Overmoedsbias

What Is Overmoedsbias?

Overmoedsbias is een psychologische neiging waarbij individuen hun eigen capaciteiten, kennis en de nauwkeurigheid van hun voorspellingen consequent overschatten. Het behoort tot de categorie van cognitieve fouten binnen de gedragsfinanciering, een vakgebied dat onderzoekt hoe psychologie de beleggingsbeslissingen van mensen beïnvloedt. Deze bias kan zich manifesteren in diverse vormen, zoals het overschatten van de kans op succes, het onderschatten van risico's, of overmatig vertrouwen op het eigen oordeel. Overmoedsbias kan aanzienlijke gevolgen hebben in de financiële wereld, waar het kan leiden tot suboptimale beslissingen en potentieel financiële verliezen.

History and Origin

De wortels van gedragsfinanciering, en daarmee de studie van heuristieken en biases zoals overmoedsbias, liggen in het werk van psychologen Daniel Kahneman en Amos Tversky. Hun baanbrekende onderzoek in de jaren '70 toonde aan dat menselijke besluitvorming vaak afwijkt van de rationele modellen die traditioneel in de economie werden aangenomen. Specifiek de studie van overmoedigheid, vaak gekarakteriseerd als de "beter-dan-gemiddeld"-effect, werd later een prominent onderwerp. Onderzoek heeft consequent aangetoond dat mensen, ongeacht hun werkelijke vaardigheidsniveau, de neiging hebben om hun eigen prestaties als bovengemiddeld te beoordelen, bijvoorbeeld in taken zoals autorijden. Dit psychologische inzicht vormt de basis voor het begrip van overmoedsbias in de context van financiële markten. De Federal Reserve Bank of San Francisco heeft bijvoorbeeld de psychologie van beleggen besproken, inclusief hoe overmoedsbias het gedrag van beleggers kan beïnvloeden.

⁴Key Takeaways

• Overmoedsbias is de neiging om de eigen kennis en capaciteiten te overschatten, wat kan leiden tot slechte beleggingsbeslissingen.
• Beleggers die lijden aan overmoedsbias kunnen te veel handelen, te veel risico nemen en te weinig diversificatie toepassen in hun portefeuille.
• Deze bias kan leiden tot het negeren van deskundig advies en belangrijke informatie die in tegenspraak is met de eigen overtuigingen.
• Overmoedsbias draagt bij aan de afwijking van de rationele keuzetheorie in de financiële markten.

Interpreting Overmoedsbias

Het interpreteren van overmoedsbias in een financiële context houdt in dat men de kloof erkent tussen de zelfperceptie van een belegger en de objectieve realiteit van hun prestaties of kennis. Een belegger die lijdt aan overmoedsbias, kan bijvoorbeeld ten onrechte geloven dat zij de markt kunnen "timen" of consistente winsten kunnen behalen uit risicovolle activa. Deze overschatting van het eigen inzicht of de eigen vaardigheid kan resulteren in een suboptimale beleggingsstrategie. Het is cruciaal om te begrijpen dat een hoog risicobereidheid in combinatie met overmoed kan leiden tot het nemen van buitensporige risico's die niet passen bij de werkelijke risicotolerantie van een individu.

Hypothetical Example

Stel, een belegger genaamd Mark heeft de afgelopen twee jaar succesvol enkele individuele aandelen gekozen die aanzienlijk in waarde zijn gestegen. Mark schrijft dit succes volledig toe aan zijn "superieure inzicht" in de markt efficiëntie en zijn vaardigheid in het selecteren van aandelen, in plaats van de gunstige marktomstandigheden of puur geluk. Als gevolg van deze overmoedsbias besluit Mark zijn portefeuillebeheer verder te concentreren op slechts een paar "winnende" aandelen, en negeert hij advies over het belang van diversificatie. Hij investeert een groot deel van zijn vermogen in een nieuwe, risicovolle technologie-start-up, ervan overtuigd dat hij de volgende grote doorbraak heeft gevonden. Wanneer de technologiebedrijf te maken krijgt met onverwachte tegenslagen en de aandelenkoers scherp daalt, realiseert Mark zich dat zijn overmoed hem heeft geleid tot een onverstandige, geconcentreerde investering, wat resulteerde in aanzienlijk verlies.

