Wederzijdse fondsen

Wat zijn Wederzijdse fondsen?

Wederzijdse fondsen zijn beleggingsvehikels die geld van meerdere beleggers bundelen om een gezamenlijke beleggingsportefeuille van effecten, zoals aandelen, obligaties en geldmarktinstrumenten, te creëren. Deze fondsen worden beheerd door professionele fondsbeheerders die de activa van het fonds toewijzen en trachten kapitaalwinsten of inkomsten te genereren voor de beleggers van het fonds. Door te investeren in een wederzijds fonds, verkrijgen individuele beleggers toegang tot een gediversifieerde portefeuille die anders moeilijk te realiseren zou zijn met kleinere bedragen. Het doel is om risico te spreiden en professioneel beheer te bieden, waardoor ze een populaire keuze zijn binnen de categorie beleggingsvehikels. Wederzijdse fondsen bieden doorgaans een hoge mate van diversificatie over verschillende activa en sectoren.

Geschiedenis en Oorsprong

Het concept van het bundelen van geld voor beleggingsdoeleinden kent een lange geschiedenis. Hoewel de precieze oorsprong van beleggingsfondsen onzeker is, wijzen veel historici naar de Nederlanders als vroege vernieuwers. De eerste geregistreerde beleggingstrust, die gezien wordt als een voorloper van de moderne wederzijdse fondsen, werd in 1774 opgericht in de Nederlandse Republiek door Adriaan van Ketwich. Deze trust, genaamd Eendragt Maakt Magt ("eendracht maakt macht"), had tot doel kleine beleggers de mogelijkheid te bieden om te diversifiëren.

De moderne wederzijdse fondsen, zoals we die nu kennen, verschenen in de Verenigde Staten in de vroege 20e eeuw. Een belangrijke mijlpaal was de oprichting van de Massachusetts Investors Trust in 1924, het eerste open-end wederzijdse fonds met inwisselbare aandelen. De regulering van wederzijdse fondsen in de VS werd verder geformaliseerd met de Investment Company Act van 1940, die een uitgebreid wettelijk kader vaststelde om beleggers te beschermen en de transparantie in de sector te waarborgen. ⁷Deze wet verplichtte onder andere gedetailleerde openbaarmakingen en minimaliseerde belangenconflicten.

Belangrijkste Overwegingen

Wederzijdse fondsen bundelen geld van vele beleggers voor professioneel beheer en diversificatie over verschillende activa.
De aandelenprijs van een wederzijds fonds wordt één keer per dag berekend, na sluiting van de effectenbeurs, op basis van de netto inventariswaarde (NIW).
Beleggers kunnen rendement behalen via dividend- en rente-uitkeringen, alsmede door de verkoop van hun aandelen met kapitaalwinsten.
Wederzijdse fondsen bieden gemak en toegang tot professioneel beheer, maar beleggers moeten rekening houden met de beheerkosten en potentiële belastingimplicaties.
Er zijn verschillende soorten wederzijdse fondsen, waaronder aandelenfondsen, obligatiefondsen en geldmarktfondsen, die elk gericht zijn op verschillende beleggingsdoelstellingen en risicoprofielen.

Formule en Berekening

De prijs van een aandeel in een wederzijds fonds wordt uitgedrukt als de Netto Inventariswaarde (NIW) per aandeel. De NIW is essentieel omdat dit de prijs is waartegen beleggers aandelen van het fonds kopen en verkopen. Deze waarde wordt doorgaans één keer per dag berekend, na sluiting van de belangrijkste effectenbeurzen.

