Koers winstverhouding

Wat is Koers winstverhouding?

De Koers winstverhouding, vaak afgekort als K/W-verhouding (of P/E-ratio in het Engels), is een van de meest gebruikte financiële ratio's in de fundamentele analyse om de waardering van een bedrijf te bepalen. Het meet de relatie tussen de huidige aandelenkoers van een bedrijf en de winst per aandeel (WPA). Simpel gezegd, de K/W-verhouding geeft aan hoeveel beleggers bereid zijn te betalen voor elke euro winst die een bedrijf genereert. Het is een cruciale maatstaf voor beleggingsanalyse, die inzicht geeft in de marktperceptie van de toekomstige winstgevendheid en groei van een onderneming.

Geschiedenis en oorsprong

Hoewel de exacte oorsprong van de Koers winstverhouding moeilijk te traceren is naar één enkel moment, kwam het concept van het relateren van de prijs van een aandeel aan de winsten van een bedrijf al vroeg in de 20e eeuw naar voren als een essentieel onderdeel van beleggingsanalyse. Prominente figuren zoals Benjamin Graham, vaak beschouwd als de "vader van waardebepaling", populariseerden het gebruik van dergelijke ratio's in zijn invloedrijke boeken, waaronder "Security Analysis" (1934) en "The Intelligent Investor" (1949). Deze werken legden de basis voor moderne fundamentele analyse en benadrukten het belang van het vergelijken van de marktprijs van een aandeel met de onderliggende financiële resultaten van het bedrijf.

Door de jaren heen is de K/W-verhouding een standaardinstrument geworden voor beleggers die de aantrekkelijkheid van aandelen willen beoordelen. Historisch gezien hebben periodes van extreme marktexuberantie, zoals de dot-com bubble eind jaren negentig, laten zien hoe Koers winstverhoudingen tot buitengewone hoogten kunnen stijgen. Tijdens de dot-com bubble bereikten de cyclisch aangepaste P/E-ratio's voor de S&P 500 Index een ongekende 44x, wat later werd vergeleken met de waarderingen van de AI-aandelen in 2024. Een²¹ krantenartikel uit 1987 besprak al de vraag hoe laag de Koers winstverhouding kon dalen, wat de voortdurende relevantie van deze metric door de geschiedenis heen aantoont.

##²⁰ Belangrijkste leerpunten

De Koers winstverhouding (K/W-verhouding) is een veelgebruikte financiële ratio die de aandelenkoers van een bedrijf deelt door de winst per aandeel.
Het helpt beleggers te bepalen of een aandeel overgewaardeerd, ondergewaardeerd of eerlijk gewaardeerd is ten opzichte van zijn winst.
Een hogere K/W-verhouding duidt vaak op hogere groeiverwachtingen, terwijl een lagere ratio kan duiden op een waardeaandeel of lagere groeiverwachtingen.
De K/W-verhouding moet altijd in context worden geïnterpreteerd, idealiter door vergelijking met sectorgenoten, historische gemiddelden en de algehele markt.
Het is een essentieel onderdeel van fundamentele analyse bij het nemen van investeringsbeslissingen.

Formule en berekening

De berekening van de Koers winstverhouding is relatief eenvoudig en wordt uitgedrukt als:

\text{Koers Winstverhouding (K/W)} = \frac{\text{Huidige aandelenkoers}}{\text{Winst per aandeel (WPA)}}

Waar:

Huidige aandelenkoers: De huidige marktprijs van één aandeel van het bedrijf. Dit is de prijs die beleggers op dit moment betalen op de beurs.
W¹⁹inst per aandeel (WPA): De totale winst van het bedrijf gedeeld door het aantal uitstaande aandelen. WPA wordt doorgaans berekend over de afgelopen twaalf maanden (Twaalf Maanden Voortschrijdend of TTM), maar kan ook gebaseerd zijn op verwachte toekomstige winsten (Forward P/E).

De Koe¹⁷, ¹⁸rs winstverhouding kan ook worden uitgedrukt als de marktkapitalisatie van een bedrijf gedeeld door de totale nettowinst.

Interpretatie van de Koers winstverhouding

De interpretatie van de Koers winstverhouding is cruciaal voor beleggers bij het nemen van investeringsbeslissingen. Over het algemeen geeft een hogere K/W-verhouding aan dat de markt hogere toekomstige rendementen en groei verwacht van een bedrijf. Dit is vaak het geval bij groeiaandelen, waar beleggers bereid zijn een hogere prijs te betalen voor elke euro winst in de verwachting van aanzienlijke toekomstige winststijgingen. Een hoge Koers winstverhouding kan echter ook betekenen dat een aandeel overgewaardeerd is.

