Liquiditeitsratio

Wat is de Liquiditeitsratio?

De liquiditeitsratio is een financiële maatstaf die het vermogen van een bedrijf beoordeelt om aan zijn kortlopende financiële verplichtingen te voldoen. Het valt onder de bredere categorie van financiële ratio's, die worden gebruikt om de financiële prestaties en financiele gezondheid van een organisatie te analyseren. In wezen meet de liquiditeitsratio hoe snel en efficiënt een onderneming haar vlottende activa kan omzetten in contanten om schulden die binnen een jaar vervallen te dekken. Een gezonde liquiditeitsratio is cruciaal voor de operationele continuïteit en het vermogen van een bedrijf om onverwachte uitgaven op te vangen zonder in faillissement te geraken.

Geschiedenis en Oorsprong

De analyse van financiële overzichten, inclusief de voorlopers van de moderne liquiditeitsratio, vindt zijn wortels in de vroege 20e eeuw, toen banken en kredietverstrekkers begonnen met het formaliseren van hun beoordeling van de kredietwaardigheid van leningen. De noodzaak om het vermogen van een bedrijf om kortetermijnschulden af te lossen te kwantificeren, leidde tot de ontwikkeling van specifieke ratio's. Het gebruik van ratio's in financiële analyse begon echt met de opkomst van de current ratio, een van de meest fundamentele liquiditeitsratio's, rond de laatste jaren van de jaren 1890. Na de ⁷Eerste Wereldoorlog, en met name in de jaren 1920, werden meer geavanceerde ratio-analyses gangbaar, waardoor analisten bedrijven van verschillende groottes konden vergelijken en verder konden kijken dan alleen elementaire boekhouding naar strategische inzichten.

Be⁶langrijkste leerpunten

• Een liquiditeitsratio meet het vermogen van een bedrijf om aan zijn kortetermijnverplichtingen te voldoen.
• Er zijn verschillende soorten liquiditeitsratio's, waaronder de current ratio, quick ratio en cash ratio.
• Een hogere liquiditeitsratio duidt over het algemeen op een betere financiële stabiliteit op korte termijn.
• De ratio's zijn het meest nuttig wanneer ze worden vergeleken met sectorgemiddelden of historische prestaties van hetzelfde bedrijf.
• Onvoldoende liquiditeit kan leiden tot operationele problemen, zelfs voor winstgevende bedrijven.

Formule en Berekening

De meest voorkomende liquiditeitsratio's zijn de current ratio, quick ratio (of 'acid-test ratio') en cash ratio. Elke ratio omvat verschillende componenten van de activa en passiva van een bedrijf.

1. Current Ratio (Werkkapitaalratio)
De current ratio meet het vermogen van een bedrijf om zijn kortlopende verplichtingen te dekken met zijn kortlopende activa.

• Kortlopende Activa: Activa die naar verwachting binnen één jaar in contanten kunnen worden omgezet (bijv. contanten, debiteuren, inventaris).
• Kortlopende Verplichtingen: Verplichtingen die binnen één jaar moeten worden voldaan (bijv. crediteuren, kortlopende schuld).

2. Quick Ratio (Acid-Test Ratio)
De quick ratio is conservatiever en sluit inventaris uit van de kortlopende activa, omdat inventaris niet altijd gemakkelijk en snel liquide te maken is.

3. Cash Ratio
De cash ratio is de meest conservatieve liquiditeitsratio en kijkt alleen naar de meest liquide activa (contanten en kasequivalenten).

De waarden voor deze ratio's worden doorgaans gehaald uit de balans van een bedrijf.

Interpretatie van de Liquiditeitsratio

De interpretatie van een liquiditeitsratio is essentieel om de implicaties ervan voor de financiële positie van een bedrijf te begrijpen. Over het algemeen duidt een ratio van 1,0 of hoger op voldoende liquiditeit, wat betekent dat een bedrijf genoeg kortlopende activa heeft om zijn kortlopende verplichtingen te dekken. Een hogere r⁵atio dan 1,0 is vaak een gezonder teken, wat aangeeft dat het bedrijf in staat is om aan zijn kortetermijnverplichtingen te voldoen.

Een te lage liquiditeitsratio, bijvoorbeeld onder de 1,0 voor de current ratio, kan duiden op een potentieel werkkapitaal-probleem en het risico dat een bedrijf moeite heeft met het betalen van zijn rekeningen. Dit kan leiden tot gemiste betalingen aan leveranciers of moeite met het nakomen van salarisverplichtingen.