De formule voor de Netto Inventariswaarde per aandeel is als volgt:

NIW = \frac{Totaal\ Vermogen\ van\ het\ fonds - Verplichtingen\ van\ het\ fonds}{Totaal\ aantal\ uitstaande\ aandelen}

Waar:

(NIW) staat voor Netto Inventariswaarde per aandeel.
(Totaal\ Vermogen\ van\ het\ fonds) omvat de marktwaarde van alle effecten (zoals aandelen en obligaties), contanten en andere activa in de portefeuille van het fonds.
(Verplichtingen\ van\ het\ fonds) omvatten de operationele kosten en andere schulden van het fonds.
(Totaal\ aantal\ uitstaande\ aandelen) is het totale aantal aandelen dat door beleggers in het fonds wordt gehouden.

Deze berekening weerspiegelt de actuele marktwaarde van de onderliggende activa van het fonds minus de passiva, gedeeld door het aantal uitstaande aandelen.

H⁶et Interpreteren van Wederzijdse fondsen

Het interpreteren van wederzijdse fondsen omvat meer dan alleen het bekijken van de netto inventariswaarde (NIW). Beleggers moeten ook kijken naar de prestaties van het fonds in vergelijking met een relevante benchmark, de beheerkosten en de asset allocatie. Een stijgende NIW duidt op een waardevermeerdering van de onderliggende activa, terwijl een dalende NIW een waardedaling aangeeft.

Een belangrijk aspect van wederzijdse fondsen is hoe zij inkomsten genereren voor beleggers. Dit gebeurt op drie manieren: door dividend van de aandelen en rente van de obligaties in de portefeuille van het fonds, door kapitaalwinsten wanneer het fonds effecten met winst verkoopt, en door de verkoop van de wederzijdse fondsaandelen zelf met winst. Het is cruciaal om te begrijpen dat de uitkeringen van dividend en kapitaalwinsten, ongeacht of ze contant worden uitbetaald of geherinvesteerd, doorgaans belastbaar zijn in het jaar van ontvangst, tenzij ze binnen een fiscaal voordelige rekening worden gehouden.

H⁵ypothetisch Voorbeeld

Stel dat een belegger, Anna, besluit te investeren in een wederzijds fonds dat zich richt op technologieaandelen.

Initiële investering: Anna koopt 100 aandelen van het "Tech Innovatie Fonds" voor €10 per aandeel, een totale investering van €1.000. De netto inventariswaarde (NIW) van het fonds op dat moment is €10.
Fondsontwikkeling: Na zes maanden stijgen de technologieaandelen in de beleggingsportefeuille van het fonds aanzienlijk. Het totale vermogen van het fonds, na aftrek van verplichtingen, stijgt van €100 miljoen naar €110 miljoen, terwijl het aantal uitstaande aandelen gelijk blijft op 10 miljoen.
Nieuwe NIW-berekening: De nieuwe NIW per aandeel wordt: $NIW = \frac{€110.000.000}{10.000.000} = €11$
Waardestijging: Anna's 100 aandelen zijn nu €11 waard per stuk, wat haar totale belegging op €1.100 brengt. Ze heeft een ongerealiseerde winst van €100.
Uitkeringen: Het fonds realiseert ook kapitaalwinsten door het verkopen van enkele succesvolle posities en ontvangt dividend van de onderliggende bedrijven. Het fonds besluit €0,50 per aandeel uit te keren als een combinatie van dividend en kapitaalwinsten. Anna ontvangt €50 (€0,50 x 100 aandelen).
Impact op NIW: Na deze uitkering zal de NIW van het fonds dalen met €0,50 naar €10,50 per aandeel, omdat het geld het fonds heeft verlaten. Anna's aandelen zijn dan €1.050 waard plus de ontvangen €50.

Dit voorbeeld illustreert hoe de waarde van wederzijdse fondsen verandert en hoe beleggers inkomsten ontvangen.

Praktische Toepassingen

Wederzijdse fondsen worden breed toegepast in persoonlijke financiën en institutionele beleggingen vanwege hun structuur en voordelen. Ze zijn een fundamenteel instrument voor beleggers die willen profiteren van diversificatie en professioneel beheer zonder individuele effecten te hoeven kiezen.

