Discontotarief

What Is Discontotarief?

Het discontotarief, of discount rate, is de rente die een centrale bank in rekening brengt aan financiële instellingen voor kortetermijnleningen. Het behoort tot het bredere veld van monetair beleid, waar centrale banken dit instrument inzetten om de liquiditeit in het bankwezen en de bredere economie te beïnvloeden. Dit tarief is een cruciale indicator voor de kosten van lenen voor banken en heeft zodoende invloed op de algemene rentevoeten in de economie, wat de economische groei en inflatie kan beïnvloeden. De leningen via het discontotarief worden vaak verstrekt via het "discontoloket" van de centrale bank.

History and Origin

De oorsprong van het discontotarief ligt in de vroege dagen van het centrale bankwezen, lang voordat openmarkttransacties de primaire instrumenten werden voor rentebeleid. Toen de Federal Reserve (de Fed) in 1913 werd opgericht, was het discontoloket, dat verwijst naar de activiteit van centrale banken om leningen te verstrekken aan financiële instellingen, het belangrijkste middel om de geldhoeveelheid aan te passen. Destijds leende de Fed rechtstreeks aan banken via dit loket.

In¹⁰ de loop van de geschiedenis is het gebruik en de rol van het discontotarief geëvolueerd. Aanvankelijk was er geen sprake van "stigma" verbonden aan het lenen via het discontoloket. Echter, vanaf de late jaren 1920 begon de Fed het gebruik ervan te ontmoedigen, uit vrees dat een te grote afhankelijkheid banken zwakker zou maken en vatbaarder voor falen. In 2⁹003 voerde de Fed een fundamentele wijziging door in haar discontobeleid door de Primary Credit Facility (PCF) in te stellen. Sindsdien wordt een hogere rente dan de fed funds rate gehanteerd, als een "strafrente", in plaats van de voorheen gesubsidieerde rente, en is er geen sprake meer van een "no questions asked" beleid, waarbij banken niet hoeven aan te tonen dat zij alle andere financieringsbronnen hebben uitgeput.

⁸Key Takeaways

Het discontotarief is de rente die centrale banken aanrekenen voor leningen aan financiële instellingen.
Het is een belangrijk instrument binnen het monetair beleid om de liquiditeit in het bankwezen te beïnvloeden.
Lenen via het discontoloket is vaak bedoeld als een back-up bron van financiering, vooral in tijden van marktstress.
Historisch gezien heeft de rol van het discontotarief zich ontwikkeld van een primair beleidsinstrument tot een instrument voor financiële stabiliteit.
Het tarief heeft invloed op andere rentetarieven in de economie en de kosten van kredietverlening.

Interpreting the Discontotarief

Het discontotarief wordt geïnterpreteerd als een signaal van de centrale bank over de richting van het monetair beleid. Een verhoging van het discontotarief duidt doorgaans op een verkrappend beleid, waarbij de centrale bank de liquiditeit in het financiële systeem wil verminderen om inflatie tegen te gaan. Omgekeerd kan een verlaging van het discontotarief duiden op een versoepeling van het beleid, bedoeld om de economie te stimuleren door de kosten van lenen voor banken te verlagen, wat op zijn beurt de kredietverlening aan bedrijven en consumenten kan aanmoedigen.

Bovendien fungeert het discontotarief als een soort plafond voor de interbancaire rentetarieven, aangezien banken altijd kunnen lenen bij de centrale bank tegen dit tarief als alternatief voor de interbancaire markt. Het weerspiegelt de rol van de centrale bank als "lender of last resort" of lender of last resort, waarbij het banken een vangnet biedt in tijden van financiële stabiliteit of liquiditeitstekorten.

Hypothetical Example

Stel dat de economie van land X tekenen van oververhitting vertoont, met een hoge inflatie en een snelle economische groei. De centrale bank van land X besluit de economie af te koelen door haar rentebeleid te verkrappen. Als onderdeel hiervan verhoogt zij het discontotarief van 2,0% naar 2,5%.

Deze verhoging maakt het duurder voor commerciële banken om geld te lenen van de centrale bank. Als gevolg hiervan zullen deze banken waarschijnlijk hun eigen rentetarieven voor leningen aan consumenten en bedrijven verhogen. Een hypotheekrente die eerst 3,0% was, kan bijvoorbeeld stijgen naar 3,5%. Dit hogere lenen ontmoedigt consumenten en bedrijven om geld op te nemen, wat de totale vraag in de economie tempert en helpt de inflatie onder controle te houden.