Omgeke¹⁶erd kan een lagere K/W-verhouding suggereren dat een aandeel ondergewaardeerd is, of dat de markt lagere groeiverwachtingen heeft voor de onderneming. [Waarde¹⁵aandelen](https://diversification.com/term/waardeaandelen) worden vaak gekenmerkt door een lage Koers winstverhouding. Het is essentieel om de K/W-verhouding te vergelijken binnen dezelfde sector, aangezien verschillende bedrijfstakken van nature verschillende gemiddelde ratio's hebben als gevolg van hun groeipotentieel en bedrijfsmodellen. Een K/W-verhouding van 15 kan bijvoorbeeld hoog zijn voor een volwassen nutsbedrijf, maar laag voor een snelgroeiend technologiebedrijf.

Hyp¹⁴othethisch voorbeeld

Stel, Bedrijf A heeft een huidige aandelenkoers van €50. De winst per aandeel (WPA) van Bedrijf A over de afgelopen twaalf maanden bedroeg €2,50.

De berekening van de Koers winstverhouding voor Bedrijf A is als volgt:

\text{K/W} = \frac{\text{€}50}{\text{€}2,50} = 20

Dit betekent dat beleggers €20 betalen voor elke €1 winst die Bedrijf A genereert.

Ter vergelijking, stel Bedrijf B, dat in dezelfde sector opereert, een aandelenkoers heeft van €75 en een winst per aandeel van €5,00.

De K/W-verhouding voor Bedrijf B is:

\text{K/W} = \frac{\text{€}75}{\text{€}5,00} = 15

In dit hypothetische scenario suggereert de lagere K/W-verhouding van Bedrijf B (15) ten opzichte van Bedrijf A (20) dat Bedrijf B, gebaseerd op de huidige winsten, relatief 'goedkoper' is. Dit kan betekenen dat beleggers ofwel Bedrijf B als ondergewaardeerd beschouwen, of dat ze minder groeipotentieel verwachten dan van Bedrijf A. Een diepere beleggingsanalyse zou nodig zijn om de redenen achter dit verschil te achterhalen.

Praktische toepassingen

De Koers winstverhouding wordt breed toegepast in de beleggingswereld voor diverse doeleinden:

Vergelijking van aandelen: Het stelt beleggers in staat om snel de relatieve waardering van bedrijven binnen dezelfde sector te vergelijken. Een analist kan bijvoorbeeld twee technologiebedrijven met vergelijkbare winstgevendheid vergelijken om te zien welke een 'betere deal' lijkt.
Identificatie van gro¹³eiaandelen en waardeaandelen: Bedrijven met hoge groeiverwachtingen, zoals veel technologiebedrijven, hebben vaak hogere Koers winstverhoudingen. Deze worden groeiaandelen genoemd. Aan de andere kant hebben bedrijven met lage K/W-verhoudingen, die de markt als volwassen of met beperkt groeipotentieel beschouwt, de neiging om waardeaandelen te zijn.
Analyse van marktsent¹²iment: De gemiddelde Koers winstverhouding van een brede marktindex, zoals de S&P 500, kan inzicht geven in het algemene marktsentiment. Historisch hoge K/W-verhoudingen op indexniveau kunnen duiden op een overoptimistische markt, zoals te zien was tijdens de dot-com bubble. Een artikel uit 2020 bespra¹¹k hoe de hoge P/E-ratio's in bepaalde aandelen de dot-com-ineenstorting oproepen.
Voorspelling van toek¹⁰omstige rendementen: Sommige academische studies en financiële modellen gebruiken de Koers winstverhouding om toekomstige beursrendementen te voorspellen, hoewel dit een complex en vaak betwist onderwerp is. Een gids van Morningstar bie⁸, ⁹dt praktische inzichten in hoe beleggers de Koers winstverhouding kunnen gebruiken bij hun beslissingen.

Beperkingen en kritiek

⁷Ondanks zijn populariteit kent de Koers winstverhouding verschillende beperkingen en is het onderwerp van kritiek:

