechInnovate Inc. Het bedrijf staat op het punt een nieuw vlaggenschipproduct te lanceren. Het management heeft hoge verwachtingen van de verkoop, en de belegging heeft een aanzienlijk niet systeemrisico gekoppeld aan deze lancering.

Scenario 1: Het product van TechInnovate Inc. blijkt een technisch mankement te hebben na de lancering, wat leidt tot een grootschalige terugroepactie en een daling van de winstverwachtingen. De aa²⁶ndelenkoers van TechInnovate Inc. daalt met 30%, terwijl de rest van de markt stabiel blijft. Dit verlies is bijna volledig te wijten aan niet systeemrisico, specifiek de mislukte productlancering en de daaruit voortvloeiende operationele en reputatieschade.

Scenario 2: Lisa had, in plaats van alleen TechInnovate Inc., belegd in een gediversifieerde portefeuille bestaande uit 20 verschillende bedrijven in diverse sectoren, waaronder TechInnovate Inc. Hoewel de aandelen van TechInnovate Inc. nog steeds met 30% dalen door het productdefect, zijn de verliezen gecompenseerd door positieve prestaties in andere bedrijfsaandelen binnen haar portefeuille. Het algehele rendement van Lisa's gediversifieerde portefeuille blijft stabiel of ervaart slechts een minimale daling, omdat het niet systeemrisico van TechInnovate Inc. is "weggediversifieerd" door de andere activa. Dit toont de kracht van diversificatie in het verminderen van het effect van individuele, niet-systematische gebeurtenissen. Zonder diversificatie zou de belegger een aanzienlijk faillissement risico lopen op de gehele belegging.

Praktische Toepassingen

Niet systeemrisico speelt een fundamentele rol in diverse aspecten van financiën en belegging.

Portefeuillebeheer: Het primaire doel van portefeuillebeheerders is het optimaliseren van de verhouding tussen rendement en risico. Door beleggingen met een lage correlatie te combineren, kunnen ze het niet systeemrisico aanzienlijk verminderen en zo een efficiëntere portefeuille creëren. Dit is d²⁵e kern van de portefeuille theorie.
Risicobeoordeling: Analisten en beleggers beoordelen de specifieke risicofactoren van een bedrijf (zoals operationeel risico, managementkwaliteit, sectorspecifieke concurrentie of kredietrisico) om het niveau van niet systeemrisico in te schatten.
Re²², ²³, ²⁴gelgeving en Beleggersbescherming: Toezichthoudende instanties zoals de U.S. Securities and Exchange Commission (SEC) benadrukken het belang van diversificatie voor individuele beleggers als middel om niet systeemrisico te beheren. De SEC biedt voorlichting over hoe diversificatie beleggers helpt hun risico te spreiden over verschillende bedrijven en sectoren.
St²⁰, ²¹rategische Bedrijfsbeslissingen: Bedrijfsmanagement houdt rekening met niet systeemrisico's, zoals reputatieschade of productaansprakelijkheid, bij strategische planning. De Volkswagen-emissieschandalen van 2015 zijn een prominent voorbeeld van een bedrijfsspecifieke gebeurtenis die leidde tot een enorme impact op het bedrijfsaandeel, gedreven door niet systeemrisico's.

Bepe¹⁷, ¹⁸, ¹⁹rkingen en Kritiek

Hoewel diversificatie een krachtig instrument is om niet systeemrisico te verminderen, zijn er beperkingen. Het is cruciaal te begrijpen dat diversificatie dit type risico kan verminderen, maar nooit volledig kan elimineren, vooral niet als een portefeuille onvoldoende gespreid is of als er sprake is van concentratierisico.