Pensioenplanning: Veel pensioenregelingen, zoals 401(k)'s en IRA's in de VS, bieden wederzijdse fondsen aan als kernbeleggingsopties. Dit stelt werknemers in staat om met relatief kleine, regelmatige bijdragen een gediversifieerde portefeuille op te bouwen.
Vermogensopbouw op lange termijn: Voor beleggers met beleggingsdoelstellingen op lange termijn, zoals de financiering van onderwijs of een huis, bieden wederzijdse fondsen een gestructureerde aanpak voor rendement.
Risicobeheer: Door hun inherente diversificatie over een reeks activa, helpen wederzijdse fondsen het specifieke risico van individuele effecten te verminderen. Dit betekent dat de slechte prestaties van één aandeel minder impact hebben op de totale portefeuille.
Toegang tot markten: Wederzijdse fondsen geven beleggers toegang tot markten of activaklassen die anders moeilijk toegankelijk zouden zijn, zoals internationale aandelen of gespecialiseerde obligaties.
Regulering en transparantie: De sector van wederzijdse fondsen is onderworpen aan strikte regelgeving, met name door instanties zoals de U.S. Securities and Exchange Commission (SEC). Fondsbedrijven zijn verplicht om gedetailleerde informatie over hun fondsen openbaar te maken via een prospectus. Deze SEC-vereisten voor het prospectus bieden beleggers essentiële informatie over de beleggingsdoelstellingen, strategieën, risico's en kosten van het fonds. De International Monetary Fund (IMF) benadrukt ook het belang van beleggingsfondsen, inclusief wederzijdse fondsen, voor de wereldwijde financiële stabiliteit door het kanaliseren van kapitaalstromen en het bevorderen van marktliquiditeit.

Beperkingen en Kritiek

Hoewel wederzijdse⁴ fondsen tal van voordelen bieden, zijn er ook beperkingen en kritiekpunten waarmee beleggers rekening moeten houden.

Beheerkosten en kosten: Een veelvoorkomend kritiekpunt op wederzijdse fondsen, met name actief beheerde fondsen, zijn de kosten en vergoedingen. Deze omvatten beheervergoedingen, administratiekosten, en soms ook verkoopkosten (loads). Deze kosten kunnen een aanzienlijk deel van het rendement van een belegger opslokken over de lange termijn. Volgens de Morningstar's Fund Fee Study blijven de kosten van beleggingsfondsen een belangrijke factor die het nettorendement voor beleggers beïnvloedt.
Potentiële onderprestatie van actief beheerd beheer: Statistisch gezien presteren veel actief beheerde wederzijdse fondsen op de lange termijn niet beter dan hun passief beheerde tegenhangers, zoals indexfondsen, na aftrek van kosten. Dit fenomeen wordt vaak toegeschreven aan de moe²ilijkheid om de markt consequent te verslaan en de hogere kosten die gepaard gaan met actief beheer.
Belastinginefficiëntie: In belastbare rekeningen kunnen wederzijdse fondsen fiscaal inefficiënt zijn. Wanneer een fonds kapitaalwinsten realiseert uit de verkoop van effecten binnen de portefeuille, moeten deze winsten worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. Beleggers zijn belasting verschuldigd over deze uitkeringen, zelfs als ze hun aandelen in het fonds niet hebben verkocht. Dit kan leiden tot onverwachte belastingverplichti¹ngen.
Gebrek aan controle: Beleggers in wederzijdse fondsen hebben geen directe zeggenschap over de specifieke effecten die in het fonds worden gehouden. De beslissingen worden genomen door de fondsbeheerder, wat betekent dat de beleggers vertrouwen moeten hebben in de expertise van het managementteam. Dit kan een nadeel zijn voor beleggers die graag volledige controle over hun beleggingsportefeuille willen behouden.

Wederzijdse fondsen vs. Beursgenoteerd fonds

Wederzijdse fondsen en Beursgenoteerde fondsen (ETF's) zijn beide populaire beleggingsvehikels die diversificatie en professioneel beheer bieden, maar er zijn cruciale verschillen in hun structuur en handelsmechanisme.