Practical Applications

Overmoedsbias is wijdverbreid in de beleggingswereld en heeft verschillende praktische toepassingen. Handelaren, zowel individuele beleggers als professionals, kunnen vatbaar zijn voor overmoedsbias, wat leidt tot te frequent handelen en hogere transactiekosten die de rendementen eroderen. Onderzoek van Reuters toonde aan dat overmoed kostbaar is voor beleggers. Dit kan³ resulteren in een onder-gediversificeerde portefeuille, omdat beleggers te veel vertrouwen hebben in een beperkt aantal activa, of zelfs bijdragen aan de vorming van een bubbel (economie) wanneer collectieve overmoed leidt tot irrationele prijsstijgingen. De Financial Industry Regulatory Authority (FINRA) benadrukt het belang van het begrijpen van gedragsmatige biases, waaronder overmoedsbias, voor het maken van gezonde financiële keuzes.

Limi²tations and Criticisms

Hoewel overmoedsbias een breed erkend fenomeen is in de psychologie en gedragsfinanciering, zijn er nuances en kritieken. De mate waarin overmoed van invloed is op beleggingsresultaten kan variëren, en sommige studies suggereren dat kalibratie van het zelfvertrouwen ten opzichte van de werkelijke kennis een potentieel doelwit kan zijn voor toekomstige interventies. Hoewel overmoed kan leiden tot te veel risico, is niet alle overmoed inherent schadelijk; een zekere mate van vertrouwen is noodzakelijk voor actie en innovatie. De uitdaging ligt in het beheersen van buitensporige overmoed, die kan leiden tot slechte risicobeheer en het negeren van marktwaarschuwingen. Een kritiekpunt op het concept in actieve beleggingsstrategieën is bijvoorbeeld dat, zoals Research Affiliates betoogt, overmoedige actieve beheerders de neiging hebben om minder goed te presteren door overschatting van hun eigen vaardigheden en de neiging om te vaak te handelen.

Overmo¹edsbias vs. Bevestigingsbias

Hoewel zowel overmoedsbias als bevestigingsbias tot cognitieve fouten behoren en onverstandige beleggingsbeslissingen kunnen veroorzaken, verschillen ze in hun kern.

• Overmoedsbias is de neiging om eigen capaciteiten en voorspellingen te overschatten. Een belegger met overmoedsbias kan denken dat hij beter is dan de gemiddelde belegger in het voorspellen van koersbewegingen of het selecteren van winnende aandelen, zelfs zonder concrete bewijzen. Dit leidt vaak tot overmatig handelen en onvoldoende diversificatie.
• Bevestigingsbias is de neiging om informatie te zoeken, te interpreteren en te onthouden op een manier die de eigen bestaande overtuigingen bevestigt, terwijl tegenstrijdige informatie wordt genegeerd of afgezwakt. Een belegger met bevestigingsbias die gelooft dat een bepaald aandeel zal stijgen, zal actief positief nieuws over dat aandeel zoeken en negatief nieuws negeren.

Overmoedsbias is een overschatting van het zelf, terwijl bevestigingsbias een selectieve waarneming van informatie is. Ze kunnen elkaar echter versterken: een overmoedige belegger kan bevestigingsbias gebruiken om zijn onterechte vertrouwen te rechtvaardigen.

FAQs

Waarom is overmoedsbias gevaarlijk voor beleggers?

Overmoedsbias kan gevaarlijk zijn omdat het beleggers ertoe aanzet te veel risicobereidheid te tonen, te frequent te handelen, en onvoldoende hun portefeuillebeheer te diversifiëren. Dit kan leiden tot hogere kosten en lagere rendementen, omdat beslissingen niet op objectieve analyse, maar op overtrokken zelfvertrouwen zijn gebaseerd.

Hoe kan ik overmoedsbias herkennen bij mezelf?

Signalen van overmoedsbias zijn onder meer het consequent toeschrijven van succes aan eigen vaardigheid (en falen aan externe factoren), het negeren van advies van anderen, overmatig handelen, en het geloof dat men de volatiliteit van de markt kan voorspellen of controleren. Een objectieve analyse van eerdere beleggingsbeslissingen en resultaten kan helpen om deze bias te identificeren.

Zijn professionals ook gevoelig voor overmoedsbias?

Ja, ook professionele handelaren en financiële managers zijn gevoelig voor overmoedsbias. Hoewel zij toegang hebben tot geavanceerde tools en analyses, kan menselijke psychologie nog steeds hun oordeel beïnvloeden, wat kan leiden tot suboptimale beslissingen, zelfs bij grote instellingen.