Een kri¹⁶tiekpunt is dat de effectiviteit van diversificatie afneemt naarmate het aantal activa in een portefeuille boven een bepaald punt stijgt, hoewel de meeste voordelen al na relatief weinig, maar goed geselecteerde, activa worden behaald. Het idee dat niet systeemrisico volledig kan worden weggediversifieerd, is een theoretische aanname in sommige modellen. In de praktijk kunnen onverwachte gebeurtenissen die niet gemakkelijk te modelleren zijn, zoals "zwarte zwanen", nog steeds aanzienlijke verliezen veroorzaken, zelfs in gediversifieerde portefeuilles. Bovendien kan operationeel risico, dat deel uitmaakt van bedrijfsspecifiek risico, een bron van niet systeemrisico zijn die moeilijker te voorspellen of te mitigeren is met alleen diversificatie.

Niet systeemrisico vs. Systeemrisico

Niet systeemrisico wordt vaak verward met systeemrisico, maar ze vertegenwoordigen fundamenteel verschillende categorieën van risico in de financiële wereld. Het onderscheid is cruciaal voor beleggers.

Kenmerk	Niet systeemrisico (Idiosyncratisch / Bedrijfsspecifiek)	Systeemrisico (Marktrisico)
Definitie	Risico dat specifiek is voor een individueel activum, bedrijf of sector, en voortkomt uit unieke factoren.	R¹⁴, ¹⁵isico dat de gehele markt of een brede economische sector beïnvloedt. ¹², ¹³
Oorzaken	Bedrijfsinterne factoren zoals managementbeslissingen, productfalen, schandalen, stakingen, of faillissement.	Macro-eco¹⁰, ¹¹nomische factoren zoals rentewijzigingen, inflatie, recessies, politieke instabiliteit, of wereldwijde crises.
Diver⁶, ⁷, ⁸, ⁹sifieerbaar?	Ja, kan aanzienlijk worden verminderd of geëlimineerd door diversificatie.	Nee, k⁵an niet worden weggediversifieerd omdat het de hele markt treft. ², ³, ⁴
Vergoeding	Beleggers worden over het algemeen niet gecompenseerd voor het nemen van niet systeemrisico, omdat het vermijdbaar is.	Beleggers worden verondersteld een hogere verwachte rendement te ontvangen voor het dragen van systeemrisico.

De verwarring ontstaat vaak omdat beide risicotypes van invloed zijn op de volatiliteit en de rendementen van een belegging. Echter, het vermogen om niet systeemrisico te mitigeren door middel van een doordachte portefeuilleconstructie onderscheidt het fundamenteel van systeemrisico, dat een onvermijdelijk kenmerk van de kapitaalmarkt is.

Veelgestelde Vragen

Kan niet systeemrisico volledig worden geëlimineerd?

Nee, niet systeemrisico kan niet volledig worden geëlimineerd, maar het kan aanzienlijk worden verminderd door diversificatie. Door te beleggen in een breed scala aan activa in verschillende sectoren en regio's, kunnen de unieke risico's van individuele beleggingen elkaar compenseren.

Waarom is diversificatie zo belangrijk voor niet systeemrisico?

Diversificatie is belangrijk omdat het de impact van negatieve, bedrijfsspecifieke gebeurtenissen op een portefeuille minimaliseert. Als één belegging slecht presteert door een uniek risico, kunnen andere, niet-gerelateerde beleggingen in de portefeuille de verliezen opvangen, waardoor de algehele volatiliteit van de portefeuille wordt verminderd.

Hoe meet ik¹ niet systeemrisico in mijn portefeuille?

Niet systeemrisico is het deel van de totale volatiliteit van een belegging dat niet wordt verklaard door marktrisico. Het kan worden geschat door de totale variantie van de belegging te analyseren en het deel dat correleert met de markt (gemeten door bèta) af te trekken. Dit vereist vaak geavanceerdere risicobeheer analyses, vaak met behulp van statistische modellen zoals de Capital Asset Pricing Model (CAPM).

Is niet systeemrisico hetzelfde als operationeel risico?

Operationeel risico is een type bedrijfsspecifiek risico dat voortkomt uit falende interne processen, mensen en systemen, of externe gebeurtenissen. Het is dus een bron van niet systeemrisico. Niet systeemrisico is een bredere categorie die alle unieke, niet-marktgerelateerde risico's omvat die de waarde van een individuele belegging kunnen beïnvloeden, inclusief operationele, juridische of reputatierisico's.