Reservevereisten

Wat zijn Reservevereisten?

Reservevereisten zijn de minimale hoeveelheid activa die centrale banken van commerciële banken eisen dat zij aanhouden, meestal in de vorm van contant geld in de kluis of als deposito's bij de centrale bank zelf. Deze vereisten maken deel uit van het monetair beleid van een land en beïnvloeden de hoeveelheid liquiditeit die beschikbaar is in het financiële systeem. Het doel van reservevereisten is primair het beheer van de geldhoeveelheid en het bevorderen van financiële stabiliteit door ervoor te zorgen dat banken voldoende middelen hebben om aan de opvragingen van deposito's te voldoen.

Geschiedenis en Oorsprong

De praktijk van het aanhouden van reserves door banken begon al in de 19e eeuw, lang voordat moderne centrale banken ontstonden. Aanvankelijk dienden deze reserves voornamelijk als een voorzorgsmaatregel om te voldoen aan de opvragingen van depositohouders en het vertrouwen in bankbiljetten te handhaven. In de Verenigde Staten werden de eerste nationale reservevereisten ingevoerd met de National Bank Act van 1863, waarbij banken verplicht werden om een bepaald percentage van zowel hun bankbiljetten als hun deposito's als reserve aan te houden.

Me¹⁴t de oprichting van het Federal Reserve System in 1913 in de Verenigde Staten, kregen reservevereisten een prominentere rol als instrument van monetair beleid. Het werden officiële regelgevingen die de hoeveelheid geld beïnvloedden die banken konden uitlenen. Echter, in reactie op de COVID-19 pandemie, verminderde de Federal Reserve de reservevereisten op 15 maart 2020 tot nul procent, effectief vanaf 26 maart 2020. Deze actie elimineerde de reservevereisten voor alle depositohoudende instellingen, wat een significante verschuiving markeerde in de benadering van monetair beleid in de VS.

B¹², ¹³elangrijkste Punten

• Reservevereisten zijn de minimumhoeveelheid activa die banken moeten aanhouden, zoals vastgesteld door de centrale banken.
• Ze beïnvloeden de liquiditeit en de geldhoeveelheid in een economie.
• Deze vereisten zijn een instrument van monetair beleid dat wordt gebruikt om economische groei en inflatie te beïnvloeden.
• Veel centrale banken, waaronder de Amerikaanse Federal Reserve, hebben hun reservevereisten recentelijk verlaagd of geëlimineerd.
• In de Eurozone hanteren centrale banken nog steeds minimumreservevereisten, hoewel de ratio laag is.

Form¹¹ule en Berekening

De formule voor het berekenen van de reservevereisten is relatief eenvoudig en wordt doorgaans vastgesteld als een percentage van de depositobasis van een bank.

Waar:

• Vereiste Reserves is het bedrag dat een bank minimaal moet aanhouden.
• Reservepercentage is het door de centrale bank vastgestelde percentage.
• Depositobasis is het totale bedrag aan in aanmerking komende deposito's en andere passiva van de bank, zoals gedefinieerd door de regelgevende instantie.

In de Eurozone bepalen centrale banken het bedrag van de vereiste reserves door de reservebasis van een bank te vermenigvuldigen met een minimumreservepercentage, dat sinds 18 januari 2012 op 1% staat.

Inte¹⁰rpretatie van de Reservevereisten

Reservevereisten hebben een directe impact op de hoeveelheid geld die banken kunnen gebruiken voor kredietverlening. Wanneer een centrale bank de reservevereisten verhoogt, moeten banken meer geld als reserve aanhouden, waardoor er minder beschikbaar is voor leningen. Dit kan de geldhoeveelheid verkleinen en de rentetarieven verhogen, wat helpt bij het bestrijden van inflatie of het afremmen van oververhitting in de economie.

Omgekeerd, wanneer de reservevereisten worden verlaagd, hebben banken meer geld beschikbaar voor kredietverlening. Dit kan de geldhoeveelheid vergroten, de rentetarieven verlagen en de economische groei stimuleren, vaak toegepast tijdens een recessie of om de economie te stimuleren. De interpretatie van een verandering in reservevereisten hangt dus af van de economische context en de doelen van het monetair beleid.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel dat Bank A een totale depositobasis heeft van €100 miljoen. Als de centrale bank een reservepercentage van 10% instelt, dan moet Bank A €10 miljoen ($10\% \times €100 \text{ miljoen}$) aan reserves aanhouden. De resterende €90 miljoen kan worden gebruikt voor kredietverlening aan klanten, investeringen of andere bankactiviteiten.

Als de centrale bank de reservevereisten verlaagt naar 5%, dan hoeft Bank A nog maar €5 miljoen ($5\% \times €100 \text{ miljoen}$) aan reserves aan te houden. Dit betekent dat er nu €95 miljoen beschikbaar is voor kredietverlening, wat de mogelijkheid vergroot om de economische groei te stimuleren.

