Skip to main content
← Back to R Definitions

Rationele verwachtingstheorie

Wat is Rationele Verwachtingstheorie?

De rationele verwachtingstheorie stelt dat economische actoren, zoals consumenten, bedrijven en investeerders, hun verwachtingen over toekomstige economische variabelen vormen op basis van alle beschikbare informatie, inclusief gebeurtenissen uit het verleden, economische theorieën en overheidsbeleid.33 Binnen de bredere context van de Macro-economie en Economische modellen impliceert deze theorie dat mensen geen systematische fouten maken in hun Voorspelling en hun voorspellingen continu aanpassen op basis van nieuwe informatie om onvoorspelbare fouten te vermijden. De rationele verwachtingstheorie is een fundamentele aanname geworden in veel moderne Economische modellen en heeft diepgaande implicaties voor Monetair beleid en Fiscaal beleid.

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van rationele verwachtingen werd voor het eerst formeel geïntroduceerd door de Amerikaanse econoom John F. Muth in zijn baanbrekende artikel "Rational Expectations and the Theory of Price Movements" uit 1961. 32Muth stelde dat verwachtingen in essentie overeenkomen met de voorspellingen van de relevante economische theorie, wat betekent dat agenten hun verwachtingen vormen op een manier die consistent is met hoe de economie daadwerkelijk werkt.
31
De theorie kreeg echter pas brede erkenning en invloed in de Macro-economie in de jaren zeventig en tachtig, voornamelijk door het werk van Robert E. Lucas Jr., Thomas Sargent en Neil Wallace. Lucas, die in 1995 de Nobelprijs voor Economische Wetenschappen ontving voor zijn bijdragen, ontwikkelde en paste de hypothese van rationele verwachtingen toe, wat de macro-economische analyse transformeerde en ons begrip van economisch beleid verdiepte. 29, 30Zijn werk, met name zijn artikel "Expectations and the Neutrality of Money" uit 1972, onderzocht de relatie tussen rationele verwachtingen en Monetair beleid, wat suggereerde dat veranderingen in de geldhoeveelheid geen reële effecten op de economie hebben als individuen rationele verwachtingen hebben.

Belangrijkste leerpunten

  • Optimale informatiebenutting: Actoren gebruiken alle beschikbare en relevante informatie om hun Voorspelling te vormen, inclusief kennis van de economie en het beleid.
    *28 Geen systematische fouten: Hoewel individuen fouten kunnen maken, zijn deze willekeurig en niet systematisch. Ze leren snel van hun fouten en passen hun Besluitvorming aan.
  • Beleidsineffectiviteit: Anticiperende actoren kunnen de effectiviteit van voorspelbaar Monetair beleid en Fiscaal beleid verminderen, omdat ze hun gedrag dienovereenkomstig aanpassen.
    *27 Marktefficiëntie: De theorie impliceert dat Financiële markten efficiënt zijn, omdat activaprijzen alle bekende informatie onmiddellijk weerspiegelen.

26De Rationele Verwachtingstheorie interpreteren

De essentie van de rationele verwachtingstheorie ligt in de aanname dat economische agenten intelligent en vooruitkijkend zijn. Zij veronderstellen dat individuen de economie begrijpen en hoe deze reageert op verschillende schokken en beleidsmaatregelen. Dit 25betekent dat wanneer mensen verwachtingen vormen over toekomstige Inflatie, Werkloosheid of rentetarieven, zij niet alleen naar het verleden kijken, maar ook rekening houden met de verwachte toekomstige acties van beleidsmakers en de impact daarvan.

Een belangrijke implicatie is dat de verwachtingen van mensen de uitkomsten beïnvloeden. Als mensen bijvoorbeeld verwachten dat de Inflatie zal stijgen, zullen zij hogere lonen eisen en bedrijven zullen hogere prijzen vragen, wat de inflatie daadwerkelijk kan doen stijgen. Deze self-fulfilling prophecy illustreert hoe de theorie de dynamiek van de economie interpreteert als een resultaat van de interactie tussen de beslissingen van individuen en het beleid, waarbij de Aanpassingsvermogen van agenten centraal staat.

