Handel balans

Wat Is Handel Balans?

De handel balans is een essentiële macro-economische indicator die het verschil weergeeft tussen de totale waarde van de Export van goederen en diensten van een land en de totale waarde van zijn Import van goederen en diensten over een specifieke periode. Dit concept behoort tot de Internationale Handel en is een cruciaal onderdeel van de Lopende Rekening van de betalingsbalans van een land. Een positieve handel balans, ook wel een handelsoverschot genoemd, betekent dat een land meer exporteert dan importeert. Omgekeerd duidt een negatieve handel balans, of een handelstekort, erop dat de import de export overschrijdt. De handel balans biedt inzicht in de concurrentiepositie van een land op de wereldmarkt en de vraag- en aanboddynamiek binnen de nationale Economische Groei.

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van de handel balans heeft diepe wortels in de economische theorie, met name tijdens het mercantilistische tijdperk van de 16e tot de 18e eeuw. Mercantilisten geloofden dat de rijkdom van een natie werd gemeten aan de hand van de hoeveelheid goud en zilver die zij bezat, en dat een handelsoverschot van cruciaal belang was om deze voorraad te vergroten. Overheden voerden toen beleid, zoals Tariefen en Subsidies, om export te stimuleren en import te beperken, met als doel een positieve handel balans te handhaven. Historisch gezien hebben landen zoals Nederland, die sterk afhankelijk waren van Internationale Handel, aanzienlijke veranderingen in hun goederenhandel en economische positie gezien over de eeuwen, vaak beïnvloed door wereldwijde gebeurtenissen en Handelsbeleid.

⁴## Key Takeaways

De handel balans meet het verschil tussen de export en import van goederen en diensten van een land.
Een handelsoverschot betekent dat de export de import overtreft, terwijl een handelstekort het tegenovergestelde is.
Deze indicator is een belangrijk onderdeel van de lopende rekening van de betalingsbalans en wordt gezien als een Economische Indicatoren voor de internationale concurrentiepositie van een land.
Factoren zoals Wisselkoersen, binnenlandse vraag en overheidsbeleid beïnvloeden de handel balans.
Hoewel een handelsoverschot vaak als gunstig wordt beschouwd, zijn handelstekorten niet per se een teken van een zwakke economie.

Formula en Calculatie

De formule voor de handel balans is relatief eenvoudig en wordt uitgedrukt als het verschil tussen de waarde van de totale export en de totale import van goederen en diensten over een bepaalde periode.

$\text{Handel Balans} = \text{Totale Export van Goederen en Diensten} - \text{Totale Import van Goederen en Diensten}$

Hierbij geldt:

Totale Export van Goederen en Diensten: De geldwaarde van alle goederen en diensten die een land aan andere landen verkoopt. Dit omvat tastbare producten en immateriële diensten zoals toerisme, transport en financiële diensten.
Totale Import van Goederen en Diensten: De geldwaarde van alle goederen en diensten die een land van andere landen koopt. Dit omvat eveneens zowel tastbare producten als immateriële diensten.

Het resultaat van deze berekening kan positief zijn (een handelsoverschot) of negatief (een handelstekort).

Interpreteren van de Handel Balans

Het interpreteren van de handel balans vereist nuance, aangezien een overschot niet altijd een inherent teken van economische kracht is, noch een tekort altijd een teken van zwakte. Een handelsoverschot kan duiden op een sterke exportsector en een competitieve economie. Echter, het kan ook een reflectie zijn van zwakke binnenlandse vraag, wat leidt tot minder import. Omgekeerd kan een handelstekort wijzen op een robuuste binnenlandse vraag en economische groei, waarbij consumenten en bedrijven meer buitenlandse goederen en diensten kopen. Het kan ook worden veroorzaakt door een overwaardering van de Valuta van een land, wat import goedkoper maakt en export duurder. Het is essentieel om de handel balans te analyseren in de context van andere Economische Indicatoren zoals Bruto Binnenlands Product (BBP) groei, Inflatie en binnenlandse investeringen.

Hypothetisch Voorbeeld

Stel, het fictieve land "Diversiland" heeft in het jaar 2024 de volgende handelsgegevens:

Export van goederen: € 400 miljard
Export van diensten: € 150 miljard
Import van goederen: € 450 miljard
Import van diensten: € 100 miljard

Om de handel balans van Diversiland te berekenen:

Bereken de totale export:
Totale Export = Export van goederen + Export van diensten
Totale Export = € 400 miljard + € 150 miljard = € 550 miljard
Bereken de totale import:
Totale Import = Import van goederen + Import van diensten
Totale Import = € 450 miljard + € 100 miljard = € 550 miljard
Bereken de handel balans:
Handel Balans = Totale Export - Totale Import
Handel Balans = € 550 miljard - € 550 miljard = € 0 miljard

In dit hypothetische voorbeeld heeft Diversiland een evenwichtige handel balans van € 0 miljard, wat betekent dat de waarde van zijn export precies gelijk is aan de waarde van zijn import. Dit scenario komt zelden voor in de praktijk, maar illustreert hoe de handel balans wordt berekend. Als de import hoger was geweest, zou er een handelstekort zijn geweest.