Een extreem hoge liquiditeitsratio kan echter ook een waarschuwing zijn. Het kan betekenen dat een bedrijf te veel contanten aanhoudt die efficiënter zouden kunnen worden geïnvesteerd voor groei of winstgevendheid, zoals in nieuwe projecten, schuldaflossing op lange termijn, of de uitkering van dividenden. Het vinden van de juiste balans is cruciaal en hangt vaak af van de specifieke sector waarin een bedrijf opereert.

Hypothetisch voorbeeld

Stel dat Bedrijf X de volgende gegevens van zijn balans heeft:

• Contanten: €50.000
• Debiteuren: €100.000
• Inventaris: €70.000
• Overige kortlopende activa: €30.000
• Kortlopende leningen: €80.000
• Crediteuren: €90.000
• Overige kortlopende verplichtingen: €20.000

Laten we de liquiditeitsratio's berekenen:

1. Current Ratio:

• Totale Kortlopende Activa = €50.000 (contanten) + €100.000 (debiteuren) + €70.000 (inventaris) + €30.000 (overige) = €250.000
• Totale Kortlopende Verplichtingen = €80.000 (kortlopende leningen) + €90.000 (crediteuren) + €20.000 (overige) = €190.000

Een current ratio van ongeveer 1,32 suggereert dat Bedrijf X voor elke euro aan kortlopende verplichtingen €1,32 aan kortlopende activa bezit. Dit is over het algemeen een gezonde indicator.

2. Quick Ratio:

De quick ratio van 0,95 ligt onder de 1,0, wat aangeeft dat als inventaris niet snel liquide gemaakt kan worden, Bedrijf X mogelijk moeite heeft om zijn directe verplichtingen te voldoen uitsluitend met zijn meest liquide activa, zoals bedrijfscashflow.

Praktische toepassingen

Liquiditeitsratio's worden in verschillende financiële contexten toegepast:

• Kredietverstrekking: Banken en andere kredietverstrekkers gebruiken liquiditeitsratio's om de kredietwaardigheid van een lener te beoordelen. Een solide liquiditeitsratio vermindert het risico voor de kredietverstrekker.
• Beleggingsanalyse: Beleggers analyseren liquiditeitsratio's om de kortetermijnrisico's en het vermogen van een bedrijf om operationele schokken te weerstaan, te begrijpen. Ze helpen beleggers te bepalen of een bedrijf zijn rekeningen kan betalen en een stabiele bedrijfsvoering kan handhaven.
• Regulatie: In de banksector zijn liquiditeitsratio's van cruciaal belang. Na de financiële crisis van 2008 werden strengere liquiditeitsvereisten ingevoerd via de Basel III-akkoorden, met name de Liquidity Coverage Ratio (LCR), om ervoor te zorgen dat banken voldoende hoogwaardige liquide activa aanhouden om een stressscenario van 30 dagen te doorstaan. Dit heeft de robuustheid van financiële instellingen aanzienlijk⁴ verbeterd.
• Intern Beheer: Bedrijfsmanagement gebruikt liquiditeitsratio's om hun liquiditeitspositie te monitoren en te beheren, risicobeheer te optimaliseren en weloverwogen beslissingen te nemen over werkkapitaalbeheer en kasstroomprognoses. Dit omvat ook de ontwikkeling van noodfinancieringsplannen.
• Leveranciersbeoordeling: Leveranciers kunnen liquiditeits³ratio's gebruiken om de financiële stabiliteit van hun klanten te beoordelen voordat ze krediet verlenen. Een financieel stabiele klant betekent een lager risico op wanbetaling. De analyse helpt om de kortetermijn-financiële levensvatbaarheid van een onderneming te bepalen.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel liquiditeitsratio's waardevolle ²inzichten bieden, hebben ze ook beperkingen:

• Momentopname: Ratio's bieden een statische momentopname van de financiële positie van een bedrijf op een bepaald moment, en houden geen rekening met de dynamische aard van kasstromen over een periode. Een bedrijf kan op de balansdatum een gezonde ratio hebben, maar toch in de problemen komen door onregelmatige inkomsten of onverwachte uitgaven.
• Kwaliteit van activa: Liquiditeitsratio's maken geen onderscheid in de kwaliteit van kortlopende activa. Zo kan een grote hoeveelheid verouderde inventaris de current ratio kunstmatig verhogen, terwijl deze in werkelijkheid moeilijk te liquideren is.
• Sectorverschillen: Een "goede" liquiditeitsratio varieert sterk per sector. Wat acceptabel is voor een dienstverlenend bedrijf, kan ontoereikend zijn voor een productiebedrijf met hoge inventaris en werkkapitaalbehoeften. Vergelijkingen tussen bedrijven moeten daarom binnen dezelfde sector plaatsvinden.
• Vertekende informatie: Bedrijven kunnen aan het einde van een kwartaal tijdelijk hun liquide middelen verhogen (window dressing) om hun liquiditeitsratio's gunstiger te presenteren, wat geen reëel beeld geeft van de normale operationele liquiditeit.
• Geen toekomstvoorspelling: De liquiditeitsratio's kijken naar historische gegevens en voorspellen niet direct toekomstige kasstromen of liquiditeitsproblemen. De International Monetary Fund (IMF) heeft bijvoorbeeld benadrukt dat, ondanks de verbeteringen na de wereldwijde financiële crisis, er nog steeds werk nodig is aan het risicobeheer van banken en het aanpakken van tekortkomingen in liquiditeitsbeheer die door crises aan het licht zijn gekomen.

Liquiditeitsratio vs. Solvabiliteitsratio

De liquiditeitsratio en de solvabiliteitsratio zijn beide cruciale indicatoren van de financiële gezondheid van een bedrijf, maar ze meten verschillende aspecten. De liquiditeitsratio richt zich op het kortetermijnvermogen van een bedrijf om zijn schulden te dekken, specifiek de verplichtingen die binnen een jaar moeten worden voldaan. Het gaat erom of een bedrijf voldoende direct beschikbare middelen heeft om zijn dagelijkse operationele behoeften te financieren.

De solvabiliteitsratio daarentegen beoordeelt het langetermijnvermogen van een bedrijf om al zijn schulden af te lossen, zowel kort- als langlopende, en om te blijven functioneren in de toekomst. Het geeft een beeld van de algehele financiële stabiliteit en de mate waarin een bedrijf afhankelijk is van schuld om zijn activa te financieren. Een bedrijf kan liquide zijn op korte termijn (voldoende contanten voor dagelijkse behoeften), maar toch insolvent zijn op lange termijn als de totale schuld te hoog is in vergelijking met het eigen vermogen.

Veelgestelde vragen

Wat is een goede liquiditeitsratio?

Een 'goede' liquiditeitsratio hangt sterk af van de sector en de specifieke bedrijfsactiviteiten. Voor de current ratio wordt vaak een waarde van 1,5 tot 2,0 of hoger als gezond beschouwd, wat betekent dat een bedrijf 1,5 tot 2 keer zoveel kortlopende activa heeft als kortlopende verplichtingen. Voor de quick ratio ligt een waarde van 1,0 of hoger vaak aan de basis. ¹Het is cruciaal om de ratio's te vergelijken met branchegemiddelden en de historische prestaties van het bedrijf.

Waarom is de liquiditeitsratio belangrijk?

De liquiditeitsratio is belangrijk omdat het inzicht geeft in het vermogen van een bedrijf om zijn kortetermijnschulden te betalen. Dit is essentieel voor de operationele continuïteit. Een gezond bedrijf dat niet aan zijn kortetermijnverplichtingen kan voldoen, kan desondanks in de problemen komen of zelfs failliet gaan. Het helpt beleggers, kredietverstrekkers en management om de financiele gezondheid op korte termijn te beoordelen.

Wat is het verschil tussen liquiditeit en cashflow?

Liquiditeit verwijst naar het gemak waarmee een actief in contanten kan worden omgezet zonder verlies van waarde. De liquiditeitsratio meet het vermogen van een bedrijf om zijn kortetermijnverplichtingen te voldoen met zijn liquide activa. Bedrijfscashflow daarentegen, verwijst naar de in- en uitstroom van contanten die een bedrijf genereert uit zijn bedrijfsactiviteiten gedurende een bepaalde periode. Een positieve cashflow draagt bij aan de liquiditeit, maar liquiditeit is een momentopname van de activa en verplichtingen, terwijl cashflow een dynamisch overzicht is van geldstromen.

Wat zijn de belangrijkste soorten liquiditeitsratio's?

De drie belangrijkste soorten liquiditeitsratio's zijn de current ratio, de quick ratio (of acid-test ratio) en de cash ratio. Elk van deze ratio's biedt een steeds conservatievere blik op de liquiditeit, door respectievelijk alle kortlopende activa, kortlopende activa exclusief inventaris, en alleen contanten en kasequivalenten te gebruiken in verhouding tot kortlopende verplichtingen.