Practical Applications

Het discontotarief wordt voornamelijk gebruikt door centrale banken als een van hun instrumenten voor monetair beleid. De belangrijkste praktische toepassingen zijn:

Lender of Last Resort Functie: Een centrale bank fungeert als "lender of last resort" door leningen te verstrekken aan solvabele financiële instellingen die tijdelijk te kampen hebben met liquiditeitsproblemen. Dit voorkomt dat individuele bankproblemen overslaan naar het bredere financiële systeem en de financiële stabiliteit ondermijnen., De Federal Re⁷s⁶erve in de VS bijvoorbeeld biedt via haar discontoloket primaire, secundaire en seizoensgebonden kredietfaciliteiten aan.
Signaalf⁵unctie: Wijzigingen in het discontotarief geven een signaal af aan de markt over de beleidsintenties van de centrale bank. Een verlaging kan bijvoorbeeld worden geïnterpreteerd als een poging om de economische activiteit te stimuleren, terwijl een verhoging de inflatie kan beteugelen.
Beïnvloeding van kortetermijnrentetarieven: Hoewel het discontotarief doorgaans een geringer effect heeft op de dagelijkse liquiditeit dan openmarkttransacties, beïnvloedt het wel de marginale kosten van fondsen voor banken, wat de kortetermijnleningen en interbancaire rentevoeten kan beïnvloeden.

De Internationale Monetaire Fonds (IMF) merkt op dat centrale banken verschillende instrumenten gebruiken, waaronder rentebeleid, om hun monetaire doelen te bereiken.

Limitations an⁴d Criticisms

Ondanks zijn belang kent het discontotarief bepaalde beperkingen en kritiekpunten:

Stigma-effect: Een van de belangrijkste kritiekpunten is het "stigma" dat kan kleven aan het gebruik van het discontoloket. Banken kunnen terughoudend zijn om geld te lenen van de centrale bank, zelfs als ze liquiditeit nodig hebben, uit vrees dat dit door de markt als een teken van financiële zwakte wordt geïnterpreteerd. Dit kan de effectiviteit van het instrument als financiële stabiliteit-tool verminderen.,
Beperkte contr³o²le over kredietverlening: Hoewel een verlaging van het discontotarief de kosten van kredietverlening voor banken kan verlagen, garandeert dit niet dat banken deze extra liquiditeit daadwerkelijk doorgeven aan de reële economie in de vorm van leningen aan bedrijven en consumenten. Banken kunnen de fondsen ook oppotten of investeren in minder risicovolle activa.
Relatieve onbelangrijkheid in normale tijden: In normale economische omstandigheden heeft het discontotarief een minder prominente rol in het monetair beleid dan openmarkttransacties. De meeste banken geven er de voorkeur aan om kortlopende financiering te verkrijgen op de interbancaire markt in plaats van via de centrale bank, mede door het eerder genoemde stigma en de doorgaans hogere rente die centrale banken hanteren ten opzichte van de marktrente.

Discontotarief vs. Beleidsrente

Het discontotarief en de beleidsrente (zoals de federal funds rate in de VS of de herfinancieringsrente van de ECB) zijn beide belangrijke rentetarieven die worden vastgesteld door een centrale bank, maar ze dienen verschillende primaire doelen en hebben een verschillende operationele impact.

Het discontotarief is de rente waartegen commerciële banken rechtstreeks kunnen lenen van de centrale bank, vaak als een laatste redmiddel of als een back-up bron van liquiditeit. Het wordt gezien als een faciliteit van de centrale bank om financiële stabiliteit te waarborgen.

De beleidsrente, da¹arentegen, is de doelrente die de centrale bank nastreeft voor kortetermijnleningen tussen banken op de interbancaire markt. Deze rente wordt doorgaans beheerst door middel van openmarkttransacties, waarbij de centrale bank effecten koopt of verkoopt om de hoeveelheid reserves in het banksysteem te beïnvloeden. De beleidsrente is de primaire focus van het monetair beleid voor het sturen van de totale economie, met name gericht op inflatie en economische groei. Vaak is het discontotarief hoger dan de beleidsrente om banken aan te moedigen eerst op de interbancaire markt te lenen.

FAQs

Waarom is het discontotarief belangrijk voor de economie?

Het discontotarief is belangrijk omdat het een van de instrumenten is waarmee een centrale bank de liquiditeit in het banksysteem en de algemene rentevoeten beïnvloedt. Wijzigingen in dit tarief kunnen de kosten van kredietverlening beïnvloeden voor banken, wat op zijn beurt invloed heeft op leningen aan bedrijven en consumenten, en daarmee op de economische groei en inflatie.

Wie stelt het discontotarief vast?

Het discontotarief wordt vastgesteld door de centrale bank van een land of monetaire unie. In de Verenigde Staten wordt het bijvoorbeeld vastgesteld door de Board of Governors van het Federal Reserve System.

Wat is het verschil tussen het discontotarief en de commerciële rentetarieven?

Het discontotarief is de specifieke rente waartegen commerciële banken direct van de centrale bank kunnen lenen. Commerciële rentetarieven, zoals hypotheekrentes, persoonlijke leningen of rentes op bedrijfsleningen, zijn de tarieven die commerciële banken in rekening brengen aan hun klanten. Deze commerciële tarieven worden beïnvloed door het discontotarief, maar ook door de marktomstandigheden, de concurrentie en de kredietwaardigheid van de lener.

Wordt het discontotarief vaak gewijzigd?

De frequentie van wijzigingen in het discontotarief varieert. Centrale banken passen het aan wanneer ze een verandering in de richting van het monetair beleid wenselijk achten, vaak in reactie op macro-economische indicatoren zoals inflatie, werkloosheid en economische groei. Wijzigingen zijn minder frequent dan de dagelijkse schommelingen in interbancaire markttarieven.