Ontwikkelingslanden

Wat zijn Ontwikkelingslanden?

Ontwikkelingslanden zijn soevereine staten met een minder ontwikkelde industriële basis en een relatief lagere sociaal-economische status vergeleken met meer geïndustrialiseerde landen. Deze term valt onder de bredere categorie van Internationale Economie, die zich bezighoudt met de structuren en dynamieken van de wereldeconomie, inclusief de onderlinge afhankelijkheden tussen landen. Kenmerken van ontwikkelingslanden omvatten vaak lagere inkomens per hoofd van de bevolking, hogere niveaus van armoede, beperkte infrastructuur, en een grotere afhankelijkheid van landbouw of grondstoffen.

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van "ontwikkelingslanden" ontstond na de Tweede Wereldoorlog, toen de focus lag op het bieden van hulp aan landen die economische vooruitgang moesten boeken. Aanvankelijk werden landen vaak ingedeeld op basis van hun inkomen per hoofd van de bevolking, waarbij de Wereldbank een van de meest invloedrijke classificatiesystemen ontwikkelde. Sinds de late jaren tachtig classificeert de Wereldbank economieën in vier inkomensgroepen – lage, lagere midden-, hogere midden- en hoge-inkomenslanden – voornamelijk gebaseerd op het Bruto Nationaal Inkomen (BNI) per hoofd van de bevolking. Deze classificaties worden jaarlijks bijgewerkt op 1 juli. Aanvu⁷llend heeft het United Nations Development Programme (UNDP) in 1990 de Human Development Index (HDI) geïntroduceerd, die een bredere kijk op ontwikkeling biedt door ook rekening te houden met levensverwachting en opleidingsniveau.

Be⁶langrijkste Punten

• Diverse Classificaties: Er is geen universeel aanvaarde definitie van ontwikkelingslanden; verschillende internationale organisaties zoals de Wereldbank, het IMF en de UNDP hanteren hun eigen criteria voor classificatie.
• Gemeenschappelijke Kenmerken: Kenmerken omvatten doorgaans lagere gemiddelde inkomens, beperkte industriële ontwikkeling, uitdagingen op het gebied van gezondheid en onderwijs, en kwetsbaarheid voor economische schokken.
• Economische Groei Potentieel: Veel ontwikkelingslanden vertonen een significant potentieel voor economische groei en kunnen aantrekkelijke bestemmingen zijn voor buitenlandse investeringen.
• Duurzame Ontwikkelingsdoelen: Ontwikkelingslanden staan centraal in de inspanningen om de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) van de Verenigde Naties te bereiken, gericht op het aanpakken van armoede, ongelijkheid en klimaatverandering.

Interpretatie van Ontwikkelingslanden

De classificatie van een land als "ontwikkelingsland" impliceert doorgaans een reeks sociaal-economische en structurele uitdagingen die het land probeert te overwinnen om een hoger niveau van welvaart en levenskwaliteit te bereiken. Dit omvat vaak inspanningen om de schuldencrisis aan te pakken, handelsrelaties te verbeteren en een gunstig klimaat voor buitenlandse investeringen te creëren. Internationale organisaties zoals het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank spelen een cruciale rol in het monitoren en ondersteunen van de ontwikkeling van deze landen. Het IMF classificeert landen in brede categorieën zoals 'Geavanceerde Economieën' en 'Opkomende en Ontwikkelingslanden', gebaseerd op criteria zoals inkomensniveau, exportdiversificatie en integratie in het wereldwijde financiële systeem.

Hypothe⁵tisch Voorbeeld

Stel dat een internationale beleggingsmaatschappij overweegt te investeren in een fictief land genaamd "Eldoria". Eldoria heeft een laag Bruto Nationaal Product per hoofd van de bevolking, een groot deel van de bevolking werkt in de landbouw en de infrastructuur, zoals wegen en energievoorziening, is beperkt. Echter, het land heeft ook een jonge bevolking, overvloedige natuurlijke hulpbronnen en een recent geïmplementeerde stabiele overheid die hervormingen doorvoert om de kapitaalmarkten te liberaliseren en investeringen aan te trekken. De beleggingsmaatschappij zou Eldoria classificeren als een ontwikkelingsland met potentieel voor aanzienlijke economische groei op de lange termijn, mits bepaalde risico's zoals politieke instabiliteit en valutarisico kunnen worden beheerd.

