Skip to main content
← Back to R Definitions

Rationele verwachtingen

Wat Is Rationele verwachtingen?

Rationele verwachtingen is een invloedrijke theorie binnen de economische theorie en macro-economie die stelt dat mensen, bij het maken van economische beslissingen, gebruikmaken van alle beschikbare informatie om de best mogelijke voorspellingen te doen over toekomstige economische variabelen. Dit betekent dat verwachtingen van economische actoren, zoals consumenten en bedrijven, systematisch niet afwijken van de uitkomsten die worden voorspeld door het relevante economische model. In essentie veronderstelt de theorie een hoge mate van rationaliteit bij individuen, die leren van hun fouten en hun verwachtingen dienovereenkomstig aanpassen. Het concept van rationele verwachtingen impliceert dat economische agenten niet alleen kijken naar historische gegevens, maar ook naar de impliciete effecten van overheidsbeleid en andere factoren die de toekomst kunnen beïnvloeden.

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van rationele verwachtingen werd voor het eerst formeel geïntroduceerd door de Amerikaanse econoom John F. Muth in zijn baanbrekende artikel "Rational Expectations and the Theory of Price Movements" uit 1961. M13uth betoogde dat de verwachtingen van economische agenten "in wezen hetzelfde zijn als de voorspellingen van de relevante economische theorie". Z12ijn idee bleef een decennium lang relatief onopgemerkt totdat Robert Lucas Jr. het in de vroege jaren 70 toepaste op macro-economische modellen. L11ucas' werk, met name zijn artikel "Expectations and the Neutrality of Money" uit 1972, transformeerde de macro-economie door de implicaties van rationele verwachtingen voor monetair beleid te verkennen en daarmee de "rationele verwachtingen revolutie" te lanceren. H9, 10et leidde tot een diepgaande verschuiving in hoe economen dachten over de effectiviteit van overheidsinterventie.

8## Key Takeaways

  • Rationele verwachtingen gaan ervan uit dat economische actoren hun verwachtingen vormen op basis van alle relevante informatie, inclusief kennis van de economische structuur en beleidsmaatregelen.
  • Deze theorie suggereert dat economische agenten geen systematische fouten maken in hun voorspellingen en dat gemiddelde verwachtingen overeenkomen met de werkelijke uitkomsten.
  • Een belangrijke implicatie is dat voorspelbaar overheidsbeleid minder effectief kan zijn, omdat agenten er rekening mee houden en hun gedrag dienovereenkomstig aanpassen.
  • Rationele verwachtingen vormen een fundament voor veel moderne economische modellen, waaronder die van de nieuwe klassieke economie.

Interpreteren van Rationele verwachtingen

Het interpreteren van rationele verwachtingen houdt in dat men ervan uitgaat dat individuen de economische omgeving begrijpen en daarop reageren op een manier die consistent is met de theorie. Dit betekent dat als er een verandering in het fiscaal beleid of monetair beleid wordt aangekondigd, agenten onmiddellijk de toekomstige gevolgen daarvan in hun huidige beslissingen opnemen. Ze anticiperen bijvoorbeeld op veranderingen in het prijsniveau of de rente en passen hun consumptie- en investeringsgedrag hierop aan. In een wereld met rationele verwachtingen zijn markten in een constant proces van aanpassing, waarbij nieuwe informatie vrijwel onmiddellijk in prijzen en beslissingen wordt verwerkt, strevend naar een evenwicht.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel dat de centrale bank aankondigt dat zij de geldhoeveelheid zal vergroten om de economie te stimuleren. In een model met rationele verwachtingen zullen bedrijven en consumenten deze aankondiging onmiddellijk verwerken. Ze begrijpen dat een grotere geldhoeveelheid in de toekomst waarschijnlijk tot hogere inflatie zal leiden. Daarom zullen werknemers hogere lonen eisen en bedrijven zullen hun prijzen verhogen, nog voordat de extra geldhoeveelheid volledig in de economie is doorgedrongen. Het directe gevolg kan zijn dat de inflatie stijgt zonder een significante of blijvende toename van de productie of daling van de werkloosheid, omdat agenten anticiperen op de beleidsverandering en hun gedrag proactief aanpassen.

Praktische Toepassingen

Rationele verwachtingen hebben diepgaande gevolgen gehad voor verschillende gebieden van de economie en financiën:

  • Monetair beleid: Centrale banken houden rekening met rationele verwachtingen bij het formuleren van hun beleid, omdat de geloofwaardigheid van hun voorspellingen van invloed is op de effectiviteit van hun acties. Als agenten geloven dat een centrale bank inflatie zal bestrijden, zullen hun verwachtingen helpen om de inflatie laag te houden. Het Federal Reserve System heeft de invloed van rationele verwachtingen op macro-economische modellen en beleidsvorming uitgebreid besproken.
  • 7 Macro-economische modellering: Vrijwel alle moderne economische modellen omvatten tegenwoordig een vorm van rationele verwachtingen om het gedrag van agenten realistischer weer te geven. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van nieuwe klassieke en nieuwe Keynesiaanse modellen.
  • 6 Financiële markten: De efficiënte markthypothese, die stelt dat activaprijzen alle beschikbare informatie weerspiegelen, is nauw verwant aan het principe van rationele verwachtingen. Dit 5beïnvloedt theorieën over marktefficiëntie en beleggersgedrag.
  • Analyse van de conjunctuurcyclus: Rationele verwachtingen helpen verklaren waarom economische schokken en beleidsinterventies onverwachte of beperkte effecten kunnen hebben als agenten ze correct anticiperen.