Volatiele winsten: De winst per aandeel kan sterk fluctueren als gevolg van eenmalige gebeurtenissen, boekhoudkundige aanpassingen of conjunctuurcycli. Een tijdelijk lage winst kan de K/W-verhouding kunstmatig hoog maken, zelfs voor een fundamenteel gezond bedrijf, terwijl een eenmalige meevaller de ratio kan vertekenen.
Negatieve of geen wins⁵, ⁶t: Voor bedrijven die geen winst maken (of verlies lijden), is de K/W-verhouding niet bruikbaar of negatief, wat het vergelijken met winstgevende bedrijven onmogelijk maakt. Dit is vaak het geval bij startende bedrijven of groeiaandelen die zwaar investeren in expansie.
Geen rekening houdend ⁴met schuld: De K/W-verhouding houdt geen rekening met de schuldenlast van een bedrijf. Twee bedrijven met dezelfde K/W-verhouding kunnen heel verschillend zijn qua risico als de een veel meer schuld heeft dan de ander.
Sectorverschillen: Z³oals eerder genoemd, variëren K/W-verhoudingen sterk per sector. Het vergelijken van de K/W-verhouding van een technologiebedrijf met die van een nutsbedrijf is doorgaans niet zinvol.
Toekomst versus verlede²n: De meeste K/W-berekeningen gebruiken historische winsten (Twaalf Maanden Voortschrijdend). Beleggen draait echter om de toekomst. Hoewel er ook "forward P/E" is die gebaseerd is op verwachte winsten, zijn deze voorspellingen inherent onzeker. Een publicatie van de Federal Reserve Bank of San Francisco bespreekt de vraag wat Koers winstverhoudingen ons vertellen over aandelenrendementen en raakt aan de voorspellende kracht en beperkingen.

Deze beperkingen onderstrepe¹n het belang van het gebruik van de Koers winstverhouding in combinatie met andere financiële ratio's en een bredere beleggingsanalyse.

Koers winstverhouding versus Dividendrendement

De Koers winstverhouding en het Dividendrendement zijn beide populaire financiële ratio's die beleggers gebruiken om de aantrekkelijkheid van een aandeel te beoordelen, maar ze bieden verschillende perspectieven op waardering en rendement.

Kenmerk	Koers winstverhouding (K/W)	Dividendrendement
Definitie	Relatie tussen aandelenkoers en winst per aandeel. Hoeveel beleggers betalen voor elke euro winst.	Jaarlijks dividend per aandeel gedeeld door de aandelenkoers. Hoeveel dividend beleggers ontvangen per geïnvesteerde euro.
Focus	Winstgevendheid, groeipotentieel en marktperceptie van de toekomstige financiële resultaten.	Direct rendement in de vorm van uitgekeerde winsten (dividenden).
Indicatie	Een hoge K/W suggereert hoge groeiverwachtingen; een lage K/W kan duiden op onderwaardering of lage groeiverwachtingen.	Een hoog dividendrendement kan duiden op een stabiel, winstgevend bedrijf dat een groot deel van de winst uitkeert, of op een dalende aandelenkoers.
Geschiktheid	Geschikt voor alle soorten bedrijven, inclusief groeiaandelen die nog geen dividend uitkeren.	Meer relevant voor bedrijven die regelmatig dividend uitkeren, vaak volwassen of waardeaandelen.

Waar de Koers winstverhouding een indicatie geeft van de prijs die wordt betaald voor de winst van een bedrijf, focust het Dividendrendement op het cash rendement dat een belegger ontvangt. Een bedrijf met een hoge K/W-verhouding en een laag dividendrendement kan een groeiaandeel zijn dat winsten herinvesteert, terwijl een bedrijf met een lage K/W-verhouding en een hoog dividendrendement een waardeaandeel kan zijn dat de winsten uitkeert aan aandeelhouders. Beide ratio's zijn nuttig en vullen elkaar aan in een complete beleggingsanalyse.

Veelgestelde vragen

1. Wat is een "goede" Koers winstverhouding?

Er is geen universeel "goede" Koers winstverhouding, aangezien deze sterk afhangt van de sector, het groeipotentieel van het bedrijf en de economische omstandigheden. Over het algemeen hebben snelgroeiende sectoren zoals technologie hogere gemiddelde K/W-verhoudingen dan volwassen sectoren zoals nutsbedrijven. Een "goede" K/W-verhouding is er een die consistent is met de groeiverwachtingen en het risico van het bedrijf, en die gunstig afsteekt ten opzichte van concurrenten en historische gemiddelden.

2. Kan een Koers winstverhouding negatief zijn?

Ja, een Koers winstverhouding kan negatief zijn als de winst per aandeel (WPA) negatief is, wat betekent dat het bedrijf verlies lijdt. In de praktijk wordt een negatieve K/W-verhouding vaak weergegeven als "N.V.T." (Niet Van Toepassing) of "N.A." (Not Applicable), omdat de ratio dan geen zinvolle informatie geeft over de waardering in relatie tot winst.

3. Moet ik alleen de Koers winstverhouding gebruiken om te beleggen?

Nee, de Koers winstverhouding moet niet de enige factor zijn in een investeringsbeslissing. Hoewel het een waardevol instrument is voor beleggingsanalyse, heeft het beperkingen, zoals het niet meenemen van schulden of immateriële activa. Combineer de K/W-verhouding altijd met andere financiële ratio's, zoals de koers-boekwaarde, schuld/eigen vermogen, en analyseer de kwalitatieve aspecten van het bedrijf, de sector en de economische vooruitzichten.