Praktische Toepassingen

De classificatie van landen als ontwikkelingslanden heeft belangrijke implicaties voor diverse sectoren, waaronder:

• Internationale Handel en Beleid: Handeltariefonderhandelingen en ontwikkelingshulp worden vaak afgestemd op de status van ontwikkelingslanden. Veel landen in ontwikkeling kampen met een handelstekort als gevolg van hun economische structuur.
• Investeringsbeslissingen: Beleggers die streven naar portfolio diversificatie kunnen ontwikkelingslanden beschouwen als bestemmingen voor hogere rendementen, maar zijn zich ook bewust van de hogere risico's zoals inflatie en politieke instabiliteit.
• Ontwikkelingshulp en Leningen: Internationale instellingen zoals de Wereldbank en het IMF verstrekken leningen en subsidies aan ontwikkelingslanden om infrastructuur te verbeteren, onderwijs te bevorderen en armoede te bestrijden.
• Duurzame Ontwikkeling: De Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN zijn specifiek gericht op het verbeteren van de omstandigheden in ontwikkelingslanden. Het mobiliseren van private investeringen is hierbij essentieel, aangezien publieke middelen alleen niet volstaan om de benodigde $4 biljoen jaarlijks te dekken voor het bereiken van de SDG's. De wereldwij⁴de directe buitenlandse investeringen zijn echter recentelijk gedaald, wat acute uitdagingen creëert voor ontwikkelingslanden.

Beperking³en en Kritiek

De term "ontwikkelingslanden" wordt steeds meer bekritiseerd vanwege de generaliserende aard en het impliciete evolutionaire pad dat het suggereert. Niet alle ontwikkelingslanden bevinden zich in dezelfde fase van ontwikkeling, noch volgen ze hetzelfde traject. Sommige landen kunnen stagneren of zelfs terugvallen in hun ontwikkeling, terwijl andere snelle vooruitgang boeken. Bovendien kan de focus op BNI per hoofd van de bevolking als primair criterium voor de classificatie van ontwikkelingslanden de interne ongelijkheid in inkomensverdeling maskeren. Een land kan een relatief hoog gemiddeld inkomen hebben, maar toch kampen met aanzienlijke armoede en ongelijkheid binnen zijn grenzen. De discussie over de "juiste" rentetarieven voor leningen aan deze landen is ook een voortdurend punt van debat.

Ontwikkelingslanden vs. Opkomende Markten

Hoewel de termen "ontwikkelingslanden" en "Opkomende Markten" vaak door elkaar worden gebruikt, is er een belangrijk onderscheid. "Ontwikkelingslanden" is een bredere term die zich richt op de algehele sociaal-economische status en ontwikkelingsuitdagingen van een land. Het is een classificatie die doorgaans wordt gebruikt door internationale ontwikkelingsorganisaties. "Opkomende markten" daarentegen, is een term die meer gericht is op de financiële markten van een land. Deze landen worden gekenmerkt door een snelgroeiende economie, een toenemende integratie in de mondiale kapitaalmarkten en een grotere liquiditeit dan traditionele ontwikkelingslanden. Hoewel alle opkomende markten technisch gezien ontwikkelingslanden zijn, is niet elk ontwikkelingsland een opkomende markt. De term "opkomende markt" impliceert een zekere mate van economische en financiële volwassenheid die beleggers aantrekkelijk vinden.

Veelgestelde Vragen

Welke criteria worden gebruikt om een land als ontwikkelingsland te classificeren?

Internationale organisaties zoals de Wereldbank en het IMF gebruiken verschillende criteria, waaronder het Bruto Nationaal Inkomen (BNI) per hoofd van de bevolking, de mate van industrialisatie, de diversificatie van de economie en de integratie in het wereldwijde financiële systeem. Het United Nations Development Programme (UNDP) gebruikt ook de Human Development Index (HDI), die gezondheid en onderwijs meeweegt.

Zijn "ontwik¹, ²kelingslanden" en "derde wereld landen" hetzelfde?

De term "derde wereld landen" wordt tegenwoordig als verouderd en soms denigrerend beschouwd. Deze term ontstond tijdens de Koude Oorlog en verwees naar landen die niet waren aangesloten bij het westerse (eerste wereld) of communistische (tweede wereld) blok. De voorkeur gaat uit naar meer neutrale en beschrijvende termen zoals "ontwikkelingslanden" of "lage- en middeninkomenslanden".

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor ontwikkelingslanden?

Ontwikkelingslanden staan vaak voor uitdagingen zoals armoede, ongelijkheid, beperkte toegang tot gezondheidszorg en onderwijs, gebrek aan infrastructuur, politieke instabiliteit, corruptie, en een kwetsbaarheid voor externe economische schokken en schuldencrisis.

Hoe kunnen beleggers omgaan met de risico's in ontwikkelingslanden?

Beleggers die overwegen te investeren in ontwikkelingslanden kunnen risico's zoals valutarisico, politieke risico's en liquiditeitsrisico's beheren door middel van grondig onderzoek, portfolio diversificatie over verschillende landen en sectoren, en een langetermijnbeleggingshorizon.