Praktische Toepassingen

Hoewel de rol van reservevereisten in veel ontwikkelde economieën is afgenomen, blijven ze een potentieel instrument voor monetair beleid, met name in opkomende markten.

• Monetair beleid: Historisch gezien werden reservevereisten gebruikt om de geldhoeveelheid te beïnvloeden en de rentetarieven te sturen, hoewel openmarktoperaties en het aanpassen van de beleidsrente nu de voorkeur hebben.
• Liquiditeitsbeheer: Ze kunnen banken dwingen om een bepaalde hoeveelheid liquiditeit aan te houden, wat de stabiliteit van de bancaire sector kan verbeteren.
• Macroprudentieel beleid: In sommige landen worden reservevereisten ingezet als macroprudentieel instrument om de kredietcyclus te dempen en financiële stabiliteit te bevorderen, vooral in opkomende economieën. De Bank for International ⁹Settlements (BIS) heeft onderzoek gedaan naar de effectiviteit van reservevereisten als instrument voor financiële stabiliteit.
• Regulering van valuta⁸stromen: Bepaalde landen gebruiken gedifferentieerde reservevereisten voor buitenlandse valuta-passiva om de kapitaalinstroom te beïnvloeden en de dollarisering van hun economie tegen te gaan.

Beperkingen en Kritiek

⁷De effectiviteit en relevantie van reservevereisten als instrument voor monetair beleid zijn de afgelopen decennia onderwerp van discussie geweest.

Eén belangrijke kritiek is dat reservevereisten, indien onbeloond, fungeren als een belasting op de bancaire sector. Dit kan de winstgevendheid va⁶n banken verminderen en hen in een concurrentienadeel plaatsen ten opzichte van niet-bancaire financiële instellingen. Een andere beperking is dat ve⁵randeringen in reservevereisten als een bot instrument worden beschouwd, met potentieel verstorende effecten op de financiële markten. Kleine aanpassingen kunnen een ⁴aanzienlijke impact hebben op de liquiditeit van banken en hun kredietverlening.

Bovendien is de relatie tussen reservevereisten en de geldhoeveelheid minder direct geworden in moderne financiële systemen, waar banken door middel van de interbancaire markt of de centrale bank gemakkelijk aan extra reserves kunnen komen. De Federal Reserve heeft in 2020 de reservevereisten verlaagd naar nul, deels omdat deze niet langer een significante rol speelden in hun operationele kader voor monetair beleid, dat nu gericht is op een "ruime-reserves" regime. Sommige experts beweren dat rese², ³rvevereisten geen monetair-beleidsdoel dienen in het huidige kader en zelfs onnodige verstoringen in de geldmarkten kunnen veroorzaken.

Reservevereisten vs. Kapitaa¹lvereisten

Hoewel beide concepten betrekking hebben op de financiële soliditeit van banken, zijn er duidelijke verschillen tussen reservevereisten en kapitaalvereisten.

Kapitaalvereisten stellen eisen aan het eigen vermogen dat een bank moet aanhouden in verhouding tot haar risicogewogen activa, met als doel de bank te beschermen tegen onverwachte verliezen en faillissement. Ze zorgen ervoor dat banken een buffer hebben om klappen op te vangen zonder de financiële stabiliteit in gevaar te brengen. Reservevereisten daarentegen richten zich meer op de onmiddellijke beschikbaarheid van fondsen om aan dagelijkse verplichtingen te voldoen en dienen als een instrument om de bredere economie te beïnvloeden via de geldhoeveelheid.

Veelgestelde Vragen

Wat is het verschil tussen verplichte reserves en overtollige reserves?

Verplichte reserves zijn de minimale hoeveelheid geld die een bank volgens de centrale bank moet aanhouden. Overtollige reserves zijn alle reserves die een bank aanhoudt bovenop deze verplichte hoeveelheid. Banken kunnen overtollige reserves aanhouden voor extra liquiditeit of om aan onverwachte opvragingen te voldoen.

Waarom verlagen of elimineren sommige landen de reservevereisten?

Sommige landen, zoals de Verenigde Staten, hebben reservevereisten verlaagd of geëlimineerd omdat ze van mening zijn dat andere instrumenten van monetair beleid, zoals openmarktoperaties en het instellen van rentetarieven, effectiever zijn in het beheren van de geldhoeveelheid. Bovendien kunnen reservevereisten een "belasting" vormen voor banken, wat hun kredietverlening kan belemmeren.

Wat gebeurt er als een bank niet aan de reservevereisten voldoet?

Als een bank niet aan de gestelde reservevereisten voldoet, kan de centrale bank boetes opleggen of aanvullende maatregelen nemen. Dit kan variëren van financiële sancties tot het opleggen van hogere reservepercentages in de toekomst. Het niet voldoen aan deze vereisten duidt op potentiële liquiditeitsproblemen bij de bank.