Beperkingen en Kritiek

Ondanks de wijdverbreide acceptatie is de theorie van rationele verwachtingen niet zonder kritiek:

  • Informatie en leercapaciteit: Critici betwisten of individuen over de nodige volledige informatie en de cognitieve capaciteit beschikken om complexe economische modellen te begrijpen en perfect rationele voorspellingen te doen. Realistisch gezien hebben mensen beperkte rekenkracht en toegang tot informatie.
  • G4edragseconomie: De gedragseconomie toont aan dat mensen vaak bevooroordeelde beslissingen nemen en lijden aan cognitieve biases, wat haaks staat op de veronderstelde perfecte rationaliteit van rationele verwachtingen.
  • De Lucas-kritiek: Hoewel de Lucas-kritiek voortkomt uit de theorie van rationele verwachtingen, benadrukt het een beperking van traditionele econometrische modellen. Robert Lucas Jr. betoogde dat de parameters van deze modellen onstabiel zijn als beleidsregels veranderen, omdat de manier waarop agenten hun verwachtingen vormen, afhankelijk is van het beleid zelf. Dit bet2, 3ekent dat historische relaties mogelijk niet langer geldig zijn wanneer het beleid wijzigt, waardoor het modelleren en voorspellen van beleidseffecten wordt bemoeilijkt.

Rat1ionele verwachtingen vs. Adaptieve verwachtingen

Rationele verwachtingen en adaptieve verwachtingen zijn twee verschillende benaderingen van hoe economische agenten hun voorspellingen vormen.

Rationele verwachtingen gaan ervan uit dat individuen alle beschikbare informatie, inclusief economische theorieën en overheidsbeleid, gebruiken om de meest accurate, onbevooroordeelde verwachtingen te vormen. Ze maken geen systematische fouten. Dit impliceert dat agenten anticiperen op toekomstige beleidsmaatregelen en hun gedrag daar onmiddellijk op aanpassen, wat de effectiviteit van voorspelbaar beleid kan verminderen.

Adaptieve verwachtingen daarentegen, stellen dat individuen hun verwachtingen uitsluitend baseren op waarnemingen uit het verleden. Als de inflatie bijvoorbeeld hoger was dan verwacht in de vorige periode, zullen individuen hun verwachting voor de huidige periode naar boven bijstellen. Dit model impliceert dat agenten systematische fouten kunnen blijven maken totdat ze door middel van herhaaldelijke aanpassingen de werkelijkheid "leren". In tegenstelling tot rationele verwachtingen reageren agenten bij adaptieve verwachtingen met een vertraging op nieuwe informatie of beleidsveranderingen.

FAQs

Waarom zijn rationele verwachtingen belangrijk in de economie?

Rationele verwachtingen zijn cruciaal omdat ze de aanname in economische modellen realistischer maken over hoe mensen beslissingen nemen. Door aan te nemen dat mensen slim zijn en leren van hun omgeving, verandert de manier waarop we denken over hoe overheidsbeleid, zoals monetair beleid, de economie beïnvloedt. Het benadrukt het belang van geloofwaardigheid van beleid.

Zijn rationele verwachtingen altijd correct?

Nee, rationele verwachtingen betekenen niet dat individuele voorspellingen altijd correct zijn. Ze impliceren dat fouten in voorspellingen willekeurig zijn en geen systematisch patroon vertonen. Dit betekent dat gemiddeld gezien de verwachtingen correct zijn, gegeven de beschikbare informatie. Onverwachte schokken kunnen nog steeds leiden tot afwijkingen.

Hoe beïnvloeden rationele verwachtingen overheidsbeleid?

Rationele verwachtingen suggereren dat voorspelbaar fiscaal beleid of monetair beleid minder effectief kan zijn in het sturen van de economie, omdat mensen anticiperen op de gevolgen en hun gedrag dienovereenkomstig aanpassen. Beleid dat verrast, kan tijdelijk effect hebben, maar zodra het patroon bekend is, wordt het opgenomen in de verwachtingen. Dit staat bekend als de Lucas-kritiek.

Welke invloed heeft gedragseconomie op de theorie van rationele verwachtingen?

De gedragseconomie daagt de aannames van perfecte rationaliteit van rationele verwachtingen uit. Het toont aan dat menselijke besluitvorming vaak wordt beïnvloed door psychologische biases en heuristieken, wat leidt tot systematische fouten die niet overeenkomen met het rationele verwachtingsmodel. Dit heeft geleid tot nieuwe onderzoeksgebieden die proberen de kloof tussen de twee theorieën te overbruggen.

Wat is het verschil tussen rationele verwachtingen en perfecte voorkennis?

Rationele verwachtingen zijn niet hetzelfde als perfecte voorkennis. Perfecte voorkennis betekent dat men de toekomst met absolute zekerheid kent, zonder enige fout. Rationele verwachtingen daarentegen, houden rekening met onzekerheid en informatietekorten. Agenten maken de best mogelijke voorspellingen op basis van beschikbare informatie, maar kunnen nog steeds fouten maken als gevolg van onvoorspelbare gebeurtenissen of onvolledige informatie.

AI Financial Advisor

Get personalized investment advice

  • AI-powered portfolio analysis
  • Smart rebalancing recommendations
  • Risk assessment & management
  • Tax-efficient strategies

Used by 30,000+ investors