Hypothetisch voorbeeld

Stel, een centrale bank kondigt aan dat zij van plan is de geldhoeveelheid te vergroten om de economische groei te stimuleren. Volgens de traditionele economische theorieën zou dit kunnen leiden tot een toename van de vraag en mogelijk tot een daling van de Werkloosheid op korte termijn.

Echter, onder de rationele verwachtingstheorie anticiperen economische actoren deze actie. Werknemers en bedrijven in de Financiële markten verwachten dat deze toename van de geldhoeveelheid uiteindelijk zal leiden tot een hogere Inflatie. Als gevolg hiervan zullen werknemers onmiddellijk hogere lonen eisen, en bedrijven zullen de prijzen sneller verhogen, nog voordat de volledige impact van het monetaire beleid voelbaar is. Door deze geanticipeerde reacties neutraliseert de verhoging van de geldhoeveelheid het stimulerende effect op de reële economie, en resulteert het voornamelijk in een hogere Inflatie zonder significante verandering in de Werkloosheid. Het bele24id is dan ineffectief in het bereiken van zijn reële doelen, omdat de verwachtingen van de actoren de uitkomst hebben "geneutraliseerd".

Praktische toepassingen

De rationele verwachtingstheorie heeft aanzienlijke invloed gehad op verschillende aspecten van economisch beleid en analyse.

  • Monetair beleid: Centrale banken, zoals de Federal Reserve, houden rekening met rationele verwachtingen bij het formuleren van Monetair beleid. De theori22, 23e suggereert dat onverwachte beleidsacties effectiever kunnen zijn dan voorspelbare, omdat de laatste door de markt al zijn ingeprijsd. Dit heeft geleid tot een grotere nadruk op beleidsgeloofwaardigheid en transparantie, aangezien stabiele en voorspelbare beleidsregels kunnen helpen bij het verankeren van inflatieverwachtingen en het bevorderen van Prijsstabiliteit.
  • Fis20, 21caal beleid: Evenzo beïnvloedt de theorie de analyse van Fiscaal beleid. Belastingverhogingen of overheidsuitgaven kunnen minder impact hebben als het publiek hun effecten anticipeert en hun gedrag dienovereenkomstig aanpast.
  • Financiële markten: In de Financiële markten draagt de theorie bij aan de hypothese van efficiënte markten, waarbij activaprijzen onmiddellijk alle beschikbare informatie weerspiegelen, waardoor het moeilijk is om consequent beter te presteren dan de markt door gebruik te maken van informatie-asymmetrie.
  • Conjunc18, 19tuurcyclus: De rationele verwachtingstheorie heeft geleid tot een beter begrip van de Conjunctuurcyclus door te benadrukken hoe de verwachtingen van agenten de economische dynamiek beïnvloeden.

Beperkingen en kritiek

Ondanks de wijdverspreide invloed is de rationele verwachtingstheorie ook onderworpen aan aanzienlijke kritiek.

  • Onrealistische aannames: Een van de belangrijkste punten van kritiek is dat de theorie te idealistische aannames doet over menselijke rationaliteit en informatietoegang. Critici stelle17n dat individuen in de echte wereld niet over perfecte informatie beschikken, noch de cognitieve capaciteit hebben om alle relevante economische modellen en beleidsimplicaties volledig te verwerken. Dit staat in c15, 16ontrast met concepten als Gedragseconomie en "bounded rationality," die erkennen dat menselijke Besluitvorming wordt beperkt door cognitieve limieten en imperfecte informatie.
  • Gebrek a13, 14an empirische ondersteuning: Hoewel er enig bewijs is dat individuen verwachtingen meenemen in hun Besluitvorming, is het onduidelijk of dit gebeurt op de manier die door de rationele verwachtingstheorie wordt voorspeld. Fenomenen zoals "bubbelvorming" en "crashes" op de Financiële markten zijn moeilijk te verklaren met louter rationele verwachtingen.
  • Leermechanismen: De theorie legt minder nadruk op hoe verwachtingen daadwerkelijk worden gevormd of hoe individuen leren wanneer er veranderingen in het beleid of de economische structuur optreden. Het gaat ervan uit dat agenten al "weten" hoe de economie werkt.
  • Lucas-kri11, 12tiek: Hoewel de "Lucas-kritiek" zelf voortkwam uit de rationele verwachtingstheorie, stelde deze ook een belangrijke beperking voor traditionele macro-econometrische modellen. Lucas betoogde dat econometrische modellen gebaseerd op historische relaties ongeldig worden voor beleidsevaluatie als de beleidsregimes veranderen, omdat de structurele relaties in de economie zelf afhankelijk zijn van de verwachtingen van agenten, die weer veranderen met het beleid.