Praktische Toepassingen

De handel balans is een veelgebruikte indicator in de economische analyse en beleidsvorming:

Beleidsanalyse: Regeringen en centrale banken monitoren de handel balans nauwlettend om de effectiviteit van hun Handelsbeleid en monetair beleid te beoordelen. Bij een aanhoudend handelstekort kunnen beleidsmakers overwegen om de export te stimuleren of de import te ontmoedigen, bijvoorbeeld via Tariefen.
Marktanalyse: Analisten gebruiken de handel balans om de economische gezondheid van een land en de potentiële bewegingen in de Valuta te beoordelen. Een verslechterende handel balans kan bijvoorbeeld leiden tot een depreciatie van de nationale Wisselkoers.
Beleggingsbeslissingen: Beleggers houden de handel balans in de gaten, omdat deze de winstgevendheid van exportgerichte bedrijven of de kwetsbaarheid van importafhankelijke sectoren kan beïnvloeden. Landen zoals de Verenigde Staten hebben bijvoorbeeld sinds 1976 consistente handelstekorten gekend, voornamelijk door hoge import van olie en consumentenproducten.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel ³de handel balans een nuttige indicator is, kent deze ook beperkingen en is het onderwerp van kritiek:

Niet-eenduidige interpretatie: Een handelstekort wordt vaak negatief gepercipieerd, maar het hoeft geen teken van economische zwakte te zijn. Het kan bijvoorbeeld wijzen op een toename van de binnenlandse vraag naar goederen voor consumptie en/of productie, wat een teken kan zijn van economische voorspoed.
Uitsluiting van kapitaalstrom²en: De handel balans richt zich enkel op goederen en diensten en negeert de Kapitaalrekening en financiële stromen. Een land met een handelstekort kan dit compenseren met een overschot op de kapitaalrekening, bijvoorbeeld door buitenlandse investeringen aan te trekken. Dit wordt vaak gezien als een weerspiegeling van een aantrekkelijke investeringsomgeving.
Focus op bilateralisme: Het idee dat bilaterale handelstekorten (tussen twee landen) op zichzelf slecht zijn, wordt door de meeste handelsdeskundigen en economen verworpen. De totale handel balans van een land met de rest van de wereld is vaak relevanter dan de balans met een enkel partnerland.
Invloed van mondiale toeleveringsketens: In een geglobaliseerde economie met complexe toeleveringsketens is het moeilijk om de exacte oorsprong en bestemming van goederen te bepalen, wat de nauwkeurigheid van de handel balansmetingen kan beïnvloeden.

Handel Balans vs. Betalingsbalans

De termen "handel balans" en "Betalingsbalans" worden vaak verward, maar ze vertegenwoordigen verschillende, hoewel gerelateerde, economische concepten.

Kenmerk	Handel Balans	Betalingsbalans
Definitie	Meet het verschil tussen de waarde van de Export van goederen en diensten en de Import van goederen en diensten.	Een alomvattend overzicht van alle economische transacties tussen ingezetenen van een land en de rest van de wereld gedurende een bepaalde periode. Het registreert zowel reële als financiële transacties.
Onderdelen	Bestaat uit de export en import van goederen (zichtbare handel) en diensten (onzichtbare handel).	Bestaat uit de Lopende Rekening (die de handel balans omvat, plus primaire en secundaire inkomens), de Kapitaalrekening (overdrachten van kapitaal) en de financiële rekening (investeringen en financiële stromen).
Focus	Specifiek gericht op de stromen van goederen en diensten.	Een breder concept dat alle internationale economische transacties omvat, inclusief handel in goederen en diensten, investeringen, leningen en overdrachten. De betalingsbalans is per definitie altijd in evenwicht, aangezien elke transactie zowel een debet als een credit post heeft.
Implicatie	Een overschot of tekort op de handel balans kan een indicatie zijn van de internationale concurrentiekracht van een land, maar moet in een bredere context worden geïnterpreteerd.	Geeft een volledig beeld van de internationale financiële positie van een land. Aanhoudende onevenwichtigheden in de deelrekeningen (zoals een groot tekort op de lopende rekening) kunnen duiden op macro-economische kwetsbaarheden. De IMF Data portal biedt uitgebreide datasets over de betalingsbalans van landen wereldwijd.

Kortom, de handel balans is een onderdee¹l van de Betalingsbalans, die een veel completer beeld geeft van de economische relaties van een land met de rest van de wereld.

FAQs

1. Wat is het verschil tussen een handelsoverschot en een handelstekort?

Een handelsoverschot (of handelssurplus) treedt op wanneer de waarde van de Export van een land groter is dan de waarde van zijn Import over een bepaalde periode. Een handelstekort (of handelsdeficit) ontstaat wanneer de import de export overschrijdt.

2. Is een handelstekort altijd slecht voor een economie?

Niet noodzakelijk. Hoewel een aanhoudend en groot handelstekort op de lange termijn onhoudbaar kan zijn, kan het op korte termijn een teken zijn van een sterke binnenlandse vraag, Economische Groei en toenemende investeringen. Het kan ook worden gefinancierd door inkomende buitenlandse investeringen, wat de productiviteit en toekomstige economische capaciteit kan vergroten.

3. Welke factoren beïnvloeden de handel balans?

Verschillende factoren beïnvloeden de handel balans, waaronder de Wisselkoers, binnenlandse en buitenlandse Economische Groei (wat de vraag naar import en export beïnvloedt), Inflatieverschillen, Handelsbeleid (zoals Tariefen en quota), en de concurrentiekracht van de industrieën van een land.

4. Hoe wordt de handel balans gemeten?

De handel balans wordt gemeten door de totale geldwaarde van de export van goederen en diensten af te trekken van de totale geldwaarde van de import van goederen en diensten over een bepaalde periode, meestal maandelijks, kwartaal of jaarlijks. Gegevens worden verzameld door nationale statistische bureaus en internationale organisaties.

5. Waarom is de handel balans belangrijk voor beleggers?

Beleggers houden de handel balans in de gaten, omdat deze inzicht kan geven in de macro-economische gezondheid en de potentieel van toekomstige Wisselkoers-bewegingen. Een verslechterende handel balans kan een teken zijn van een zwakkere economie of Valuta, wat invloed kan hebben op beleggingsbeslissingen in valuta, obligaties en aandelenmarkten.