Kenmerk	Wederzijds fonds	Beursgenoteerd fonds (ETF)
Handel	Eenmaal per dag na marktsluiting, gebaseerd op de netto inventariswaarde (NIW).	Gedurende de hele handelsdag op de effectenbeurs, net als aandelen.
Prijzen	Prijzen fluctueren niet gedurende de dag; één vaste NIW-prijs per dag.	Prijzen fluctueren gedurende de dag op basis van vraag en aanbod.
Liquiditeit	Minder liquide voor intraday handel; orders worden uitgevoerd aan de NIW van de sluitingsdag.	Zeer liquide; kan gedurende de dag worden gekocht en verkocht.
Kosten	Historisch hogere beheerkosten en soms verkoopkosten (loads).	Over het algemeen lagere beheerkosten; geen verkoopkosten (loads), maar wel makelaarscommissies bij aankoop/verkoop.
Belastingefficiëntie	Minder belastingefficiënt in belastbare rekeningen door jaarlijkse kapitaalwinstuitkeringen.	Over het algemeen belastingefficiënter doordat kapitaalwinsten minder vaak worden uitgekeerd aan aandeelhouders.
Investering	Direct bij de fondsmaatschappij of via een makelaar.	Via een makelaarsrekening, zoals individuele aandelen.

Het belangrijkste verschil ligt in de manier waarop ze worden verhandeld. Wederzijdse fondsen worden aan het einde van elke handelsdag geprijsd en gekocht/verkocht tegen hun NIW. ETF's daarentegen, worden de hele dag door op beurzen verhandeld, wat meer flexibiliteit biedt voor beleggers die op korte termijn willen handelen. Beleggers die langetermijndoelen nastreven en minder belang hechten aan dagelijkse handelsflexibiliteit, vinden wederzijdse fondsen wellicht passend, terwijl degenen die op zoek zijn naar intraday handel en lagere kosten vaak de voorkeur geven aan Beursgenoteerd fonds.

Veelgestelde Vragen

Wat is het belangrijkste voordeel van een wederzijds fonds?
Het belangrijkste voordeel is de diversificatie en het professioneel beheer. Beleggers krijgen toegang tot een brede portefeuille van effecten, wat helpt het risico te spreiden dat gepaard gaat met individuele beleggingen.

Hoe verdien ik geld met een wederzijds fonds?
U kunt op drie manieren geld verdienen: via dividend- en rente-uitkeringen uit de onderliggende activa, via kapitaalwinsten die het fonds genereert door effecten met winst te verkopen, en door uw aandelen in het fonds zelf te verkopen tegen een hogere netto inventariswaarde dan de aankoopprijs.

Zijn wederzijdse fondsen een veilige belegging?
Geen enkele belegging is volledig veilig, en de waarde van wederzijdse fondsen kan fluctueren. Ze worden echter doorgaans als minder risicovol beschouwd dan individuele aandelen door de inherente diversificatie. De prestaties zijn afhankelijk van de onderliggende activa en de marktomstandigheden.

Wat is een "load" in een wederzijds fonds?
Een "load" is een verkoopkosten die u betaalt bij de aankoop of verkoop van wederzijdse fondsaandelen. Een front-end load wordt in rekening gebracht wanneer u koopt, en een back-end load wanneer u verkoopt. Fondsen zonder dergelijke kosten worden "no-load" fondsen genoemd.

Hoe kies ik het juiste wederzijdse fonds?
De keuze van een wederzijds fonds hangt af van uw beleggingsdoelstellingen, risicotolerantie en tijdshorizon. Overweeg factoren zoals de beleggingsdoelstelling van het fonds, de historische prestaties, de beheerkosten en de reputatie van de fondsbeheerder. Het lezen van het prospectus van het fonds is essentieel om een weloverwogen beslissing te nemen.