Rationele v9, 10erwachtingstheorie versus Adaptieve verwachtingen

De rationele verwachtingstheorie staat in schril contrast met Adaptieve verwachtingen, een eerdere theorie over hoe verwachtingen worden gevormd. Het belangrijkste verschil ligt in de complexiteit en de informatie die wordt gebruikt.

KenmerkRationele VerwachtingstheorieAdaptieve Verwachtingen
InformatiebronAlle beschikbare informatie, inclusief verleden, heden, en kennis van economische modellen en beleid.Uitsluitend g8ebaseerd op gebeurtenissen en fouten uit het verleden.
FoutaanpassingGeen systematische fouten; leren van fouten gebeurt onmiddellijk en efficiënt.Systematische fouten kunnen aanhouden; aanpassing is geleidelijk.
VoorspellingsvermogenVoorspellingen zijn onbevooroordeeld en in lijn met de 'werkelijke' economische uitkomst (gemiddeld).Voorspellingen kunnen achterblijven bij de werkelijke veranderingen, vooral bij snelle veranderingen.
Implicaties voor beleidBeperkte effectiviteit van voorspelbaar beleid; nadruk op geloofwaardigheid.Beleid kan op 7korte termijn effectief zijn door het 'misleiden' van verwachtingen.

Waar Adaptieve verwachtingen ervan uitgaan dat mensen louter extrapoleren uit het verleden, stelt de rationele verwachtingstheorie dat agenten veel geavanceerder zijn in hun Voorspelling en actief anticiperen op de toekomst. Deze fundamentel6e conceptualisering heeft de discussie over Monetair beleid en de Conjunctuurcyclus aanzienlijk beïnvloed.

Veelgestelde vragen

Wordt de rationele verwachtingstheorie in de praktijk gebruikt?

Ja, de rationele verwachtingstheorie wordt veelvuldig gebruikt in de Macro-economie en door beleidsmakers, met name centrale banken. Hoewel de aannames van perfecte rationaliteit in de echte wereld wellicht niet volledig opgaan, biedt het een nuttig raamwerk voor het begrijpen hoe Besluitvorming van actoren beleidsresultaten kan beïnvloeden en benadrukt het het belang van geloofwaardigheid en transparantie in Monetair beleid.

Wat is het ve4, 5rschil tussen rationele en irrationele verwachtingen?

Rationele verwachtingen impliceren dat individuen alle beschikbare informatie verwerken om de meest nauwkeurige Voorspelling mogelijk te maken, en dat hun fouten willekeurig zijn en niet systematisch. Irrationele verwachtingen daarentegen, zouden gebaseerd zijn op incomplete informatie, emoties, of systematische denkfouten, die leiden tot consistent vertekende voorspellingen.

Hoe beïnvloed2, 3t de rationele verwachtingstheorie de effectiviteit van overheidsbeleid?

De theorie suggereert dat de effectiviteit van overheidsbeleid sterk afhangt van de mate waarin het beleid door economische actoren wordt geanticipeerd. Als een beleid volledig wordt verwacht, zoals een voorspelbare toename van de geldhoeveelheid om de Inflatie te beïnvloeden, kunnen individuen hun gedrag aanpassen op een manier die de gewenste reële effecten van het beleid tenietdoet. Dit staat bekend als de beleidsineffectiviteitspropositie. Onverwacht beleid kan wel tijdelijk effectief zijn.1

AI Financial Advisor

Get personalized investment advice

  • AI-powered portfolio analysis
  • Smart rebalancing recommendations
  • Risk assessment & management
  • Tax-efficient strategies

Used by 30,000+ investors